Dydaktyka przedmiotowa (szkoła podstawowa) 1.S2.FP.NJPO.9

Przedmiot - jego specyfika, miejsce w edukacji (szkoła podstawowa) i w życiu. Modele kształcenia.
Podstawa programowa kształcenia ogólnego, programy nauczania - zasady tworzenia, modyfikacja, ocena, dobór, zatwierdzanie. Analiza podstawy programowej i wybranych programów nauczania pod katem kształcenia literackiego i kulturowego i integracji z innymi działami przedmiotu.
Podręczniki do kształcenia kulturowo-literackiego. Charakterystyka tekstów literackich przeznaczonych dla szkoły podstawowej pod kątem tematyki, przynależności rodzajowej i gatunkowej. Autorzy polscy i obcy. Miejsce literatury dla dzieci i młodzieży w procesie rozwijania kompetencji czytelniczych. Wprowadzanie ucznia poprzez literaturę w krąg kultury rodzimej, europejskiej i światowej.
Cele autonomiczne i instrumentalne w kształceniu literackim. Postawy czytelnicze uczniów (poznawcza, kompensacyjna, ludyczna, estetyczna.
Rozwijanie zamiłowań czytelniczych poprzez odpowiednie motywowanie, właściwy dobór tekstów i ich ciekawe omawianie oraz poprzez kształtowanie sprawności czytania (umiejętności techniczne, rozumienie czytanego tekstu).
Wychowanie dla lektury i poprzez lekturę. Kształtowanie postaw twórczych uczniów jako sposób przybliżenia literatury i jej rozumienia. Postawy czytelnicze uczniów (poznawcza, kompensacyjna, ludyczna, estetyczna). Rozumienie czytanego tekstu (dosłowne, symboliczne, refleksyjne) i wynikające z tego przesłanki dla nauczyciela.
Aksjologia. Literatura jako źródło wiedzy o człowieku. Kształtowanie systemu wartości poprzez umiejętny wybór i analizę tekstów. Wprowadzanie w krąg wartości ogólnoludzkich, otwieranie na świat wartości wyższych.
Tekst literacki i tekst kultury. Cele, zasady i metody pracy nad dziełem literackim i kulturowym. Cele autonomiczne i instrumentalne w kształceniu literackim. Kształtowanie pojęć teoretycznoliterackich. Siatka pojęć teoretycznoliterackich. Sposoby i celowość wprowadzania terminologii teoretycznoliterackiej.
Strategie i techniki pracy z tekstem. Metody - konwencjonalne i niekonwencjonalne, w tym metody i techniki aktywizujące, metoda zadaniowa. Konwencje ludyczne w szkolnej interpretacji tekstu.
Zasady doboru metod.
Projektowanie zajęć edukacyjnych (scenariusze, konspekty, rozkłady materiału).

Literatura uzupełniająca

Dziedzic A., Piechalska A., Świderska E., Drama na lekcjach języka polskiego, Warszwa 1992. Jędrychowska M., Lektura i kultura. Kształtowanie świadomości kulturalnej uczniów szkoły podstawowej, Warszawa 1994. Łojek M., Z dydaktyką na co dzień, Bydgoszcz 2004. Niemierko B., Cele kształcenia, [w:] Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, pod red. K. Kruszewskiego, Warszawa 1998, s. 9-41. Papuzińska J., Dziecko w świecie emocji literackich, Warszawa 1996. Pawłowska R., Racjonalna koncepcja szkolnej nauki czytania (od klasy IV szkoły podstawowej do klasy maturalnej), [w:] eadem, Lingwistyczna teoria nauki czytania, Gdańsk 1993, s. 108-131. Pieniążek M., Teatralizacja w procesie wychowawczym, "Nowa Polszczyzna" 2005, nr 3, 4, 5; 2006, nr 1, 2. Ratajska M., Metody kształcenia literackiego w szkole, [w:] Z dydaktyki literatury i kultury w szkole, red. E. Cyniak, Łódź 1994, s. 44-77. Wiśniewska G., Uczyć polskiego bawiąc i wychowując, Kielce 1999. Wybrane zagadnienia z edukacji polonistycznej, red. H. Kurczab, U. Kopeć, E. Kozłowska, Rzeszów 2002. Z uczniem pośrodku. Podmiotowa dydaktyka literatury, języka, kultury, pod red. Z. Budrewicz i M. Jędrychowskiej, Kraków 1999.

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Koordynatorzy przedmiotu

Tomasz Wielg

Efekty kształcenia

Student:
Wiedza
- ma pogłębioną wiedzę na temat specyfiki specjalizacji, koncepcji, strategii, metod i technik nauczania w szkole podstawowej WG
Umiejętności
- zna metody pracy z tekstem literackim i tekstem kultury i potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę literaturoznawczą i dydaktyczną w pracy z tekstem kultury UW
- potrafi analizować, oceniać, selekcjonować dokumenty programowe, dokonać wyboru podręcznika do kształcenia kulturowo-literackiego w szkole podstawowej oraz stosownych metod nauczania, UK

Kryteria oceniania

Sposób zaliczenia
- Zaliczenie z oceną
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu
- cząstkowe zadania wykonywane w trakcie zajęć
- wykonanie pracy zaliczeniowej lub kolokwium (do wyboru studenta)
Podstawowe kryteria
- Aktywne uczestnictwo na zajęciach - 70%.
- praca zaliczeniowa lub kolokwium- 30%

Literatura

Baluch A.,, Poezja współczesna w szkole podstawowej, Warszawa 1984.
Bortnowski S., Jak uczyć poezji?, Warszawa 1991.
Chrząstowska B., Lektura i poetyka. Zarys problematyki kształtowania pojęć teoretycznoliterackich w szkole podstawowej, Warszawa 1987.
Dyduch B., O potrzebie kształcenia umiejętności czytania obrazów. Program dla dziesięciolatków, "Ojczyzna Polszczyzna" 1994, nr 4.
Jazownik L., Wyzwolić moc lektury. Aksjologiczno-dydaktyczny sens dzieła literackiego, Zielona Góra 2004.
Jędrychowska M., Najpierw człowiek. Szkolna edukacja kulturowo-literacka a problem kształcenia dydaktycznego polonistów, Kraków 1996.
Kłakówna A., Przymus i wolność. Projektowanie procesu kształcenia kulturowej kompetencji, Kraków 2003.
Kwiatkowska-Ratajczak M., Metodyka konkretu, Poznań 2012.
Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty,pod red A. Janus-Sitarz, Kraków 2004.
Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2004.
Nowoczesność i tradycja w kształceniu literackim. Podręcznik metodyki dla studentów filologii polskiej, pod red. B. Myrdzik, Lublin 2000.
Olszewska B., O pytaniach raz jeszcze, :Zeszyty Szkolne. Edukacja Humanistyczna" 2004, nr 3.
Szkolne spotkania z literaturą, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2007.
Żuchowska W., Oswajanie ze sztuką słowa. Początki edukacji literackiej, Warszawa 1992.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1.S2.FP.NJPO.9 w USOSweb