Socjologia medycyny 11.LEK.D6.3.26
Zajęcia z socjologii medycyny będą się ogniskowały wokół kilku istotnych zagadnień zarówno z kontekście socjologii ogólnej, jak i socjologii szczegółowych. Zasadnicze problemy, jakie zostaną omówione w trakcie zajęć to: 1. Socjologia jako nauka o społeczeństwie – podstawowe ujęcia teoretyczne. Rozumienie podstawowych pojęć, jak: grupa społeczna, struktura społeczna, więź społeczna oraz rola społeczna, 2. Pojęcie instytucji społecznej – historia kształtowania się instytucji. Rodzina jako podstawowa instytucja społeczna. Szpital i inne instytucje opieki medycznej w kontekście ich społecznej ważności dla społeczeństwa, 3. Wykluczenie społeczne i jego formy. Przyczyny społecznego wykluczenia: autowykluczenie. Walka ze społecznym wykluczeniem – polskie i światowe punkty odniesienia, 4. Społeczeństwa rozwijające się w kontekście problematyki zdrowotnej na podstawie treści filmu „Wierny ogrodnik”, 5. Zjawiska dewiacji i patologii społecznej. Ujęcie teoretyczne i praktyczne. Typologia zachowań dewiacyjnych i patologicznych, 6. Wpływ środowiska społeczno-kulturowego na styl i jakość życia ludzi. Pojęcie jakości i stylu życia w ujęciu socjologicznym, 7. Zjawiska i procesy społeczne mające wpływ na kondycję zdrowotną społeczeństwa: rola lekarza w ocenie sytuacji. Charakterystyka podstawowych metod, technik i narzędzi badawczych w socjologii, 8. Socjologiczne teorie zdrowia i choroby. Relacja lekarz - chory oraz lekarz – rodzina chorego.
Literatura uzupełniająca
Rodzaj przedmiotu
ogólnouniwersyteckie
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student po zakończeniu kursu z socjologii medycyny zna aktualny stan wiedzy na temat społecznego wymiaru zdrowia i choroby, wpływu środowiska społecznego (rodziny, sieci relacji społecznych) i nierówności społecznych na stan zdrowia oraz społeczno-kulturowych różnic i roli stresu społecznego w zachowaniach zdrowotnych i autodestrukcyjnych;
zna formy przemocy, modele wyjaśniające przemoc w rodzinie
i w instytucjach, społeczne uwarunkowania różnych form przemocy oraz rolę lekarza w jej rozpoznawaniu;
rozumie znaczenie zdrowia, choroby, niepełnosprawności i starości w relacji do postaw społecznych, konsekwencje społeczne choroby i niepełnosprawności oraz bariery społeczno-kulturowe oraz zna aktualną koncepcję jakości życia uwarunkowaną stanem zdrowia;
rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w procesie komunikowania się z pacjentami oraz pojęcie zaufania w interakcji z pacjentem;
rozumie funkcjonowanie instytucji medycznych oraz społeczną rolę lekarza;
uwzględnia w procesie postępowania terapeutycznego subiektywne potrzeby
i oczekiwania pacjenta wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych;
dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych
i właściwie na nie reaguje;
wybiera takie leczenie, które minimalizuje konsekwencje społeczne dla chorego;
buduje atmosferę zaufania podczas całego procesu leczenia;
przeprowadza rozmowę z pacjentem dorosłym, dzieckiem i rodziną z zastosowaniem techniki słuchania i wyrażania empatii, a także rozmawia z pacjentem o jego sytuacji życiowej;
informuje pacjenta o celu, przebiegu i ewentualnym ryzyku proponowanych działań diagnostycznych lub terapeutycznych i uzyskuje jego świadomą zgodę;
przekazuje pacjentowi i jego rodzinie informacje o niekorzystnym rokowaniu;
Kryteria oceniania
Pisemne kolokwium sprawdzające wiedzę studentów z problematyki omawianej na wszystkich wykładach.
Egzamin pisemny zostanie zrealizowany w formie tekstu, który będzie się składał z 20 pytań zamkniętych: każde pytanie będzie posiadało cztery odpowiedzi, z których tylko jedna będzie poprawna. Cztery pytania będą dotyczyły problematyki ogólnospołecznej ze szczególnym uwzględnieniem wpływu pozycji społecznej jednostki i stylu życia na jej kondycję zdrowotną. Trzy pytania będą dotyczyły wpływu instytucji społecznych – rodziny, środowiska pracy – na funkcjonowanie jednostki w ramach konkretnego społeczeństwa. Kolejne pięć pytań to problematyka związania ze zjawiskami dewiacji i patologii oraz ich społecznych konsekwencji dla jednostki, grupy i społeczeństwa. Trzy pytania będą związane ze sprawdzeniem wiedzy studentów odnośnie umiejętności dostrzegania relacji między warunkami społeczno-kulturowymi człowieka a jego chorobą. Pięć ostatnich pytań to sprawdzenie wiedzy odnośnie umiejętności budowania relacji między lekarzem a chorym i jego rodziną, także w sytuacji zagrożenia życia czy śmierci. W tym bloku pytań znajdą się także te, odnoszące się do znajomości podstawowych metod i technik badań społecznych potrzebnych do przeprowadzenia badań związanych z zależnością miedzy środowiskiem społecznym a poziomem zdrowia ludzi oraz umiejętnością interpretacji uzyskanych wyników badań społecznych. Student uzyska ocenę pozytywną z tekstu (3,0), kiedy odpowie poprawnie na 60% pytań, ocenę 3,5, kiedy uzyska 70% poprawnych odpowiedzi, ocenę 4,0 uzyska za 80% dobrych odpowiedzi; 4,5 kiedy odpowie poprawnie na 90% pytań i ocenę bardzo dobrą za uzyskanie wszystkich poprawnych odpowiedzi w teście.
Literatura
1. Ostrowska A. (red.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy. Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2009
2. Tobiasz-Adamczyk B. (red.), Od socjologii medycyny do socjologii żywienia. Wyd. UJ, Kraków 2013
3. Giddens A., Socjologia, tłum. A. Szulżycka. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2004
4. Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa. Nowe poszerzone wydanie. Wyd. Znak, Kraków 2012
5. Kawczyńska-Butrym Z., Rodzina- zdrowie- choroba. Wyd. Czelej, Lublin 2001
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: