Filozofia społeczna 02.06-S2-FS
Wykłady (15 godz.) i ćwiczenia (30 godz.) przez jeden semestr.
Prowadzący zajęcia: prof. dr hab. Henryk Benisz
Tematy wykładów:
1. Starożytne i średniowieczne teorie społeczeństwa i państwa (Platon, Arystoteles, św. Augustyn, św. Tomasz)
2. Problem sprawowania władzy (Machiavelli) i pierwsze koncepcje umowy społecznej (Hobbes, Rousseau)
3. Nowożytny liberalizm (Locke, Monteskiusz, Constant, Mill)
4. Nowożytny konserwatyzm (Burke, de Maistre)
5. Próba pogodzenia liberalizmu z konserwatyzmem (de Tocqueville) i alternatywne teorie polityczne (Kant, Hegel)
6. Socjalizm utopijny (Fourier) i realny (Marks, Engels) oraz personalizm katolicki (Maritain, Mounier)
7. Polityczny anarchizm (Proudhon, Stirner, Bakunin i Kropotkin) i antyegalitaryzm (Nietzsche)
8. Krytyczna teoria Szkoły Frankfurckiej (Horkheimer, Adorno, Marcuse, Habermas)
9. Współczesny liberalizm (Popper, Hayek, Rawls)
10. Polityczny pluralizm (Berlin, Gray) i neopragmatyzm (Rorty)
11. Libertarianizm (Thoreau, Spencer, Rand, Nozick)
12. Komunitaryzm (Walzer, Sandel, MacIntyre, Etzioni)
13. Antytotalitaryzm (Arendt), feminizm i emancypacjonizm (Foucault)
14. Współczesny konserwatyzm (Schmitt, Strauss, Voegelin, Bloom, Oakeshott)
15. Teorie wielokulturowości (Taylor, Kymlicka) i politycznej poprawności
Tematy ćwiczeń:
1. Mit początku i przeznaczenia (SO, t. 1, rozdz. 1–3)
2. Socjologia opisowa Platona (SO, t. 1, rozdz. 4–5)
3. Program polityczny Platona (SO, t. 1, rozdz. 6–8)
4. Program polityczny Platona (SO, t. 1, rozdz. 9)
5. Tło Platońskiego ataku (SO, t. 1, rozdz. 10)
6. Powstanie filozofii wyrokującej (SO, t. 2, rozdz. 11)
7. Powstanie filozofii wyrokującej (SO, t. 2, rozdz. 12)
8. Metoda Marksa (SO, t. 2, rozdz. 13–15)
9. Metoda Marksa (SO, t. 2, rozdz. 16–17)
10. Proroctwo Marksa (SO, t. 2, rozdz. 18–20)
11. Proroctwo Marksa (SO, t. 2, rozdz. 21–22)
12. Następstwa (SO, t. 2, rozdz. 23–24)
13. Zakończenie (SO, t. 2, rozdz. 25)
14. Doktryny historycyzmu (NH, część I–II)
15. Krytyka doktryn (NH, część III–IV)
Efekty kształcenia
K_W 03: Zna w rozszerzonym stopniu filozoficzne, psychologiczne i społeczne koncepcje człowieka.
K_W 04: Ma wszechstronną wiedzę na temat wybranych koncepcji społeczeństwa, uwzględniając ich historyczno-kulturowy kontekst.
K_U 02: Potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych tekstów, stosując oryginalne podejścia, uwzględniające nowe osiągnięcia humanistyki, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym.
K_U 04: Posiada umiejętność formułowania opinii krytycznych o ideach i obiegowych sądach na podstawie wiedzy naukowej i doświadczenia oraz umiejętność prezentacji opracowań krytycznych w różnych formach i w różnych mediach.
K_K 04: Jest otwarty na nowe idee, wykazując gotowość do podejmowania wielowymiarowej dyskusji oraz zmiany opinii w oparciu o dostępne dane i argumenty, przejawia szacunek do osób o odmiennych poglądach.
K_K 06: Dostrzega i rozumie potrzebę rozpatrywania zagadnień socjologicznych z różnych punktów widzenia, dąży do złożonej i wielowymiarowej analizy unikając uproszczeń i jednostronnych sądów.
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia kursu:
Zaliczenie ćwiczeń na podstawie wygłoszonych referatów, udziału w dyskusjach i obecności na zajęciach.
Zdanie egzaminu z zakresu materiału omówionego na wykładach.
Literatura
Literatura podstawowa:
K. R. Popper, Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, PWN, Warszawa 2006 (skrót: SO).
K. R. Popper, Nędza historycyzmu, PWN, Warszawa 1999 (skrót: NH).
A. Szahaj, M. Jakubowski, Filozofia polityki, PWN, Warszawa 2005.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: