Teoretyczne podstawy pracy socjalnej 2.3.04.KRK-03TPP
Historyczne źródła, nurty i kierunki pracy socjalnej – od dobroczynności i filantropii do pracy socjalnej. Praca socjalna XIX i XX wiek oraz rozważania definicyjne. Obszary współczesnej pracy socjalnej. Indywidualne i społeczne źródła deprywacji społecznej. Teoria i praktyka pracy socjalnej. Role zawodowe pracownika socjalnego oraz jego wiedza, umiejętności i kompetencje. Stres i wypalenie zawodowe pracowników socjalnych. Tendencje i bariery rozwoju pracy socjalnej. Analiza wybranych pojęć z zakresu pracy socjalnej, m. in.: pomoc społeczna, wykluczenie społeczne, wsparcie społeczne, ratownictwo, profilaktyka, wolontariat, samopomoc, sieci społeczne, więzi, społeczne, poradnictwo, deprywacja społeczna. Wartości i zasady stosowane w obszarze pracy socjalnej. Relacja pracownik socjalny – klient w pracy socjalnej. Kształcenie i doskonalenie zawodowe pracowników socjalnych, specjalizacja w zawodzie pracownik socjalny oraz nowe zawody w obszarze pomocy społecznej. Interdyscyplinarny charakter pracy socjalnej. Praca socjalna na rzecz osób w różnych fazach życia i w różnych kontekstach. Teoria i praktyka pracy socjalnej – omówienie podejść teoretycznych.
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Założenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
K_W04 - Posiada podstawową wiedzę o charakterze i specyfice pracy socjalnej i właściwie lokuje ją w relacjach do innych nauk.
K_W05 Zna terminologię używaną w pracy socjalnej na poziomie ogólnym oraz jej odniesienia do innych dyscyplin humanistycznych i społecznych.
K_W07 - Zna w zakresie podstawowym wybrane teorie w obszarze nauk społecznych i humanistycznych, a także z innych dziedzin stanowiące teoretyczne podstawy pracy socjalnej.
K_W08 - Posiada ogólną wiedzę o historii tworzenia i ewoluowania instytucji wsparcia społecznego. Zna historyczne uwarunkowani tworzenia się modeli i form pomocy człowiekowi.
K_W13 - Posiada podstawową wiedzę o współczesnych kierunkach rozwoju pracy socjalnej, jako dyscypliny praktycznej i teoretycznej.
Umiejętności
K_U01 - Potrafi prawidłowo interpretować i wyjaśniać zjawiska społeczne oraz wzajemne relacje między nimi w obszarze problemów i kwestii społecznych, stanowiących przedmiot zainteresowania pracy socjalnej w obrębie podstawowych dyscyplin naukowych.
K_U19 - Opanował umiejętności w zakresie twórczego myślenia.
Kompetencje społeczne
K_K09 - Potrafi krytycznie oceniać swoje możliwości i korzystając z posiadanych zasobów planować rozwój wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
Kryteria oceniania
Metody prowadzenia wykładu: problemowy, prezentacja multimedialna
Metody prowadzenia ćwiczeń: dyskusja, opracowanie w zespole referatu o charakterze empirycznym, multimedialna prezentacja referatu z udziałem wszystkich członków zespołu, elementy gamifikacji
Wykład: egzamin - esej / test
Ćwiczenia: zaliczenie z oceną (oceny cząstkowe, sprawdziany pisemne, wystąpienia ustne, aktywność, wykonywanie innych zadań)
Literatura
Ciczkowska-Giedziun M., Podmiotowość w pracy socjalno-wychowawczej z rodziną, Kra-ków 2020.
Czechowska-Bieluga M., Kanios A., Adamowska L., Nowe przestrzenie działania w pracy socjalnej w wymiarze etyczno-prakseologicznym, Kraków 2010.
Czechowska-Bieluga M., Kanios A., Praca socjalna. Kształcenie – działanie – konteksty, Kraków 2010.
Czechowska-Bieluga M., Poczucie zadowolenia z życia pracowników socjalnych w socjope-dagogicznej perspektywie uwarunkowań pełnionej roli zawodowej, Lublin 2013.
Frysztacki K. (red.), Praca socjalna. 30 wykładów, Warszawa 2019.
Frysztacki K. (red.), Wartości i normy społeczne – wokół uwarunkowań i czynników pracy socjalnej, Kraków 2002.
Gray M., Webb S. A., Social Work. Theories and Methods, London 2009.
Gulczyńska A., Granosik M. (red.), Empowerment w pracy socjalnej: praktyka i badania partycypacyjne, Warszawa 2014.
Hove D., Krótkie wprowadzenie do teorii pracy socjalnej, Warszawa 2011.
Kanios A., Praca socjalna. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, Lublin 2014.
Kantowicz E., Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej, Olsztyn 2001.
Kantowicz E., Role of Research in Education for Social Work in Europe, Olsztyn 2009.
Kromolicka B., Jarzębińska A., O (wyzwaniach) współczesnej pracy socjalnej, Szczecin 2017.
Lishman J., Podręcznik teorii dla nauczycieli praktyki w pracy socjalnej, Katowice 1998.
Łuczyńska M., Pracownicy socjalni w procesie profesjonalizacji, Warszawa 2013.
Małek A., Slany K., Szczepaniak-Wiecha I., Z zagadnień historii pracy socjalnej w Polsce i na świecie, Kraków 2006.
Marynowicz-Hetka E., Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki, tom I i II, Warszawa 2006, 2007.
Olech A., Etos zawodowy pracowników socjalnych. Wartości, normy, dylematy etyczne, Katowice 2006.
Payne M., Modern Social Work Theory, Hampshire 2005.
Pilch T., Lepalczyk I. (red.), Pedagogika społeczna, Warszawa 1995.
Radwan-Pragłowski J., Frysztacki K., Społeczne dzieje pomocy człowiekowi: od filantropii greckiej do pracy socjalnej, Katowice 1998.
Raporty z badań w, nad i dla pracy socjalnej.
Skidmore R. A., Thackeray M. G., Wprowadzenie do pracy socjalnej, Katowice 1998.
Szmagalski J., Stres i wypalenie zawodowe pracowników socjalnych, Warszawa 2004.
Teksty źródłowe. Czasopisma m. in. „Tematy”, „Praca Socjalna”.
Weissbrot-Koziarska A., Sikora P. (red.), Słownik metod, technik i form pracy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej, t. I., Opole 2012.
Weissbrot-Koziarska A., Dąbrowska-Jabłońska I. (red.), Słownik metod, technik i form pracy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej, t. II., Opole 2013.
Weissbrot-Koziarska A., Dąbrowska-Jabłońska I. (red.), Słownik metod, technik i form pracy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej, t. III., Opole 2014.
Żukiewicz A., Wprowadzenie do epistemologii pracy społecznej, Łódź 2015.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: