Cytofizjologia 11.LEK.D6.3.21
Wykłady:
W1. Komórka – spektakl życia w miniaturze (Funkcjonalna organizacja komórki eukariotycznej i jej bezpośredniego otoczenia): 1. Czynnościowa struktura komórki eukariotycznej (repetytorium); 2. Macierz cytoplazmatyczna/cytoszkielet; 3. Macierz zewnątrzkomórkowa;
W2. Komórka w kontekście socjalnym: 1. Adhezja komórkowa; 2. Komórkowe mechanizmy przekazywania sygnałów: Podstawowe szlaki sygnalizacyjne komórki; 3. Komórkowe mechanizmy przekazywania sygnałów: Komunikacja przez receptory połączone z enzymem i receptory związane z enzymem;
W3. Życie i śmierć komórki: 1. Regulacja cyklu komórkowego; 2. Molekularne podłoże różnicowania komórek; 3. Starzenie się i śmierć komórek;
W4. Wybrane zagadnienia z biologii komórki: 1. Wybrane zagadnienia z biologii nowotworów; 2. Komórkowe mechanizmy obrony immunologicznej; 3. Terapie genowa i komórkowa.
Seminaria:
S1. Błona komórkowa i organizacja cytoplazmy, cytofizjologia jądra komórkowego oraz wybrane procesy cytoplazmatyczne;
S2a. Molekularne mechanizmy odbioru i przekazu sygnałów w komórce/szlaki sygnalizacji komórkowej;
S2b. Adhezja komórkowa, oddziaływania typu komórka-komórka oraz komórka-macierz zewnątrzkomórkowa;
S3. Cykl komórkowy, śmierć komórki, podstawy kancerogenezy.
Ćwiczenia:
C1. Struktura i funkcje organelli komórkowych. 1. Organizacja i funkcjonowanie jądra komórkowego – replikacja/naprawa DNA, transkrypcja i dojrzewanie mRNA;
C2. Struktura i funkcje organelli komórkowych. 2. Mitochondria – transformacja energii, udział w metabolizmie komórkowym oraz wewnętrznej ścieżce indukcji apoptozy, schorzenia mitochondrialne;
C3. Struktura i funkcje organelli komórkowych. 3. Przedziały wewnątrzkomórkowe – siateczka śródplazmatyczna, aparat Golgiego, lizosomy, peroksysomy, kliniczne aspekty zaburzenia czynności tych organelli; zagadnienia transportu komórkowego, w tym biosynteza i transport białek;
C4. Organizacja szkieletu komórkowego i macierzy zewnątrzkomórkowej;
C5. Adhezja komórek/połączenia międzykomórkowe zespalające w tkance nabłonkowej, sygnalizacja komórkowa;
C6. Regulacja cyklu komórkowego, śmierć komórki, transformacja nowotworowa.
Rodzaj przedmiotu
Wymagania
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024/25-Z: | W cyklu 2023/24-Z: | W cyklu 2022/23-Z: |
Efekty kształcenia
Kierunkowe efekty kształcenia:
Wiedza:
AW4 - zna podstawowe struktury komórkowe i ich specjalizacje funkcjonalne;
BW10 - zna budowę prostych związków organicznych wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach, macierzy zewnątrzkomórkowej i płynów ustrojowych;
BW11 - opisuje budowę lipidów i polisacharydów oraz ich funkcje w strukturach komórkowych i pozakomórkowych;
BW12 - charakteryzuje struktury I-, II-, III- oraz IV-rzędowe białek; zna modyfikacje potranslacyjne i funkcjonalne białka oraz ich znaczenie;
BW13 - zna funkcje nukleotydów w komórce, struktury I- i II-rzędową DNA i RNA oraz strukturę chromatyny;
BW14 - zna funkcje genomu, transkryptomu i proteomu człowieka oraz podstawowe metody stosowane w ich badaniu; opisuje procesy replikacji, naprawy i rekombinacji DNA, transkrypcji i translacji oraz degradacji DNA, RNA i białek; zna koncepcje regulacji ekspresji genów;
BW21 - zna sposoby komunikacji między komórkami, a także między komórką a macierzą zewnątrzkomórkową oraz szlaki przekazywania sygnałów w komórce i przykłady zaburzeń w tych procesach prowadzące do rozwoju nowotworów i innych chorób;
BW22 - zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu;
BW23 - zna w podstawowym zakresie problematykę komórek macierzystych i ich zastosowania w medycynie;
BW28 - zna mechanizmy starzenia się organizmu;
BW30 - zna związek między czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów biologicznych a zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi;
CW20 - zna podstawy rozwoju oraz mechanizmy działania układu odpornościowego, w tym swoiste i nieswoiste mechanizmy odporności humoralnej i komórkowej;
CW23 - zna zagadnienia z zakresu immunologii nowotworów.
Umiejętności:
AU2 - rozpoznaje w obrazach z mikroskopu optycznego lub elektronowego struktury histologiczne odpowiadające narządom, tkankom, komórkom i strukturom komórkowym, dokonuje opisu i interpretuje ich budowę oraz relacje między budową i funkcją;
BU11 - korzysta z baz danych, w tym internetowych, i wyszukuje potrzebną informację za pomocą dostępnych narzędzi.
Kompetencje społeczne:
KK4 - posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętność stałego dokształcania się;
KK8 - przestrzega praw autorskich i praw podmiotu badań naukowych.
Przedmiotowe efekty kształcenia:
EK-1: potrafi opisać budowę i czynnościowe właściwości błony komórkowej i struktur subkomórkowych, zna i rozumie procesy zachodzące w organellach i cytozolu komórki eukariotycznej, w warunkach fizjologii i patologii;
EK-2: zna i rozumie mechanizmy komunikowania się komórki z komórkami sąsiadującymi oraz z macierzą pozakomórkową, w tym szlaki odbioru i transdukcji sygnałów w komórce, zna patologiczne aspekty zaburzeń w zakresie przekazu sygnału, adhezji komórkowej oraz struktury/czynności macierzy pozakomórkowej;
EK-3: zna i rozumie molekularne mechanizmy regulacji cyklu życiowego komórek, ich różnicowania się, starzenia i śmierci oraz transformacji nowotworowej;
EK-4: zna podstawy komórkowej odpowiedzi immunologicznej oraz zasady i metodykę terapii genowej i z wykorzystaniem komórek macierzystych.
Kryteria oceniania
Metody weryfikacji efektów kształcenia i kryteria oceny:
Zaliczenie seminariów odbywa się w formie odpowiedzi ustnej (zajęcia konwersatoryjne) lub pisemnej w czasie trwania zajęć.Ćwiczenia praktyczne zaliczane są na podstawie poprawnego wykonania wymaganej dokumentacji zadań, w tym rysunków, opisów, wniosków, czy podsumowań oraz zaliczenia sprawdzianu z zakresu bieżącego tematu. Sprawdziany mogą być poprawiane jednorazowo w terminie uzgodnionym z nauczycielem prowadzącym zajęcia.
Sposoby i kryteria weryfikacji i oceny uzyskania przez studentów efektów kształcenia:
EK-1-4 – zaliczenie pisemne w formie testu; warunkiem zaliczenia testu jest uzyskanie co najmniej oceny dostatecznej z zakresu pytań odniesionych do każdego efektu nauczania; ocena testu jest średnią ważoną ocen z pytań odniesionych do każdego efektu kształcenia.
Zasady dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu:
Student może zostać dopuszczony do testu jeżeli uzyskał zaliczenia wszystkich tematów seminaryjnych oraz ćwiczeń laboratoryjnych (na podstawie zaliczenia sprawdzianów wejściowych oraz raportów zawartych w dzienniku laboratoryjnym). Studenci, którzy nie spełniają tego kryterium przystępują do testu zaliczeniowego w II terminie (terminie poprawkowym), po uprzednim uzyskaniu zaliczenia tematów seminaryjnych, z których uzyskali ocenę niedostateczną i/lub ćwiczeń laboratoryjnych, z których sprawdzian wejściowy/raport nie został zaakceptowany.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie przedmiotu przeprowadzone zostanie w formie: testu wielokrotnego wyboru (WW1).
Kryteria oceny efektów przedmiotowych w zakresie testu zaliczeniowego:
- niedostateczny – ndst (2) – do 59% poprawnych odpowiedzi;
- dostateczny – dst (3) – 60 do 69% poprawnych odpowiedzi;
- dostateczny plus – dst+ (3,5) – 70 do 74% poprawnych odpowiedzi;
- dobry – db (4) – 75% do 84% poprawnych odpowiedz;
- dobry plus – db+ (4,5) – 85 do 89% poprawnych odpowiedzi;
- bardzo dobry – bdb (5) – 90% - 100% poprawnych odpowiedzi.
Warunkiem zaliczenia testu jest uzyskanie co najmniej oceny dostatecznej z zakresu pytań odniesionych do każdego efektu kształcenia.
Forma: Zaliczenie na ocenę (średnia ważona ocen testu zaliczeniowego kalkulowana w odniesieniu do każdego z efektów kształcenia).
Literatura
Literatura podstawowa:
1) Alberts, B., Bray, D. i in.: Podstawy biologii komórki (część 1-2). PWN, 2015.
2) Fuller, G.M., Shields, D.: Podstawy molekularne biologii komórki. Aspekty medyczne. PZWL, 2005.
3) Kawiak, J., Zabel, M.: Seminaria z cytofizjologii dla studentów medycyny, weterynarii i biologii. Elsevier Urban & Partner, 2014.
Literatura uzupełniająca:
1) Alberts, B et al.: Molecular Biology of the Cell. Taylor & Francis, 2015.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: