Gramatyka kontrastywna 1.S3.LS.15

Celem kursu jest zapoznanie studentów z przedmiotem, metodami i ustaleniami współczesnej gramatyki kontrastywnej, uświadomienie studentom celowości porównywania języków (cele poznawcze i praktyczne); zapoznanie z najważniejszymi typami podobieństw i różnic między poszczególnymi poziomami języków (fonologicznym, fleksyjnym, słowotwórczym i składniowym, leksykalnym).

Zakres tematów:

Ogólne aspekty językoznawstwa kontrastywnego (przedmiot, cele, metody, miejsce wśród innych dyscyplin językoznawczych, krótka historia przednaukowego i naukowego porównywania języków).
2. Najważniejsze zagadnienia językoznawstwa typologicznego (cechy typologiczne języków, uniwersalia językowe).
3. Fonetyka i fonologia kontrastywna (ilościowe i jakościowe właściwości systemów fonologicznych różnych języków, aspekty porównywania samogłosek i spółgłosek oraz środków suprasegmentalnych – akcent i intonacji).
4. Systemy morfologiczne języków i kategorie gramatyczne (rodzaju, liczby, przypadka i in.) w aspekcie porównawczym.
5. Słowotwórstwo w aspekcie kontrastywnym.
6. Składniowe modele różnych języków (różnice i podobieństwa w budowie zdań, szyku wyrazów w zdaniu, wyrażania zaprzeczenia, pasywności i in.).
7. Fakultatywnie – wybrane aspekty leksykologii i frazeologii kontrastywnej (problem ekwiwalencji, luki leksykalne itp.).

Literatura uzupełniająca

Dorren G., Babel. W dwadzieścia języków dookoła świata, przeł. A. Sak, Kraków 2019. Kaproń-Charzyńska I., 2020, Nauczanie fonetyki języka polskiego z perspektywy logopedycznej – studium przypadku studentów z Chin, „Postscriptum Polonistyczne” 2(26)/2020, s. 65-75. Korytkowska A., Sawicka I., Uwagi na temat ilościowej charakterystyki fonetyki słowiańskiej, w: Komparacja współczesnych języków słowiańskich 2: Fonetyka i fonologia, red. I. Sawicka, Opole 2007, 199-217. Lewandowski T., No More Polglish! A Polish Studnet’s Handbook for Eliminating Interlingual Errors, Opole, 2020. Zakrzewska-Verdugo M., Kompetencja fonologiczna w nauczaniu języka polskiego Słowaków. Trudne miejsca w wymowie (i ortografii), „Postscriptum Polonistyczne” 2(26)/2020, s. 55-64.

Nakład pracy studenta

A. Godziny kontaktowe: 25h/ 1 ECTS Uczestnictwo w zajęciach: 15h Uczestnictwo w konsultacjach: 10h B. Praca własna studenta: 25h/ 1 ECTS Przygotowanie do egzaminu: 25h

Poziom studiów

I stopnia

Profil kształcenia

ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot

Tryb prowadzenia

Realizowany w sali

Wymagania

Ukończony kurs współczesnej gramatyki języka polskiego (lub innego współczesnego języka), warunkujący znajomość terminów językoznawczych z zakresu fonetyki, fonologii, fleksji, słowotwórstwa i składni.

Koordynatorzy przedmiotu

Marzena Makuchowska
Justyna Migoń-Sasuła

Efekty kształcenia

Wiedza: student zna i rozumie
1. zna najważniejsze cele poznawcze i praktyczne językoznawstwa kontrastywnego; najważniejsze aspekty i metody porównywania języków na poszczególnych poziomach systemu językowego (k_W01);

Umiejętności: student potrafi
2. czytać ze zrozumieniem literaturę z zakresu językoznawstwa kontrastywnego;
omawiać różnice między poszczególnymi poziomami systemu porównywanych języków (k_U01, k_U02);

Kompetencje społeczne: student jest gotów do:
3. pogłębiania naukowej wiedzy o uniwersaliach językowych i swoistościach języków jako elementu bio-kulturowej różnorodności świata; akceptacji różnic między ludźmi (tu: językowych) jako naturalnego zjawiska świata (k_K01).

Kryteria oceniania

Wykład (zajęcia skorelowane z konwersatorium)

Metody i kryteria oceniania:
A. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się)
Egzamin (efekty 1-3)
B. Podstawowe kryteria ustalenia oceny
Egzamin (próg zaliczenia – 50 %)

Literatura

Koczerhan Pietrowicz K., Podstawy językoznawstwa konfrontatywnego. Podręcznik, przeł. P. Jóźwikiewicz, Cz. Lachur, A. Nowacki, Opole 2009.
A także: dostępne podręczniki do (gramatyki) języków: angielskiego, niemieckiego, francuskiego, rosyjskiego, ukraińskiego i innych (według wyboru studentów),
jak np.:
Czapiga A., Gramatyka konfrontatywna rosyjsko-polska. Morfologia. Składnia zdania pojedynczego, Rzeszów 2013.
Dulewiczowa I., Gramatyka konfrontatywna rosyjsko-polska: fonetyka i fonologia, grafia i ortografia, Warszawa.
Kononenko I., Język ukraiński i polski: studium kontrastywne, Warszawa 2017.
Morciniec N., Prędota S., Fonetyka kontrastywna języka niemieckiego i polskiego, Wrocław 1990.
Kwapisz –Osadnik K., Podstawowe wiadomości z gramatyki polskiej i francuskiej. Szkic porównawczy, Katowice 2007.
Prejbisz A., Gramatyka języka angielskiego, Warszawa 2002.
Tęcza, Z., Gramatyka angielska i niemiecka w opisie równoległym, Rzeszów 2010.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1.S3.LS.15 w USOSweb