Rozwój języka polskiego 1.S3.FP1.33
Treści przedmiotu:
1. Przedpolski system wokaliczny; ewolucja jerów.
2. Zjawisko przegłosu; rozwój nagłosowych połączeń ort-, olt- oraz prasłowiańskich grup tort, tolt, tert, telt w języku polskim (zjawisko
metatezy); rozwój sonantów; geneza i rozwój samogłosek nosowych; rozwój i zanik iloczasu w języku polskim; powstanie samogłosek
pochylonych i ich losy w języku polskim.
3. Rozwój polskiego systemu konsonantycznego - przedpolski system spółgłoskowy; palatalizacje prasłowiańskie przez psł. J oraz przez
psł. Samogłoski przednie i miękkie sonanty; palatalizacje polskie; dyspalatalizacje spółgłosek; powstanie nowych polskich fonemów
spółgłoskowych; zmiany w obrębie grup spółgłoskowych; rozwój polskiego akcentu.
4. Rozwój polskiego systemu deklinacyjnego; podstawa rozwojowa polskiej deklinacji imiennej; kształtowanie się polskich deklinacji
rodzajowych; ewolucja form poszczególnych przypadków; szczątki liczby dualnej; archaizmy fleksyjne we współczesnej odmianie
rzeczowników.
5. Podział i odmiana zaimków; polskie innowacje w zakresie deklinacji zaimkowej; archaizmy fleksyjne w odmianie zaimków;
rzeczownikowa i zaimkowa odmiana przymiotników; polskie innowacje w zakresie deklinacji przymiotników; relikty odmiany niezłożonej
przymiotników w języku polskim; polskie innowacje dotyczące odmiany liczebników głównych i zbiorowych; archaizmy liczebnikowe.
6. Rozwój polskiego systemu koniugacyjnego; przekształcenia w zakresie klas koniugacyjnych; zanik czasów przeszłych prostych;
struktura morfologiczna i ewolucja złożonych form czasownikowych: czasów przeszłych (złożonego i zaprzeszłego), imiesłowów
teraźniejszych i przeszłych; ewolucja form trybu warunkowego i rozkazującego; staro- i nowopolska odmiana słowa posiłkowego być;
archaizmy fleksyjne w odmianie czasowników.
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
Nakład pracy studenta
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Tryb prowadzenia
Wymagania
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23-L: | W cyklu 2023/24-L: |
Efekty kształcenia
Wiedza:
1. student zna podstawowe pojęcia i metody z zakresu przedmiotu; k-W-1
2. rozumie i rozpoznaje zjawiska historyczne; k-W-4
3. sytuuje zjawiska historyczne w czasie; k-W-4.
Umiejętności:
1. analizuje podstawowe zjawiska fonetyczne i gramatyczne w tekstach historycznych; k-U-1
2. interpretuje współczesne zjawiska językowe, wykorzystując wiedzę o rozwoju języka;k-U-3
3. ma umiejętności językowe w zakresie studiowanego przedmiotu; k-U-4.
Kompetencje społeczne (postawy):
1. ma świadomość nieustannego rozwoju i zmienności polszczyzny; k-K-1.
Kryteria oceniania
A. Sposób zaliczenia przedmiotu: zaliczenia z oceną.
B. Metody sprawdzania wiedzy: cząstkowe kolokwia pisemne z zadaniami otwartymi (60% - ocena pozytywna).
C. Kryteria oceny: 1. zaliczenie testów – 60%; 2. aktywność na zajęciach – 40%. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa.
Literatura
Literatura wymagana do zaliczenia przedmiotu:
1. wykorzystywana podczas zajęć:
Vrtel-Wierczyński Stefan, Wybór tekstów staropolskich. Czasy najdawniejsze do roku 1543, Warszawa 1977.
Wydra Wiesław, Rzepka Wojciech Ryszard, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 2004.
2. studiowana samodzielnie przez studenta:
Bartula Czesław, Podstawowe wiadomości z gramatyki staro-cerkiewno-słowiańkiej na tle porównawczym, Warszawa 1997.
Długosz-Kurczabowa Krystyna, Dubisz Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2001.
Klemensiewicz Zenon, Lehr-Spławiński Tadeusz, Urbańczyk Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1981.
Moszyński Leszek, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 2006.
Rospond Stanisław, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa-Wrocław 2000.
Stieber Zdzisław, Rozwój fonologiczny języka polskiego, Warszawa 1968.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: