Biochemia z elementami chemii 11.LEK.D6.2.14
Wykłady:
W1. Białka, modyfikacje posttranslacyjne, białka ważne medycznie
W2. Witaminy – charakterystyka, podział, rola witaminy D3 i K2 w metabolizmie
W3. Hormony – budowa chemiczna, mechanizm działania
Seminaria:
S1. Enzymy – budowa, mechanizm katalizy, allosteria, klasyfikacja enzymów
S2. Składniki mineralne organizmu, makroelementy i mikroelementy, znaczenie w metabolizmie
Tematyczne zajęcia warsztatowe połączone z opracowywaniem prezentacji przez studentów: Suplementacja w sporcie
S3. Hormony tkankowe, śródbłonek i tkanka tłuszczowa jako źródło hormonów
S4. Utlenianie tkankowe, cykl Krebsa, łańcuch oddechowy, wolne rodniki, naturalne i syntetyczne antyoksydanty
Ćwiczenia:
C1. Metody badania białek osocza i surowicy, uzyskiwanie osocza i surowicy, oznaczanie stężenia białka całkowitego, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Metody badania białek osocza i surowicy, uzyskiwanie osocza i surowicy, charakterystyka pojęć
normoproteinemia, hipoproteinemia, hiperproteinemia, paraproteinemia, dysproteinemia,
Część praktyczna: Oznaczanie stężenia białka całkowitego przy użyciu gotowego zestawu diagnostycznego – praktyczne wykonanie
C2. Metody immunologiczne oznaczania specyficznych białek osocza, elektroforeza białek i jej odmiany, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Metody immunologiczne oznaczania specyficznych białek osocza, odmiany metod ELISA, zastosowanie w medycynie
Część praktyczna: Elektroforeza białek i jej odmiany, immunodyfuzja radialna – demonstracja techniki
Przygotowanie żelu do elektroforezy, nakładanie próbek – praktyczne wykonanie.
C3. Enzymy – badanie kinetyki reakcji enzymatycznej, oznaczanie aktywności wybranych enzymów, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Enzymy – regulacja aktywności, wpływ aktywatorów i inhibitorów
Część praktyczna: Enzymy – badanie kinetyki reakcji enzymatycznej (wpływ temperatury i pH), oznaczanie aktywności wybranych enzymów –
praktyczne wykonanie
C4. Enzymy ważne klinicznie, kliniczny podział enzymów, oznaczanie aktywności wybranych enzymów, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Enzymy ważne klinicznie, kliniczny podział enzymów, izoenzymy
Część praktyczna: Oznaczanie aktywności wybranych enzymów – praktyczne wykonanie
C5. Witaminy – zaburzenia przemiany (a-, hipo- i hiperwitaminozy, oznaczanie stężenia witaminy A, C, B1, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Witaminy – zaburzenia przemiany (a-, hipo- i hiperwitaminozy)
Część praktyczna: Oznaczanie stężenia witaminy A, C, B1 – praktyczne wykonanie.
C6. Koenzymy witaminowe i niewitaminowe, test optyczny prosty i złożony, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Koenzymy witaminowe i niewitaminowe – podział, mechanizm działania
Część praktyczna: Test optyczny prosty i złożony – praktyczne wykonanie
C7. Gospodarka wapniowo-fosforanowa, oznaczanie stężenia wapnia całkowitego i fosforanów nieorganicznych, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Gospodarka wapniowofosforanowa – regulacja hormonalno-witaminowa, podstawowe pojęcia
Część praktyczna: Oznaczanie stężenia wapnia całkowitego i fosforanów nieorganicznych w surowicy krwi – praktyczne wykonanie
C8. Metabolizm żelaza i jego zaburzenia, oznaczanie stężenia żelaza i TIBC, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Metabolizm żelaza i jego zaburzenia,
Część praktyczna: Oznaczanie stężenia żelaza i TIBC – praktyczne wykonanie
C9. Metabolizm jodu i magnezu, oznaczanie stężenia jodków w DZM oraz stężenia magnezu w surowicy krwi, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Metabolizm jodu i magnezu, najczęstsze zaburzenia
Część praktyczna: Oznaczanie stężenia jodków w DZM oraz stężenia magnezu w surowicy krwi – praktyczne wykonanie
C10. Metody badania hormonów i ich metabolitów, oznaczanie stężenia kwasu 5-OH-indolooctowego w DZM, zasada testu ciążowego, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Metody badania hormonów i ich metabolitów, zasada testu ciążowego
Część praktyczna: Oznaczanie stężenia kwasu 5-OH-indolooctowego w DZM – praktyczne wykonanie
C11. Węglowodany – oznaczanie stężenia glukozy w surowicy krwi, test doustnego obciążenia glukozą, w tym: Prelekcja z prezentacją multimedialną: Glukoza – regulacja glikemii, zasada testu doustnego obciążenia glukozą
Część praktyczna: Oznaczanie stężenia glukozy w surowicy krwi – praktyczne wykonanie
C12. Węglowodany – kontrola cukrzycy – HbA1c, zasada działania glukometru, mikroalbuminuria, w tym: Prelekcja z prezentacją multimedialną: Węglowodany – kontrola cukrzycy – HBA1c, mikroalbuminuria
Część praktyczna: Zasada działania glukometru – demonstracja i samodzielne praktyczne wykonanie oznaczenia
C13. Węglowodany złoŜone – metabolizm glikogenu i glikozaminoglikanów, w tym: Prelekcja z prezentacją multimedialną: Węglowodany złożone – metabolizm glikogenu i glikozaminoglikanów
Część praktyczna: Ilościowe oznaczanie kwasów uronowych – praktyczne wykonanie
C14. Wolne rodniki w medycynie – choroby wolnorodnikowe, oznaczanie
produktów peroksydacji lipidów, w tym:
Prelekcja z prezentacją multimedialną: Wolne rodniki w medycynie – choroby wolnorodnikowe
Część praktyczna: Oznaczanie produktów peroksydacji lipidów – praktyczne wykonanie
C15. Alkohol i substancje psychoaktywne, biochemiczne mechanizmy działania, metody oznaczania, w tym: Prelekcja z prezentacją multimedialną: Alkohol i substancje psychoaktywne, biochemiczne mechanizmy działania, metody oznaczania
Część praktyczna: Wykrywanie wybranych substancji psychoaktywnych testem paskowym – praktyczne wykonanie
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24-Z: | W cyklu 2022/23-L: | W cyklu 2022/23-Z: | W cyklu 2023/24-L: |
Efekty kształcenia
Kierunkowe efkety kształcenia:
Wiedza:
B.W2. opisuje równowagę kwasowo-zasadową oraz mechanizm działania buforów i ich znaczenie w homeostazie ustrojowej
B.W3. zna i rozumie pojęcia: rozpuszczalność, ciśnienie osmotyczne, izotonia, roztwory koloidalne i równowaga Gibbsa-Donnana
B.W4. zna podstawowe reakcje związków nieorganicznych i organicznych w roztworach wodnych
B.W10. zna budowę prostych związków organicznych wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy
B.W11. opisuje budowę lipidów i polisacharydów oraz ich funkcję w strukturach komórkowych i pozakomórkowych
B.W12. charakteryzuje struktury I, II, III, IV rzędowe białek; zna modyfikacje potranslacyjne białka i ich znaczenie
B.W13. zna funkcje nukleotydów w komórce, struktury I i II rzędową DNA i RNA oraz strukturę chromatyny
B.W14. zna funkcje replikacji, naprawy i rekombinacji DNA, transkrypcji i translacji oraz degradacji DNA, RNA i białek; zna koncepcje regulacji ekspresji genów
B.W15. opisuje podstawowe szlaki kataboliczne i anaboliczne, sposoby ich regulacji oraz wpływ czynników genetycznych i środowiskowych
B.W16. zna profile metaboliczne podstawowych narządów i układów
B.W17. zna pojęcia: potencjał oksydacyjny organizmu i stres oksydacyjny
B.W18. zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia oraz zaburzenia z nimi związane
B.W22. zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla
B.W23. zna w podstawowym zakresie problematykę komórek macierzystych i ich zastosowanie w medycynie
Umiejętności:
B.U3. oblicza stężenie molowe i procentowe związków oraz stężenia substancji w roztworach izoosmotycznych, jedno- i wieloskładnikowych
B.U4. oblicza rozpuszczalność związków nieorganicznych, określa chemiczne podłoże rozpuszczalności związków organicznych lub jej braku
oraz praktyczne znaczenie dla dietetyki i terapii
B.U5. określa pH roztworu i wpływ zmian pH na związki nieorganiczne i organiczne
B.U6. przewiduje kierunek procesów biochemicznych w zależności od stanu energetycznego komórek
B.U9. posługuje się podstawowymi technikami laboratoryjnymi, takimi jak: analiza jakościowa, miareczkowanie, kolorymetria, pehametria,
chromatografia, elektroforeza białek i kwasów nukleinowych
Kompetencje społeczne:
K.K4. posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się
K.K8. przestrzega praw autorskich i praw podmiotu badań naukowych
Przedmiotowe efekty kształcenia:
EK-1. zna budowę związków organicznych i nieorganicznych kluczowych z punktu widzenia funkcjonowania organizmu
EK-2. umie prawidłowo wykonać podstawowe obliczenia chemiczne
EK-3. potrafi poprawnie i bezpiecznie posługiwać się podstawowymi technikami laboratoryjnymi
EK-4. rozumie znaczenie mechanizmów regulujących metabolizm
EK-5. ma wiedzę w zakresie katabolizmu i anabolizmu organizmu człowieka oraz odrębności narządowych
Kryteria oceniania
Metody weryfikacji efektów kształcenia i kryteria oceny:
Na początku każdego seminarium oraz ćwiczenia laboratoryjnego zostanie przeprowadzony sprawdzian wejściowy z podanych wcześniej zagadnień, których znajomość jest niezbędna dla efektywnego kształcenia. Sprawdzian wejściowy nie podlega poprawie. Prezentacja multimedialna przygotowana przez studentów (4 studentów przygotowuje jedną prezentację) w programie MS Office PowerPoint powinna zostać dostarczona asystentowi prowadzącemu seminaria minimum 7 dni przed terminem seminarium, na którym będzie omawiana. Prezentacja uzyskuje ocenę zal/nzal. Dwie najlepsze pod względem merytorycznym prezentacje omawiane są podczas seminarium. Każdy cykl tematyczny zajęć kończy się kolokwium zaliczeniowym w formie pisemnej (test wielokrotnego wyboru, test dopasowania odpowiedzi „luki”, test prawda/fałsz, pytania otwarte). W semestrze II zostaną przeprowadzone 3 kolokwia. Kolokwium sprawdza efekty kształcenia z wykładów, seminariów oraz części teoretycznej ćwiczeń laboratoryjnych. Do kolokwium w I terminie przystępują studenci, którzy uzyskali średnią arytmetyczną ze sprawdzianów wejściowych min. 60%, objętych kolokwium. Ocena z kolokwium podlega poprawie. Zaliczenie semestru II (zaliczenie na ocenę) uzyskuje się, gdy wszystkie kolokwia zostają zaliczone z wynikiem min. 60% oraz zostały zaliczone wszystkie ćwiczenia laboratoryjne na podstawie raportu zawartego w dzienniku laboratoryjnym.
Sposoby i kryteria weryfikacji i oceny uzyskania przez studentów założonych efektów kształcenia:
EK-1 – zaliczenie pisemne w formie testu po semestrze I; kolokwia pisemne w semestrze I, II i III; zaliczenie prezentacji; egzamin końcowy
pisemny w formie testu po semestrze III,
EK-2 – zaliczenie pisemne po semestrze I (zadania sprawdzające umiejętność wykonywania obliczeń chemicznych),
EK-3 – obserwacja ciągła podczas zajęć laboratoryjnych; weryfikacja dziennika laboratoryjnego,
EK-4 – kolokwia pisemne w semestrze II i III; zaliczenie prezentacji; egzamin końcowy pisemny w formie testu po semestrze III,
EK-5 – kolokwia pisemne w semestrze II i III; zaliczenie prezentacji; egzamin końcowy pisemny w formie testu po semestrze III.
Zasady dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie semestru II (zaliczenie na ocenę) uzyskują studenci, którzy uzyskali średnią arytmetyczną z kolokwiów min. 60%, zostały zaliczone
wszystkie ćwiczenia laboratoryjne na podstawie raportu zawartego w dzienniku laboratoryjnym oraz zaliczyli prezentację.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu:
Ocena wpisana do indeksu to średnia arytmetyczna ocen z kolokwiów:
Kryteria oceny:
- niedostateczny – ndst (2) – do 59%
- dostateczny – dst (3) – 60 do 69%
- dostateczny plus – dst+ (3,5) – 70 do 74%
- dobry – db (4) – 75% do 84%
- dobry plus – db+ (4,5) – 85 do 89%
- bardzo dobry – bdb (5) – 90% do 100%
Literatura
Literatura podstawowa:
1. R.K. Murray, D.K. Granner, P.A. Mayes, V.W. Rodwall „Biochemia Harpera” PZWL, wyd.VI, tłumaczenie wyd. 27, Warszawa, 2015
2. E. Bańkowski "BIOCHEMIA - podręcznik dla studentów uczelni medycznych" Edra Urban & Partner, Wrocław, 2016
Literatura uzupełniająca:
1. Jeremy M. Berg, Lubert Stryer, John L. Tymoczko „Biochemia” wyd. III, PWN, 2007 i nowsze
2. Angielski, S., Rogulski, J. (red.) „Biochemia kliniczna” PZWL Warszawa 1991
3. V.L.Davidson, D.B. Sittman “Biochemia” Urban & Partner, Wrocław 2002.
4. Tymoczko, J. (red.) „Biochemia – krótki kurs” PWN 2013
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: