Patomorfologia 11.LEK.D6.3.24
Wykłady
W1.
Wprowadzenie do patomorfologii.
Diagnostyka patomorfologiczna i jej rola w terapii.
Zaburzenia w krążeniu
W2.
Zmiany adaptacyjne, uszkodzenia i śmierć komórki i tkanek. Zmiany rozplemowe i zmiany przednowotworowe
W3. Nowotwory.
Zapalenia
W.4.
Patologia gruczołu piersiowego i skóry.
Patologia tkanek miękkich i kości
W.5
Patologia wieku dziecięcego.
Patologia głowy i szyi.
W.6
Patologia serca i naczyń.
Patologia układu krwiotwórczego i limfatycznego.
W.7
Patologia układu oddechowego.
Neuropatologia
Seminaria
S1
- Zaburzenia w krążeniu: krwotok, zator, krzepnięcie krwi, zakrzep i skrzep, przekrwienie, niedokrwienie, zawał, obrzęk, wstrząs (1h).
- Zmiany adaptacyjne, uszkodzenia i śmierć komórki i tkanek: wady rozwojowe, zaniki, zamiany adaptacyjne, zwyrodnienia (węglowodanowe, białkowe, tłuszczowe, wapniowo-fosforanowe, barwnikowe), martwica i apoptoza, śmierć organizmu, torbiele (2h).
S2.
- Zmiany rozplemowe i przednowotworowe: przerost, rozrost, odrost, naprawa (gojenie się ran), metaplazja, kataplazja, dysplazja (nowotworzenie śródnabłonkowe), zmiany i stany przednowotworowe (1h).
- Nowotwory: definicja, etiopatogeneza, epidemiologia, charakterystyka morfologiczna nowotworów łagodnych , złośliwych miejscowo złośliwych, sposoby rozprzestrzeniania się, stopień zróżnicowania i zawansowania, terminologia i podział nowotworów, objawy kliniczne nowotworów złośliwych oraz diagnostyka nowotworów (2h).
S3.
- Zapalenia: definicja, patomechanizm (zmiany naczyniowe, zmiany rozplemowe i uszkodzenia, mediatory i komórki biorące w zapaleniu), podział morfologiczny zapaleń (wysiękowe, wytwórcze, uszkadzające), zapalenia swoiste, posocznica (1h).
- Patologia gruczołu piersiowego: zaburzenia rozwojowe, zapalenia (ostre, okołoprzewodowe, plazmatycznokomórkowe, ziarniniakowe), martwica tkanki tłuszczowej, zmiany włóknisto-torbielowate (torbiele, metaplazja, gruczolistość) zmiany rozrostowe nabłonka, blizna promienista, nowotwory nabłonkowe łagodne i złośliwe(czynniki ryzyka, podział morfologiczny i molekularny raków piersi), nowotwory mezenchymalno-nabłonkowe (gruczlakowłókniak i guz liściasty), przerzuty nowotworowe do piersi (2h)
S.4
Patologia tkanek miękkich i kości : nowotwory łagodne i złośliwe tkanek miękkich (fibroblastyczne i miofibroblastyczne, fibrohistiocytarne, tkanki tłuszczowej, mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych, osłonek nerwowych oraz o niepewnym różnicowaniu), metaboliczne choroby kości, zapalenia kości i szpiku kostnego, nowotwory kości łagodne i złośliwe (1,5h).
Patologia wieku dziecięcego: wcześniactwo i wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu, urazy, wady wrodzone, zakażenia, zespół śmierci łóżeczkowej, choroba hemolityczna, rozrosty fibroblastyczne i miofibroblastyczne, nowotwory łagodne i złośliwe (1,5h).
S.5
Patologia głowy i szyi: choroby jamy ustnej (zaburzenia rozwojowe, zapalenia, rozrosty nienowotworowe, zmiany przednowotworowe, nowotwory łagodne i złośliwe), choroby nosa, zatok przynosowych i nosogardła (zapalenia, nowotwory łagodne i złośliwe), choroby krtani (zapalenia, zmiany reaktywne, nowotwory łagodne i złośliwe), ślinianki (zapalenia, nowotwory łagodne i złośliwe), choroby uszu (zapalenia, perlak, nowotwory), choroby gałki ocznej (retinopatia, zapalenia, nowotwory)(2h)
Patologia serca i naczyń: choroby serca (niewydolność mięśnia sercowego, choroba niedokrwienna, wady wrodzone, zapalenia, nowotwory), choroby naczyń (miażdżyca, tętniaki, zapalenia naczyń, nowotwory naczyń, choroby żył) (1h)
S.6
Patologia układu oddechowego: choroby płuc (przewlekłe obturacyjne choroby płuc, śródmiąższowe choroby płuc, zapalenia, nowotwory, przerzuty nowotworowe), choroby opłucnej (odma, puchlina płucna, nowotwory) (1,5h).
Patologia układu krwiotwórczego i limfatycznego: choroby układu limfatycznego (nienowotworowe powiększenie węzłów chłonnych, przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych, chłoniaki, choroby śledziony, choroby grasicy), choroby układu krwiotwórczego (niedokrwistość, skazy krwotoczne, zanik szpiku, choroby mieloproliferacyjne, i nowotwory ) (1,5h)
Ćwiczenia i laboratoria
C.1 Zaburzenia w krążeniu
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
1 - Ognisko krwotoczne w mózgu
2 - Zator z komórek tłuszczowych
3 - Zakrzep w stadium organizacji
4 - Przekrwienie bierne wątroby
5 - Zawał niedokrwienny śledziony i nerki
6 – Wczesny zawał niedokrwienny serca
7 - Blizna po zawale mięśnia sercowego
8 - Zawał krwotoczny płuc
9 - Obrzęk płuc
10 - Hemosyderoza wątroby
C.2 Zmiany adaptacyjne, uszkodzenia i śmierć komórki i tkanek
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
11 - Rozedma płuc
12 - Skrobiawica nerek i wątroby
13 - Stłuszczenie wątroby
14 – Pylica węglowo-krzemowa płuc
15 – Zwapnienie
16 - Martwica skrzepowa serowata
17 - Martwica tkanki tłuszczowej Balsera
18 - Wrzód żołądka,
19 - Rozmiękanie mózgu
20 - Torbiel naskórkowa
C.3 Zmiany rozplemowe i stany przednowotworowe
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
21 – Ziarnina
22 - Rozrost gruczołowo-mięśniowy stercza
23 - Przerost mięśnia sercowego
24 - Metaplazja płaskonabłonkowa w oskrzelu
25 – Ektropion
26 - Rogowacenie białe
27- Dysplazja nabłonka wielowarstwowego płaskiego tarczy szyjki macicy
C.4 Nowotwory nabłonkowe
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
28 - Brodawczak płaskonabłonkowy
29- Gruczolak jelita grubego
30 - Torbielakogruczolak śluzowy jajnika
31 - Rak podstawnokomórkowy skóry
32 - Rak płaskonabłonkowy rogowaciejący
33 - Rak płaskonabłonkowy nierogowaciejący
34 - Rak z nabłonka przejściowego dróg moczowych
35 - Rak drobnokomórkowy odoskrzelowy
36 - Gruczolakorak żołądka i jelita grubego
C.5 Nowotwory nienabłonkowe
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
37 – Włókniak
38 – Tłuszczak
39 – Chrzęstniak
40 – Mięśniak gładkokomórkowy
41 – Mięśniakomięsak gładkokomórkowy
42 – Kostniakomięsak
43 – Chrzęstniakomięsak
44 - Nerwiak osłonkowy
45 – Oponiak
46 - Gąbczak wielopostaciowy
C.6 Zapalenia nieswoiste
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
47 - Zapalenie płatowe płuc
48- Zapalenie odoskrzelowe płuc
49- Zapalenie ropowicze wyrostka robaczkowego
50- Zapalenie polipowate błony śluzowej jamy nosowej
51- Włóknikowe zapalenie osierdzia
52- Ropne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
C.7 Zapalenia swoiste
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
53– Promienica
54- Aspergilloza płuc
55– Sarkoidoza
56- Gruźlica prosówkowa płuc
57- Grużlica serowata
58- Kilak
C.8 Patologia skóry i gruczołu piersiowego
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
59- Znamię barwnikowe skóry
60- Czerniak złośliwy skóry
61- Brodawka łojotokowa skóry
62- Torbiel włosowa
63- Rak płaskonabłonkowy skóry
64- Rak przewodowy naciekający piersi (Invasive ductal carcinoma of no special type)
65- Rak przewodowy in situ (DCIS)
66- Gruczolakowłókniak piersi
67- Zmiany włóknisto-torbielowate piersi
C.9 Patologia wieku dziecięcego
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
68- Hamartoma płuc
69- Naczyniak skóry
70– Potworniak
71- Siatkówczak
72- Nerwiak zarodkowy
73- Nerczak zarodkowy (guz Wilmsa)
74- Mięśniakomięsak prążkowanokomórkowy
C.10 Patologia głowy i szyi
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
75- Przewlekłe stwardniające zapalenie ślinianek
76– Szkliwiak
77- Guz mieszany (gruczolak wielopostaciowy) ślinianek
78- Guz Warthina
79- Rak nosogardzieli
80- Rak płaskonabłonkowy jamy ustnej
C.11 Patologia serca i naczyń
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
81– Otłuszczenie serca
82- Zapalenie mięśnia sercowego
83- Miażdżyca tętnic
84- Guzkowe zapalenie tętnic
85- Naczyniak chłonny
86- Mięsak naczyniowy
C.12 Patologia układu oddechowego
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
87- Zespół błon szklistych
88- Grypowe zapalenie płuc
89- Śródmiąższowe zapalenie płuc
90- Rozstrzenia oskrzeli i ropne zapalenie oskrzeli
91- Rak płaskonabłonkowy płuc
92- Gruczolakorak płuc
C.13 Patologia układu chłonnego i krwiotwórczego
Prelekcja wsparta prezentacją multimedialną
Część praktyczna: Analiza/dokumentowanie preparatów
mikroskopowych:
93- Torbiel z kieszonki skrzelowej
94- Przewlekłe zapalenie migdałków
95- Rozrost reaktywny węzłów chłonnych
96- Przerzut raka w węźle chłonnym
97- Chłoniak Hodgkina
98- Chłoniak Non-Hodgkin
99- Szpiczak mnogi (plasmocytoma)
100- Nacieki białaczkowe w wątrobie
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA
B.W22 – Zna procesy takie jak: cykl komórkowy, proliferacja, różnicowanie i starzenie się komórek, apoptoza i nekroza oraz ich znaczenie dla funkcjonowania organizmu
C.W25 – Zna mianownictwo patomorfologiczne
C.W26 Zna podstawowe mechanizmy uszkodzenia komórek i tkanek
C.W27 – Określa przebieg kliniczny zapaleń swoistych i nieswoistych oraz opisuje procesy regeneracji tkankę i narządów
C.W29 – Zna etiologię zaburzeń hemodynamicznych, zmian wstecznych i zmian postępowych
C.W30 – Zna zagadnienia z zakresu szczegółowej patologii narządowej, obrazy makro- i mikroskopowe oraz przebieg kliniczny zmian patomorfologicznych w poszczególnych narządach
C.W31 – Zna konsekwencje rozwijających się zmian patologicznych dla sąsiadujących topograficznie narządów
UMIEJĘTNOŚCI
A.U1 – Obsługuje mikroskop optyczny – także w zakresie imersji
C.U11 – Powiązuje obrazy uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami klinicznymi choroby, wywiadem i wynikami oznaczeń laboratoryjnych
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
K.K4 – Posiada świadomość własnych ograniczeń i umiejętności stałego dokształcania się
K.K8 – Przestrzega praw autorskich i praw podmiotu badań naukowych
Kryteria oceniania
Metody weryfikacji efektów kształcenia i kryteria oceny
1. Zaliczenia cząstkowe (oceny formujące) w trakcie seminariów z materiału poszczególnych bloków tematycznych w postaci pisemnej lub ustnej (krótkie pytania)
Kryteria oceny: Warunkiem zaliczenia zestawu pytań będzie uzyskanie co najmniej oceny dostatecznej z każdego pytania a ocena końcowa jest średnią ważoną ocen z pytań.
2. Ćwiczenia praktyczne zaliczane są na podstawie poprawnego wskazania szczegółów charakterystycznych dla danego preparatu (weryfikowane przez prowadzącego zajęcia) oraz wykonania dokumentacji w formie rysunków z odpowiednimi opisami w Dzienniku Laboratoryjnym.
3. Ocena z autoprezentacji przygotowanych w ramach samokształcenia
Kryteria oceny: Ocena obejmuje ocenę konstrukcji autoprezentacji lub raportu i jego zgodności z tematem oraz stopnia wykorzystania wiedzy naukowej.
4. Egzamin praktyczny z Patomorfologii (na koniec IV semestru) polegający na rozpoznaniu preparatów histopatologicznych (3) oraz odpowiedzi na pytania dotyczących prezentowanych na nich schorzeń a także najważniejszych definicji w patologii.
Kryteria oceny: Warunkiem zaliczenia jest rozpoznanie wszystkich preparatów histopatologicznych oraz odpowiedź na pytania na poziomie dostatecznym.
Na egzaminie praktycznym za uzyskanie oceny: bardzo dobrej otrzymuje się 8 punktów, dobrej plus 6pkt, dobrej 4 punkty, dostatecznej plus 2 punkty a dostatecznej 0 punktów,
5. Egzamin końcowy z Patomorfologii w postaci testu wielokrotnego wyboru składającego się ze 100 pytań (na koniec IV semestru).
6. Ocena podsumowująca (OP) wpisywana do indeksu jest wynikiem sumy punktów uzyskanych z egzaminu praktycznego i egzaminu testowego.
Kryteria oceny:
- niedostateczny – ndst (2) – do 59% poprawnych odpowiedzi;
- dostateczny – dst (3) – 60% do 68% poprawnych odpowiedzi;
- dostateczny plus – dst+ (3,5) – 69% do 75% poprawnych odpowiedzi;
- dobry – db (4) – 76% do 82% poprawnych odpowiedzi;
- dobry plus – db+ (4,5) – 83% do 90% poprawnych odpowiedzi;
- bardzo dobry – bdb (5) – 91% poprawnych odpowiedzi.
Sposoby i kryteria weryfikacji i oceny uzyskania przez studentów założonych efektów kształcenia
EK 1 –egzamin testowy
EK 2 –egzamin praktyczny
Zasady dopuszczenia do zaliczenia przedmiotu
Zaliczenie semestru III
Zaliczenie semestru III (zaliczenie na ocenę) uzyskuje się, gdy wszystkie zaliczenia cząstkowe zostają zaliczone oraz zostały zaliczone wszystkie ćwiczenia laboratoryjne na podstawie raportu zawartego w dzienniku laboratoryjnym. Ocena jest średnią ważoną z średniej ważonej ocen formujących z zaliczeń cząstkowych oraz ocen z autoprezentacji.
Zaliczenie semestru IV
Zaliczenie semestru uzyskuje się, gdy wszystkie zaliczenia cząstkowe zostają zaliczone i zostały zaliczone wszystkie ćwiczenia laboratoryjne na podstawie raportu zawartego w dzienniku laboratoryjnym oraz zostały zaliczone autoprezentacje.
Egzamin końcowy (po semestrze IV)
Do I terminu egzaminu praktycznego dopuszczeni są studenci, którzy (zgodnie z regulaminem zajęć) zaliczyli oba semestry na ocenę minimum
dostateczną.
Do I terminu końcowego egzaminu w formie testu wielokrotnego wyboru dopuszczeni są studenci, którzy zaliczyli egzamin praktyczny na ocenę minimum dostateczną.
Studenci, którzy nie spełniają tych kryteriów przystępują do egzaminu w
II terminie po uzyskaniu brakujących zaliczeń w terminach przewidzianych harmonogramem oraz zdaniu egzaminu praktycznego.
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu
Zaliczenie końcowe przedmiotu przeprowadzone zostanie w formie:
1. Egzaminu praktycznego po semestrze IV
2. Końcowego egzaminu testowego po semestrze IV
Studenci, którzy uzyskali średnią arytmetyczną ze wszystkich zaliczeń cząstkowych w semestrze III i IV min. 4,5 mogą przystąpić do egzaminu końcowego w formie ustnej w terminie przedsesyjnym.
Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie oceny co najmniej dostatecznej z egzaminu praktycznego i testowego.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Podstawy Patologii. W. Domagała, M. Chosia, E.Urasińska, Wyd.I, PZWL, Warszawa 2010
2. Patologia Robbinsa. Wyd.II polskie pod redakcją Wł.T. Olszewskiego, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014
3. Atlas Histopatologii: Tajemniczy świat chorych komórek człowieka. W. Domagała, M. Chosia, E.Urasińska, Wyd.I, PZWL, Warszawa 2006
Literatura uzupełniająca
1. Patologia znaczy słowo o chorobie (tom1-2). W. Domagała, J. Stachura. Wyd. II, PAU, Kraków 2008 i 2009
2. Stachury i Domagały PATOLOGIA znaczy słowo o chorobie - tom 1 . W. Domagała Wyd. III, PAU, Kraków 2016
3. Wybrane zagadnienia z patologii klinicznej. D. Adamek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: