Literatura polska do k. XVIII w. 2 1.S3.FP1.44.2

Zagadnienia omawiane w ramach zajęć z przedmiotu: Literatura polska do końca XVIII wieku (semestr II: Literatura polskiego schyłku odrodzenia, baroku i oświecenia).
- Poezja nurtu pastoral, w kontekście schyłku baroku.
- Nurt ziemiański w literaturze nowożytnej.
- Genologia nowożytna: typologizacje i klasyfikacje gatunkowe.
- Periodyzacja epoki baroku i oświecenia. Przegląd ważniejszych stanowisk badawczych. Współczesne odwołania do literatury dawnej.
- Barok jako prąd literacki, styl i postawa. Rehabilitacja pojęcia baroku. Problem wielości i złożoności barokowych tendencji artystycznych.
- Miejsce tradycji biblijnej i antycznej w literaturze baroku.
- Kontrreformacja i sarmatyzm wobec kultury oraz literatury polskiego baroku.
- Nowy obraz świata i człowieka w poezji metafizycznej. Nurt poezji światowych rozkoszy. Twórczość szlachecko-ziemiańska jako kontynuacja tradycji renesansowych. Opozycyjny nurt literatury plebejsko-mieszczańskiej.
- Proces rozwoju odmian i form gatunkowych okresu baroku wobec założeń ideowych i artystycznych epoki. Kształtowanie się nowatorskich technik poetyckich. Tendencje rozwojowe prozy barokowej.
- Prądy literackie epoki oświecenia: klasycyzm, sentymentalizm, rokoko.
- Dydaktyzm oświeceniowych satyr i bajek.
- Poeci polskiego sentymentalizmu.
- Komediopisarze polskiego oświecenia.
- Odmiany gatunkowe prozy okresu oświecenia. Typy powieści, cechy gatunkowe powiastki.
- Czasopiśmiennictwo i publicystyka doby oświecenia w Polsce.
- Teatr i dramat w dawnej Polsce.

Kierunek studiów

Filologia polska

Literatura uzupełniająca

Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, red. B. Otwinowska, J. Pelc, Warszawa 1984. Religijność literatury polskiego baroku, red. C. Hernas, M. Hanusiewicz, Lublin 1985. J. Pelc, Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002. Świt i zmierzch baroku, red. M. Hanusiewicz, J. Dąbkowska, A. Karpiński, Lublin 2002. Barok polski wobec Europy. Kierunki dialogu, red. A. Nowicka-Jeżowa, współpraca E. Bem-Wiśniewska, Warszawa 2003. K. Mrowcewicz, Trivium poetów polskich epoki baroku: klasycyzm – manieryzm – barok. Studia nad poezją XVII stulecia, Warszawa 2005. W. Pawlak, Koncept w polskich kazaniach barokowych, Lublin 2005. Pisarze staropolscy. Sylwetki, red. S, Grzeszczuk, t.1-2, Warszawa 1991- 1997. Problemy literatury staropolskiej, red. J. Pelc, seria 1-3, Wrocław 1972 - 1978. P. Wilczek, Dyskurs - przekład - interpretacja. Literatura staropolska i jej trwanie we współczesnej kulturze, Katowice 2001. R. Krzywy, Ideologia sarmacka wobec tradycji antycznej i renesansowego humanizmu (wprowadzenie do zagadnienia), w: Humanistyczne modele kultury nowożytnej wobec dziedzictwa starożytnego, red. M. Prejs, Warszawa 2010. J. Snopek, Przełom oświeceniowy i racjonalistyczna krytyka mitologii. Zarys problematyki, w: Humanistyczne modele kultury nowożytnej wobec dziedzictwa starożytnego, red. M. Prejs, Warszawa 2010. Obraz natury w kulturze intelektualnej, literackiej i artystycznej doby staropolskiej, red. E. Buszewicz, J. Dąbkowska-Kujko, A. Jakóbczyk-Gola, A. Nowicka-Jeżowa, Warszawa 2020. T. Kostkiewiczowa, Oświecenie – próg naszej współczesności, Warszawa 1994. M. Cieński, Literatura polskiego oświecenia wobec tradycji i Europy. Studia, Kraków 2013. Wiek XVIII – między tradycją a oświeceniową współczesnością. Hermeneutyka wartości religijnych, red. B. Kuczera-Chachulska , T. Chachulski, współpraca J. Snopek, Warszawa 2017. Pisarze polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, t. 1-3, Warszawa 1992-1996. Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia, red. Z. Goliński, seria 1-2, Wrocław 1973-1977.

Nakład pracy studenta

- Udział w zajęciach: 45 h 1,5 ects przygotowanie do zajęć, czytanie literatury przedmiotu, przygotowanie prezentacji 45 h 1,5 ects przygotowanie do zaliczenia i udział w nim 30 h 1 ects

Poziom studiów

Studia pierwszego stopnia

Profil kształcenia

ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot

Tryb prowadzenia

Realizowany w sali

Założenia

- Zapoznanie studentów z reprezentatywnymi zjawiskami i faktami historii dawnej literatury polskiej na tle literatury powszechnej. - Nabycie przez studentów umiejętności pogłębionego odbioru dawnego tekstu jako dokumentu epoki i jako dzieła literackiego. - Kształcenie zdolności wykorzystywania różnych metod interpretacji utworu. - Wyjaśnienie przyczyn stosowania stereotypów narosłych wokół literatury epok dawnych i charakterystyka modeli ich przełamywania. - Ukazanie znaczenia dawnej tradycji literackiej w dialogu ze współczesnością.

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23-L:

Maria Rowińska-Szczepaniak
Tomasz Wielg

W cyklu 2023/24-L:

Roksana Rał-Niemeczek
Tomasz Wielg

Efekty kształcenia

WIEDZA: ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE
k_W01
k_W02
k_W03
k_W04
k_W06
k_W09
UMIEJĘTNOŚCI: ABSOLWENT POTRAFI
k_U01
k_U02
k_U03
k_U04
k_U05
k_U08
KOMPETENCJE SPOŁECZNE: STUDENT JEST GOTÓW DO
k_K01
k_K03

Kryteria oceniania

Warunki zaliczenia przedmiotu i dopuszczenia do egzaminu ustnego:
- wygłoszenie referatu (komunikatu),
- aktywność na zajęciach,
- ustne zaliczenie lektur.

Literatura

Literatura podmiotowa:

1) Sz. Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, BN I 182.
2) S. Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym, oprac. J. Okoń, Wrocław 1976 (lub inne wydanie).
3) A. Wieszczycki, Utwory poetyckie, wyd. i oprac. Anna Gurowska, Warszawa 2001.
4) Sz. Zimorowic, Roksolanki, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1999 lub BN I 73 (tu: Dziewosłąb i trzy inne utwory)
5) J. B. Zimorowic, Sielanki nowe ruskie, BN I 287.
8) S. Twardowski, Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980.

- Poezja polska XVIII wieku, oprac. Z. Libera, Warszawa 1983 (utwory: Adama Stanisława Naruszewicza, Stanisława Trembeckiego, Franciszka Karpińskiego, Franciszka Dionizego Kniaźnina, poezję konfederacji barskiej).
- I. Krasicki, Bajki, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1975, BN I 220.
- I. Krasicki, Satyry i Listy, oprac. J. T. Pokrzywniak, Wrocław 1988, BN I 169.
- I. Krasicki, Myszeidos pieśni X, oprac. J. Maślanka, Wrocław 1982, BN I 244.
- I. Krasicki, Monachomachia i Antymonachomachia, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1969, BN I 197.
- Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 1973, BN I 41.
- T. K. Węgierski, Organy. Poema heroikomiczne, wyd. A. Norkowska, Warszawa 2007.
- F. Zabłocki, Fircyk w zalotach, oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 1986, BN I 176.
- W. Bogusławski, Cud albo Krakowiaki i Górale, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 2005, BN I 162.
- W. Wirtemberska, Malwina czyli domyślność serca, Kraków 2002.
- Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740- 1800, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1993 (Franciszek Karpiński, O wymowie w prozie albo wierszu; Franciszek Ksawery Dmochowski, Sztuka rymotwórcza).

Teksty z literatury obcej:

- T. Tasso, Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, przekł. P. Kochanowski, oprac., R. Pollak, Wrocław 1951, BN II 4.
- P. Corneille, Cyd albo Roderyk, przekł. J. A. Morsztyn, wyd. A. Karpiński, A. Stepnowski, Warszawa 1999.
- J. B. Racine, Andromacha, Berenika, Fedra, przekł. M. Wroncka, K. Brończyk, A. Międzyrzecki, oprac. B. Sosień, Wrocław 1997 (Fedra).
- P. Calderon de la Barca, Życie snem. Książę Niezłomny, przekł. E. Boyé, J. Słowacki, oprac. B. Baczyńska, Wrocław 2003, BN II 249 (Życie snem).
- Molière, Świętoszek, przekł. i oprac. T. Boy-Żeleński, Wrocław 1976, BN II 40.
- Wolter, Powiastki filozoficzne, przekł. i wstęp T. Boy-Żeleński, Warszawa 2003 (Kandyd).

Literatura przedmiotu:
1) Dobakówna, O sielance staropolskiej. Szkic problematyki, „Pamiętnik literacki” 3(1968), 59, s. 3-28.
2) A. Dobakówna, Sielanka końca XVIII i pierwszej połowy XIX wieku wobec polskiej tradycji gatunku, „Roczniki Humanistyczne Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Filologia polska” 1(1970), 18, s. 79-104.
3) A. Karpiński, Staropolska poezja ideałów ziemiańskich, Wrocław 1983.
4) A. Krzewińska, Sielanka staropolska, jej początki, tradycje i główne kierunki rozwoju, Warszawa-Poznań-Toruń 1979.
5) T. Michałowska, Staropolska teoria genologiczna, Wrocław 1974.
6) A. Nowicka-Jeżowa , Spotkania w labiryncie. Szkice o poezji Jana Kochanowskiego, Kraków 2019.
7)M. Piszczakowski, Wieś w kulturze polskiego renesansu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1959.
8) Staropolskie Arkadie, red. Justyna Dąbrowska-Kujko, Joanna Krauze-Karpińska, (Studia Staropolskie), t. XXIX, Warszawa 2010.
9) S. Zabłocki, Od prerenesansu do oświecenia. Z dziejów inspiracji klasycznych w literaturze polskiej, Warszawa 1976.
13) C. Hernas, Barok, Warszawa 2002.
14) A. Nowicka-Jeżowa, Barok polski między Europą i Sarmacją, cz. I: Profile i zarysy całości, Warszawa 2009-2011.
15) J. Pelc, Barok – epoka przeciwieństw, Kraków 2004.
16) M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 2008.
17) T. Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1979.
18) J. Snopek, Oświecenie. Szkic do portretu epoki, Warszawa 1999.
19) J. Błoński, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1996.
20) Z. Goliński, Krasicki, Warszawa 2002.
21) Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2010.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1.S3.FP1.44.2 w USOSweb