Pedagogika społeczna 2.3.06.D5.02-INPPS

Wykład: Przedmiot i zadania pedagogiki społecznej oraz jej miejsce w systemie innych nauk. Miejsce człowieka w zmieniającym się świecie – rola pedagogiki społecznej. Główne elementy środowiska wychowawczego i ich problematyka społeczno-wychowawcza, główne komponenty środowisk wychowawczych, rodzaje środowisk wychowawczych. Metody i zasady badań w pedagogice społecznej. Konteksty metodologiczne w pedagogice społecznej. Aspekty badań nad rodziną w pedagogice społecznej. Wychowanie w rodzinach o zaburzonej strukturze. Patologie życia rodzinnego. Funkcje i zadania szkoły jako środowiska wychowawczego. Środowisko lokalne w procesie adaptacji społecznej dziecka. Siły społeczne jako kluczowa kategoria pedagogiki społecznej.

Ćwiczenia:Kszt ałtowanie się pedagogiki społecznej (etapy rozwoju). Poszukiwanie tożsamości (czołowi przedstawiciele: Helena Radlińska, A. Kamiński, R. Wroczyński), związek pedagogiki społecznej z socjologią wychowania, teorią wychowania, andragogiką , teorią pracy socjalnej, polityką społeczną. Kultura, potrzeby (wynikające z niedostatku, potrzeby rozwojowe i społeczne), diagnoza pedagogiczna, kapitał społeczny – siły społeczne. Środowisko wychowawcze i jego podstawowe elementy ( pojęcie środowiska i jego klasyfikacje). Podstawowe środowiska wychowawcze (rodzina, środowisko lokalne, grupa rówieśnicza – stowarzyszenie – związek dzieci i młodzieży, zakład pracy). Kwestie społeczne (ubóstwo, bezrobocie, bezdomność), Wielowymiarowy charakter zagrożeń (ekologiczny, cywilizacyjny, rodzina społecznego i indywidualnego ryzyka, szkoła, grupy subkulturowe, agresja i nietolerancja). Profilaktyka społeczna, strategie i formy, kompensacja, ratownictwo, pomoc). Zasady organizacji i aktywizacji środowiska wychowawczego (lokalny system opiekuńczo-wychowawczy). Metody pracy socjalnej w środowisku (prowadzenie indywidualnych przypadków, pracy grupowej, organizowania środowiska). Starość i starzenie się jako problem indywidualny i społeczny. Czas wolny, jego kontekst wychowawczy i moralny. Zdrowie jako obszar zainteresowania pedagogiki społecznej. Poradnictwo w teorii i praktyce. Niepełnosprawność. Etyczny wymiar działania pedagoga, postrzeganie i rozumienie człowieka, dystans a uwrażliwienie na Innego.

Kierunek studiów

Pedagogika specjalna

Literatura uzupełniająca

1. Kawula S., Dziecko w rodzinie ryzyka – zagrożenia socjalne, (w:) Pedagogika społeczna, Wydanie II. (red.) 2. Kawula S., A. Janke, J. Brągiel, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2004, s. 325-342. 3. Brągiel J., Zagadnienie przemocy wobec dziecka, (w:) Pedagogika społeczna, Wydanie II. (red.) S. Kawula, A. Janke, J. Brągiel, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2004, s. 295-310. 4. Sobczyńska K., Pedofilia, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, nr 2, 2009, s. 21-27. 5. Zawisza Masłyk E., Wokół pojęcia „eurosieroctwo”, „Opieka Wychowanie Terapia”, nr 3-4, 2008, s. 40-42. 6. Marzec-Holka K., Dzieci ulicy w obszarze zadań pracy socjalnej, (w:) Praca socjalna wobec rzeczywistych i potencjalnych zagrożeń człowieka, (red.) J. Brągiel, P. Sikora, Wyd. UO, Opole 2005, s. 41-53. 7. Jamrożek M., Rodzina zastępcza jako forma opieki nad dzieckiem, (w:) Praca socjalna - wielość perspektyw. Rodzina – multikulturowość - edukacja, (red.) J. Brągiel, P. Sikora, Wyd. UO, Opole 2004, s. 45-58. 8. Joachimowska M., Tożsamość dziecka w rodzinnej opiece zastępczej, (w:) Praca socjalna - wielość perspektyw. Rodzina – multikulturowość - edukacja, (red.) J. Brągiel, P. Sikora, Wyd. UO, Opole 2004, s. 75-81. 9. Sołtysiak T., Picie alkoholu przez rodziców zagrożeniem dla rozwoju dziecka, „Wychowanie na Co Dzień”, nr 10-11, 2000, s. 41-43. 10. Fudali M., Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci z rodzin alkoholowych a ich funkcjonowanie w relacjach z dorosłymi, „Opieka Wychowanie Terapia”, nr 2, 2003, s. 21-26.

Nakład pracy studenta

Wykład – 15 godz. Ćwiczenia – 15 godz. Udział w innych formach kontaktu bezpośredniego – 8 godz. Studiowanie literatury i materiałów źródłowych – 7 godz. Przygotowanie prac pisemnych – 10 godz. Przygotowanie do ćwiczeń – 10 godz. Przygotowanie projektu /prezentacji – 10 godz.

Poziom studiów

Studia jednolite magisterskie.

Profil kształcenia

praktyczny

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot

drugi

Tryb prowadzenia

Realizowany w sali

Wymagania

Przed rozpoczęciem nauki przedmiotu student powinien posiadać elementarną wiedzę z zakresu pedagogiki ogólnej.

Założenia

Zdobycie wiedzy o środowisku lokalnym, jego przemianach i uwarunkowaniach; Rozumienie postmodernizmu i jego wpływu na przemiany współczesnych grup społecznych; Prawidłowe posługiwanie się terminologią dotyczącą pedagogiki społecznej.

Koordynatorzy przedmiotu

Przemysław Kaniok
Irena Mudrecka

Efekty kształcenia

Obszar: Wiedza.
W 1 – zna i rozumie fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji, zwłaszcza w kontekście uwarunkowań funkcjonowania jednostek, grup i szerszych społeczności, w tym głównych środowisk wychowawczych, ich specyfiki i procesów w nich zachodzących oraz ma wiedzę o projektowaniu i prowadzeniu badań w pedagogice specjalnej, ze szczególnym uwzględnieniem metod stosowanych w naukach społecznych ze zrozumieniem postulatu wieloparadygmatyczności;
W 2 – zna i rozumie zagadnienia dotyczące rozwoju człowieka w cyklu życia, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i psychologicznym oraz społecznym, w tym ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę obejmującą etapy rozwoju emocjonalnego, intelektualnego i społecznego oraz podstawowe i specyficzne potrzeby człowieka w kontekście wychowania i kształcenia obejmującego współczesne podejścia do problemów uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (podmiotowość, autonomia, samostanowienie, jakość życia);
W 3 – posiada wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, wychowawczej, opiekuńczej, kulturalnej, pomocowej i terapeutycznej, pogłębioną w wybranych zakresach, w tym zna system kształcenia specjalnego w kontekście systemu kształcenia powszechnego oraz organizacji i metodyki kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w systemie integracyjnym i włączającym, w tym posiada wiedzę obejmującą problematykę modeli współpracy pedagogów specjalnych z nauczycielami, specjalistami i rodzicami.

Obszar: Umiejętności.
U 1 – potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę w celu diagnozowania i projektowania działań praktycznych, w tym szczególnie rozpoznawania objawów zachowania wskazujących na istnienie zaburzeń i specjalnych potrzeb edukacyjnych oraz wykorzystywania (na poziomie podstawowym – psychologicznej i na poziomie rozszerzonym – wiedzy pedagogicznej) wiedzy w celu pozyskiwania danych, analizowania zachowań, procesów i zjawisk w obszarze edukacji, rehabilitacji, terapii, resocjalizacji;
U 2 – potrafi wybrać i zastosować właściwy dla danej działalności pedagogicznej sposób postępowania, potrafi dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania pojawiających się wyzwań i zadań zawodowych, w tym zwłaszcza w pracy edukacyjno-rewalidacyjnej z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;
U 3 – potrafi realizować działania wspierająco-pomocowe w środowisku rodzinnym osób z niepełnosprawnością, w sposób adekwatny do indywidualnych potrzeb i możliwości i posługiwać się przy tym zasadami i normami etycznymi.

Obszar: Kompetencje społeczne.
K 1 – jest gotów do podejmowania wyzwań zawodowych, inicjowania działania na rzecz interesu publicznego, myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy, ze szczególnym uwzględnieniem dobra osób z niepełnosprawnością;
K 2 – angażuje się we współpracę z uczestnikami procesu edukacji, opieki, pomocy, wsparcia, terapii, rehabilitacji, resocjalizacji w realizacji zadań zawodowych wynikających z roli nauczyciela, wykazuje cechy refleksyjnego praktyka;
K 3 – przejawia postawę aktywnej akceptacji osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności, ma świadomość konieczności prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych.

Kryteria oceniania

Kolokwia – 30 procent,
Projekt indywidualny – 30 procent,
Praca pisemna – 10 procent,
Udział w dyskusji – 10 procent,
Aktywność na zajęciach – 20 procent.

Literatura

1. Pilch T. i Lepalczyk I. (red.), Pedagogika społeczna, Warszawa 1995.
2. Kawula S. ( red.), Pedagogika społeczna, dokonania – aktualność – perspektywy, Toruń 2001.
3. Marynowicz-Hetka E.; Pedagogika społeczna, t. I, Warszawa 2006.
4. Radziewicz-Winnicki A.: Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności, Warszawa 2008.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2.3.06.D5.02-INPPS w USOSweb