Makrosocjologia 02.06-S-MKRO
Treści omawiane na wykładach:
1. Problemy ontologiczne w socjologii. Pluralizm teorii w obszarze makrostruktur.
2. Podmiotowość społeczna. Rodzaje zjawisk społecznych.
3. 4. Rozwój koncepcji struktury w myśli filozoficzno-społecznej. Podstawowe koncepcje struktury społecznej w socjologii. Zróżnicowania i nierówności społeczne. Reprodukcja struktury. Struktury sieciowe.
5. 6. Antropologiczne a socjologiczne ujęcie kultury. Struktura kultury a struktura społeczna.
7. 8. Problematyka państwa.
9. Zagadnienia związane z narodem i etnicznością.
10. 11.Tradycyjne porządki stratyfikacyjne (niewolnictwo/kasty/warstwy/stany/klasy). Nowe porządki stratyfikacji.
12. Problematyka związana z funkcjonowaniem klasy średniej w Polsce.
13. Teorie odnoszące się do ruchów społecznych. Rodzaje ruchów. Współczesne ruchy społeczne.
14. Korporacje.
15. Rzeczywistość digitalna w kontekście makrostrukturalnym (algorytmizacja, media społecznościowe).
Problematyka podejmowana na ćwiczeniach:
1. Podstawowe pojęcia związane z makrostrukturami.
2. Dekompozycja Polskiej struktury społecznej po II wojnie światowej. Zwłaszcza w latach 70-tych XX wieku.
3. Struktura społeczna Polski, przemiany na przełomie XX i XXI wieku. Aktualny kształt struktury społecznej i zawodowej w Polsce.
4. Metanarracje – definicje, oddziaływanie, rozwój, aktualny stan dyskusji.
5. Systemy totalitarne w Europie XX w. – analiza porównawcza (nazizm i komunizm).
6. Socjologiczne teorie transformacji. Transformacja systemowa w Polsce po 1989 roku: perspektywa regionalna i globalna.
7. Współczesne ruchy społeczne (ekologiczne, równościowe). Historia i oddziaływanie na sferę społeczną.
8. Klasa średnia w Polsce – stan badań.
9. Struktura etniczna Polski - zmiany. Przyczyny i rodzaje konfliktów etnicznych. Przypadek Śląska Opolskiego.
10. Społeczeństwo obywatelskie w ujęciu socjologicznym.
11. Korporacje (struktura, funkcjonowanie, oddziaływanie). Korporacje a państwa.
12. Zderzenie cywilizacji: tezy Huntingtona. Krytyka teorii.
Literatura uzupełniająca
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
w wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien być w stanie:
• definiować rodzaje makrostruktur społecznych;
• scharakteryzować procesy społeczne w skali makro;
• wymienić rodzaje zróżnicowań i nierówności społecznych;
Umiejętności
w wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien potrafić:
• wyszukiwać, analizować, selekcjonować informacje z literatury socjologicznej
• Interpretować i wyjaśniać nierówności społeczne, strukturę społeczną, zróżnicowania etniczne, płciowe i klasowe
Kompetencje społeczne
w wyniku przeprowadzonych zajęć student posiada:
• umiejętności rozpatrywania zagadnień socjologicznych z różnych punktów widzenia oraz potrafi dokonać wielowymiarowej analizy
Kryteria oceniania
- ocena aktywności na zajęciach
- ocena merytorycznego udziału w dyskusji
- ocena prezentacji (samodzielnego opracowania materiału)
Literatura
Literatura podstawowa:
Sztompka P., Socjologia. Wykłady o społeczeństwie, Kraków 2021.
Domański H., Struktura społeczna, Warszawa2004.
Podgórski R. A., Socjologia, Makrostruktury, Poznań – Warszawa – Olsztyn 2012.
Kochan J., Studia z teorii klas społecznych, Warszawa 2011.
Literatura uzupełniająca:
Rybiński K., Królewski J., Algokracja. Jak i dlaczego sztuczna inteligencja zmienia wszystko? Warszawa 2023.
Rybicki P., Struktura społecznego świata, Warszawa 1979.
Hardy J., Nowy polski kapitalizm, Warszawa 2010.
Kieżun W., Patologia transformacji, Warszawa 2012.
Domański H., Problematyka zawodu w socjologii, Nauka i Szkolnictwo Wyższe, nr 7, 1996.
Standing G., Prekariat. Nowa niebezpieczna klasa, Warszawa 2014.
Fisher M., W trybach chaosu. Jak media społecznościowe przeprogramowały nasze umysły i nasz świat, Kraków 2023.
Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, t. 1, Warszawa 1993.
Wesołowski W., Włodarek J. (red.) Kręgi integracji i rodzaje tożsamości. Polska, Europa, Świat, Warszawa 2005.
Budyta-Budzyńska M., Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, Warszawa 2010.
Weber M., Stany i klasy, w: Sztompka P., Kucia M. (red.) Socjologia. Lektury, Kraków 2005.
Wright E. O., Klasy się liczą, w: Jasińska-Kania A. (red.), Współczesne teorie socjologiczne, Warszawa 2006.
Castells M., Władza komunikacji, Warszawa 2013.
Castells M., Siła tożsamości, Warszawa 2008.
Raciborski J., Obywatelstwo w perspektywie socjologicznej, Warszawa 2011.
Pieńkowski P., Zagórski Z. (red.), Forum Socjologiczne, nr 5 (Cywilizacje w perspektywie socjologicznej. Stan i kierunki badań nad cywilizacjami współczesnego świata), 2005.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: