Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego 1.S3.LJPO.84

Zakres tematów:
Fonetyka i fonologia jako nauki. Alfabety fonetyczne słowiańskie i międzynarodowe.
Głoska i jej właściwości artykulacyjne, akustyczne i audytywne.
Opis artykulacyjny głosek polskich (spółgłoski i samogłoski). Rentgenogramy i palatogramy.
Upodobnienia głosek w potoku mówieniowym, m. in. pod względem dźwięczności, miejsca artykulacji oraz stopnia otwarcia, uproszczenia grup spółgłoskowych.
Prawidła polskiej wymowy. Wymowa staranna i potoczna.
Fonetyka i fonologia w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Różnice językowe  i kulturowe.
Fonologia - pojęcie fonemu, fonem a głoska, zestaw cech dystynktywnych, matryca fonemów, budowanie modeli fonemów drogą opozycji, fonem a wariant fonemu.
Prozodia - akcent wyrazowy i zdaniowy, zestroje akcentowe, akcent skrótowców; intonacja.

Kierunek studiów

logopedia z językiem polskim jako obcym

Literatura uzupełniająca

Prozodia, fonetyka, fonologia, red. J. Bartmiński, M. Nowosad-Bakalarczyk, Lublin 2010. Szpyra-Kozłowska J., Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin 2003. Lubaś W., Urbańczyk S., Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, Warszawa 1990. Klebanowska B. Interpretacja fonologiczna zjawisk fonetycznych w języku polskim:  z ćwiczeniami, Warszawa 2007. Maciołek M., Tambor J., Głoski polskie: przewodnik fonetyczny dla cudzoziemców i nauczycieli uczących języka polskiego jako obcego, Katowice 2014.

Nakład pracy studenta

Nakład pracy studenta: A. Godziny kontaktowe: 25h/ 1 ECTS Udział w zajęciach: 15h Udział w konsultacjach: 10h B. Praca własna studenta: 25h/ 1 ECTS Przygotowanie do egzaminu: 25h

Poziom studiów

I stopień

Profil kształcenia

ogólny

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot

Tryb prowadzenia

Realizowany w sali

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2023/24-Z:

Justyna Migoń-Sasuła
Jolanta Nocoń

W cyklu 2022/23-Z:

Danuta Lech-Kirstein
Justyna Migoń-Sasuła

Efekty kształcenia

Student

w zakresie wiedzy:
1. charakteryzuje głoski ze względu na ich cechy artykulacyjne (k_W02)
zna warunki, w jakich zachodzą procesy fonetyczne (k_W01)
2. wymienia alofony fonemów współczesnego języka polskiego (k_W02)
określa dystrybucję fonemów polskich (k_W01)

w zakresie umiejętności:
3. dokonuje transkrypcji fonetycznej wypowiedzi mówionej (k_U01)
4. analizuje procesy fonetyczne zachodzące w mowie (k_U03)
5. dowodzi dystynktywność cechy za pomocą opozycji fonologicznej (k_U01)

w zakresie postaw (kompetencje społeczne):
6. ma świadomość wagi poprawności i estetyki wymowy własnej i cudzej (k_K03).

Kryteria oceniania

Metody dydaktyczne: wykład

A. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się) egzamin (efekty 1-6).
B. Podstawowe kryteria ustalenia oceny egzamin końcowy - 90% obecność - 10%

Literatura

Ostaszewska D., Tambor J., Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa 2000.
Wierzchowska B., Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980 (i nast.)
Dłuska M., Fonetyka polska. Artykulacja głosek polskich, Warszawa-Kraków 1981.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1.S3.LJPO.84 w USOSweb