Literatura polska do końca XVIII w. 1 1.S3.FP.12
Opis
1. Zagadnienie periodyzacji literatury dawnej. Przegląd ważniejszych stanowisk badawczych. Odrębność epoki staropolskiej w procesie historycznoliterackim.
2. Żywotopisarstwo świętych. Początki europejskie i rozwój hagiografii polskiej.
3. Humanizm, renesans, reformacja - zakres znaczeniowy pojęć w skali europejskiej i w warunkach polskich.
4. Literatura polskiego odrodzenia wobec tradycji biblijnej, antycznej i nowożytnych wzorców.
5. Kaznodziejstwo polskie na tle europejskim. Rola retoryki. Wybitni kaznodzieje: Piotr Skarga, Fabian Birkowski, Szymon Starowolski.
Literatura uzupełniająca
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza:
- student posiada uporządkowaną wiedzę ogólną w zakresie literatury i kultury epok dawnych, uwzględniającą główne nurty dziedzictwa europejskiego i nowożytnych literatur narodowych (k_W01, P6S_WG)
- zna kanon literatury polskiej i najważniejsze dzieła literatury światowej do końca XVIII w. (k_W09, P6S_WG)
- dysponuje elementarną wiedzą o powiązaniach literatury omawianego okresu z innymi dziedzinami nauki, np.: historią sztuki, muzyki (k_W02, P6S_WG)
- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów literatury dawnej (k_W04, P6S_WG)
Umiejętności:
- potrafi wyszukiwać w różnych źródłach potrzebny materiał, oceniać go, selekcjonować oraz wykorzystywać (k_U01, P6S_UW)
- posiada umiejętności badawcze (formułowania i analizowania problemów, doboru metod, opracowywania i prezentowania wyników pracy, merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem różnych stanowisk, wnioskowania) (k_U01, P6S_UW)
- analizuje i interpretuje teksty literatury dawnej we właściwych dla nich kontekstach. odkrywa powiązania utworu literackiego z innymi dziedzinami sztuki (k_U03, P6S_UW)
Kompetencje społeczne (postawy):
- ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; wyznacza kierunki własnego rozwoju i organizuje własny proces uczenia się
- jest samodzielny i krytyczny w wyrażanych ocenach i poglądach ( k_K01, P6S_KK)
- dostrzega rolę literatury w kształtowaniu wzorców tożsamości narodowej i europejskiej; docenia znaczenie tradycji i dziedzictwa kulturowego ( k_K03, P6S_KO)
Kryteria oceniania
Metody dydaktyczne:
- aktywny udział w dialogu podczas zajęć
kolokwium z zadaniami otwartymi
- analiza i interpretacja utworów literackich,
- dyskusja na temat wybranych zagadnień przedmiotowych,
Sposób zaliczenia: zaliczenie z oceną.
Podstawowe kryteria
1. Zaliczenie na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania zajęć. Ocenie podlega:
I semestr – aktywność na zajęciach, kolokwium pisemne ze znajomości lektur (opisowe), II semestr - aktywność na zajęciach, kolokwium pisemne ze znajomości lektur (opisowe), praca zaliczeniowa na ocenę (analiza i interpretacja), egzamin ustny
Podstawowe kryteria:
- aktywność na zajęciach 40%, kolokwium pisemne ze znajomości lektur- 30%, praca zaliczeniowa 30% (II semestr)
-egzamin- 100%
Literatura
Teksty polskie i obce
1. By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1979.
2. Toć jest dziwne a nowe. Antologia literatury polskiego średniowiecza, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1987.
3. Polskie wierszowane legendy średniowieczne, oprac. S. Vrtel-Wierczyński, W. Kuraszkiewicz, Wrocław 1962.
4. Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wyd. W. R. Rzepka i W. Wydra, wstęp M. Adamczyk, Warszawa 1996.
5. Antologia poezji łacińskiej w Polsce, t. 1, Średniowiecze, red. I. Lewandowski, Poznań 2004; t. 2, Renesans, red. I. Lewandowski, Poznań 1996.
6. Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1984.
7. J. Kochanowski, Z łacińska śpiewa Słowian Muza. Elegie, foricenia, liryki, przekł. L. Staff, wstęp Z. Kubiak, Warszawa 1986.
Literatura przedmiotu
1. T. Witczak, Literatura średniowiecza, Warszawa 2002.
2. A. Dąbrówka, Średniowiecze. Korzenie, Warszawa 2005.
3. A. Borowski, Renesans, Kraków 2002.
4. P. Wilczek, Literatura polskiego renesansu, Katowice 2005.
5. A. Karpiński, Renesans, Warszawa 2007.
6. J. Pelc, Literatura renesansu w Polsce, Warszawa 1998.
7. J. Pelc, Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 2001.
8. J. Pelc, Barok – epoka przeciwieństw, Kraków 2004.
9. J. Pelc, Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002.
10. J. Błoński, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1996.
Literatura
Na początku semestru student otrzymuje wykaz pozycji, obejmujących literaturę podmiotu i przedmiotu, które będą wykorzystywane na zajęciach (pozostałe przeznaczone do samodzielnego studiowania).
A. Literatura podstawowa
Literatura podmiotu
Teksty polskie
1. Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 2005 (fragmenty modlitw, kazań, psałterzy, Rozmyślanie przemyskie, Historia Aleksandra Wielkiego, pieśni religijne, poezja hagiograficzna, poezja religijno-dydaktyczna, poezja społeczno-obyczajowa, okolicznościowa i religijno-polemiczna).
2. Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przeł. R. Grodecki, wstęp M. Plezia, Wrocław 1996, BN I 59.
3. Najstarsza poezja polsko-łacińska (do połowy XVI w.),oprac. M. Plezia, Wrocław 2005 (utwory: Andrzeja Krzyckiego, Jana Dantyszka, Klemensa Janickiego).
4. Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, Wrocław 1971, BN I 201.
5. M. Rej, Wybór pism, oprac. A. Kochan, Warszawa 2006 (Krótka rozprawa, Kupiec, Żywot człowieka poczciwego).
6. Ł. Górnicki, Dworzanin polski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1954, BN I 109 (Ks. I i II).
7. Z duchem w rozmawianiu. Szesnastowieczna proza polska, oprac. W. Walecki, Kraków 1991 (Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej; Jan z Koszyczek, Rozmowy, które miał król Salomon mądry z Marchołtem; Piotr Skarga: Kazania sejmowe, Żywoty świętych).
8. J. Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1980 (Fraszki, Pieśni, Psałterz Dawidów - wiersz dedykacyjny, 10 wybranych psalmów, Treny, Odprawa posłów greckich, Zuzanna, Szachy, Muza). Zalecane również wydania tekstów w serii „Biblioteka Narodowa”.
9. S. Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc. Wrocław 2000, BN I 182 (Żeńcy, Kołacze).
10. M. Sęp Szarzyński, Rytmy abo Wiersze polskie oraz cykl erotyków, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1973, BN I 118.
11. Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985, BN I 186 (Wyprawa plebańska).
Literatura przedmiotu
1. T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 2002.
2. J. Woronczak, Polskość i europejskość literatury naszego średniowiecza, w: Problemy literatury staropolskiej, red. J. Pelc, S. I, Wrocław 1972.
3. J. Ziomek, Renesans, Warszawa 2002.
4. J. Pelc, Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa 1984.
5. C. Hernas, Barok, Warszawa 2002.
6. A. Nowicka-Jeżowa, Barok polski między Europą i Sarmacją, cz. I: Profile i zarysy całości, Warszawa 2009-2011.
7. M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 2008.
8. M. Cieński, Literatura polskiego oświecenia wobec tradycji i Europy. Studia, Kraków 2013.
9. Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze – renesans – barok, red. T. Michałowska, Wrocław 2002.
10. Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2010.
11. T. Bieńkowski, Antyk – Biblia – literatura. Antyczne i biblijne inspiracje oraz symbole, w: Problemy literatury staropolskiej, red. J. Pelc, S.I, Wrocław 1972.
12. J. Pelc, Bohaterowie literaccy a wzorce osobowe w czasach polskiego renesansu oraz baroku, w: Problemy literatury staropolskiej, red. J. Pelc, S. III, Wrocław 1978.
13. P. Wilczek, Najnowsze tendencje w badaniach nad literaturą staropolską , w: idem, Polonice et Latine. Studia o literaturze staropolskiej, Katowice 2007.
Teksty obce
1. Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599 r., transkrypcja typu „B” oryginalnego tekstu z XVI w. i wstępy ks. J. Frankowski, Warszawa 2000 lub Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, w przekł. z jęz. oryg., oprac. zespół biblistów pol. z inicjat. Benedyktynów Tynieckich, Poznań 2005 (fragmenty)
2. Antologia literatury powszechnej, oprac. L. Eustachiewicz, t. 1, Warszawa 1968 (fragmenty: Quintus Horatius Flaccus, Ody; Pieśń o Rolandzie; Dzieje Tristana i Izoldy; Dante Alighieri, Boska komedia; Francesco Petrarca, Sonety; Giovanni Boccaccio, Dekameron; Erazm z Rotterdamu, Pochwała głupoty)
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: