Podstawy pedagogiki przedszkolnej (B)
2.3.08.Z5.04-INPPPP
Najważniejsze treści w drugim semestrze (B) realizowania przedmiotu, w ramach wykładów i ćwiczeń, dotyczą zagadnień pedagogiki przedszkolnej jako nauki. Szczegółowej analizie poddane są tematy związane z różnymi rodzajami aktywności dzieci, sposoby wspierania tychże aktywności. Dużo miejsca poświęca się na omówienie gotowości do nauki czytania, pisania i matematyki oraz osiągania gotowości/dojrzałości szkolnej. Rozważaniom poddaje się także twórczą aktywność dziecka, edukację kulturalną, wybrane aspekty edukacji regionalnej, medialnej, przestrzeń edukacyjną przedszkola. Sporo uwagi poświęca się współpracy ze środowiskiem rodzinnym i otoczeniem społecznym, planowaniu i dokumentowaniu działań pedagogicznych w przedszkolu.
Kierunek studiów
Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna
Literatura uzupełniająca
Bilewicz-Kuźnia B., Kustosz S., Małek K., Program wychowania przedszkolnego Dar zabawy, Lublin 2017.
Bogdanowicz M., Metoda dobrego startu w pracy z dzieckiem w wieku od 5 do 10 lat, Warszawa 1989.
Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M., Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, Warszawa 1994.
Czeglik A., Daltońskie refleksje, „Bliżej Przedszkola”, kwiecień 2018.
Domagała D., Daltońskie drogowskazy. Samodzielność, 2019.
Domań R., Metody pedagogiki zabawy w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym, Lublin 2003.
Draus J., Terlecki R., Historia Wychowania, Tom 2, WAM, Kraków 2006.
Dryjas K., Plan daltoński w Polsce, Międzynarodowa konferencja „Edukacja według planu daltońskiego – wiedza i praktyka”, Łódź 2012.
Dryjas K., Wróbel A., Pedagogika daltońska sposobem na nowoczesną edukację, „Przedszkolne ABC”, 1/2015.
Epstein P., Z notatek pedagoga Montessori. Poradnik, Kraków 2014.
Filipiak E., Rozwijanie zdolności uczenia się. Z Wygotskim i Brunerem w tle, Sopot 2012.
Fisher R., Uczymy jak myśleć, Warszawa 1999.
Freinet C, Gawędy Mateusza, Otwock-Warszawa 1993.
Freinet C., Niezmienne prawdy pedagogiczne, Otwock 1993.
Gruszczyk-Kolczyńska E. (red.), Starsze przedszkolaki. Jak skutecznie je wychowywać i kształcić w przedszkolu i w domu, Kraków 2016.
Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Wspomaganie rozwoju umysłowego czterolatków i pięciolatków, Warszawa 2004.
Guz S. (red.), Edukacja przedszkolna na przełomie tysiącleci, Warszawa 1999.
Janus E., Przedszkole z pomysłem. Plan daltoński krok po kroku, 2020.
Jąder M., Efektywne i atrakcyjne metody pracy z dziećmi, Kraków 2010.
Jędrzejowska E., Twórczość plastyczna dzieci w wieku przedszkolnym. Wybrane aspekty, Opole, 2014.
Karcz-Taranowicz E., Myśl pedagogiczna Marii Weryho-Radziwiłowiczowej inspiracją dla wychowania przedszkolnego w XXI wieku, W: Smak E., Jędrzejowska E., Konopnicka I. (red.), Wczesna edukacja dziecka. Teoria i praktyka, Opole 2018.
Key E., Stulecie dziecka, Warszawa 2005.
Klim-Klimaszewska A., Witamy w przedszkolu. Wspomaganie rozwoju procesu adaptacji dziecka do środowiska przedszkolnego, Warszawa 2010.
Kupisiewicz Cz., Z dziejów teorii i praktyki wychowania, Impuls, Kraków 2012.
Kustosz S., Friedrich Fröebel, życie, edukacja, inspiracja, Lublin 2020.
Kustosz S., Rymuję i buduję – aktywizowanie mowy w zabawach z darami, Lublin 2016.
Kwieciński Z., Śliwerski B. Pedagogika. Podręcznik Akademicki, PWN, Warszawa 2003.
Lubomirska K., Przedszkole, rzeczywistość i szansa, Warszawa 1994.
Mendel M., Rodzice i nauczyciele jako sprzymierzeńcy, Gdańsk 2007.
Miksza M., Zrozumieć Montessori, Impuls, Kraków 1997.
Minczakiewicz E., M., Zabawa w rozwoju poznawczym i emocjonalno-społecznym dzieci o zróżnicowanych potrzebach i możliwościach, Kraków 2006.
Myśl pedagogiczna Janusza Korczaka. Nowe źródła, wybór M. Falkowska, Warszawa 1983.
Ogrodzka-Mazur E., Szuścik U. i inni (red.), Edukacja małego dziecka, tom 3. Nowe konteksty, poglądy i doświadczenia, Bielsko-Biała – Kraków 2010.
Okoń W., Zabawa a rzeczywistość, Warszawa 1987.
Parkhurst H., Wykształcenie według Planu Daltońskiego, Książnica-Atlas, Lwów, Warszawa 1928.
Polnik-Klajn A., Pedagogika Marii Montessori we współczesnych placówkach przedszkolnych. W: Przemiany w naukach o wychowaniu – idee, koncepcje, rzeczywistość edukacyjna, W. Korzeniowska, Kraków 2002.
Röhner R., Wenke H., Pedagogika planu daltońskiego, 2011.
Röhner R., Plan daltoński wzorcowym narzędziem dla współczesnej edukacji, „Bliżej Przedszkola”, listopad 2011.
Sławińska M., Konstruowanie wiedzy na zajęciach w przedszkolu, Kraków 2010.
Sobkowiak M., Jak wspierać rozwój przedszkolaka, Warszawa 2019.
Sowińska A, Sowiński R., Od nauczania do uczenia się. Nasz plan daltoński, 2019.
Sowińska H. (red.), Dziecko w szkolnej rzeczywistości. Założony a rzeczywisty obraz edukacji elementarnej, Poznań 2011.
Sowińska H., Michalak R., Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka, Impuls 2004.
Szmidt K.J., Pedagogika twórczości, GWP, Sopot 2013.
Szuksta M., Mendel M., Współczesne tendencje w nauczaniu inspirowane metodami M. Montessori, C. Freineta, R. Steinera, Płock 1995.
Uszyńska-Jarmoc J., Metoda projektów a możliwość konstruowania przez dziecko wiedzy o sobie i świecie, W: Rozwój i edukacja dziecka. Szanse i zagrożenia, red. S. Guz, Lublin 2005.
Uszyńska-Jarmoc, Metody wspierania aktywności edukacyjnej, „Wychowanie w Przedszkolu”, 9/2004.
Waloszek D. (red.), Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna. Obszary poszukiwań, wyzwań i doświadczeń w kontekście zmian oświatowych, Warszawa 2010.
Waloszek D., Sytuacyjne wspieranie dzieci w doświadczaniu świata, Kraków 2009.
Wiatrowska L., Dmochowska H., Dziecko u progu szkoły, Kraków 2013.
Wood D., Jak dzieci uczą się i myślą, Społeczne konteksty rozwoju poznawczego, Kraków 2006.
Włoch S. (red.), Edukacja przedszkolna w teorii i praktyce, Opole 2006.
Zwiernik J., Alternatywa w edukacji przedszkolnej. Studium teoretyczno-empiryczne, Warszawa 1996.
Żołądź-Strzelczyk D. i Kabacińska K, Dawne i współczesne zabawki dziecięce, Poznań 2010.
Żylińska M., Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, 2013.
Nakład pracy studenta
Godziny kontaktowe: Wykład - 9h, Ćwiczenia - 18h
Praca własna: Studiowanie literatury i materiałów źródłowych - 15h, Przygotowanie do ćwiczeń - 13h, Przygotowanie do egzaminu - 20h
Poziom studiów
jednolite studia magisterskie, 5-letnie
Profil kształcenia
praktyczny
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
czwarty
Tryb prowadzenia
Realizowany w sali
Wymagania
psychologia ogólna i rozwojowa, teoretyczne podstawy kształcenia, teoretyczne podstawy wychowanie, historia wychowania
Założenia
Podstawy pedagogiki przedszkolnej to przedmiot realizowany w ciągu dwóch semestrów, zaznaczonych jako A i B, zarówno w formie wykładów, jak i ćwiczeń. Po dwóch semestrach pracy przewidziany jest egzamin. Głównym celem przedmiotu jest wyposażenie studentów w niezbędną wiedzę i umiejętności, dotyczące pedagogiki przedszkolnej jako subdyscypliny pedagogiki ogólnej i przygotowanie ich do realizacji kolejnych etapów w ich kształceniu - metodyk szczegółowych, które mają rozwinąć u studentów kompetencje potrzebne w pracy z dziećmi w przedszkolu.
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W zakresie wiedzy:
W1 - ma wiedzę w zakresie współczesnych teorii rozwoju dziecka, wychowania i uczenia się.
W2 - zna współczesne badania nad dzieckiem i dzieciństwem.
W3 - zna struktury i funkcje systemu edukacji przedszkolnej.
W4 - zna normy, procedury wykonywania zadań w wychowaniu przedszkolnym.
W zakresie umiejętności:
U1 - potrafi wykorzystać wiedzę w praktyce edukacyjnej oraz sposób organizowania środowiska wspierającego rozwój dzieci.
U2 - potrafi rozwijać kompetencje u dzieci w szczególności kreatywności i umiejętności samodzielnego rozwiązywania problemów.
U3 - umie rozbudzać zainteresowania u dzieci i dostosowywać treści i wymagania do możliwości rozwojowych.
W zakresie kompetencji społecznych:
K1 - posługuje się zasadami etyki w zakresie poszanowania dziecka i jego praw.
K2 - buduje właściwe relacje zaufania pomiędzy rodzicami i umiejętnie włącza je do działań sprzyjających efektywności rozwoju dziecka.
K3 - charakteryzuje się odpowiedzialnością i refleksyjnością za integralny rozwój dziecka.
Kryteria oceniania
Egzamin - 50%
Projekt indywidualny lub grupowy - 30%
Udział w dyskusji, aktywność na zajęciach - 20%
Literatura
Bałachowicz J., Kowalska J., Wczesna edukacja dziecka. Stan obecny – perspektywy – potrzeby, Warszawa 2006.
Bulera M., Żuchelkowska K., Edukacja przedszkolna z partnerskim udziałem rodziców, Bydgoszcz 2003.
Guz S. (red.), Rozwój i edukacja dziecka, Lublin 2005.
Guz S., Edukacja w systemie Marii Montessori. Wybrane obszary kształcenia, Tom 1 i 2, Lublin 2015.
Jacewicz A., Metody aktywizujące i wspierające edukację dzieci w wieku przedszkolnym, Białystok 2011.
Karbowniczek J., Kwaśniewska M., Surma B., Podstawy pedagogiki przedszkolnej, Kraków 2013.
Kataryńczuk-Mania L., Magda-Adamowicz M., Olczak A., Pedagogika przedszkolna szansą na świadome budowanie potencjału dziecka, Toruń 2020.
Klim-Klimaszewska A., Pedagogika przedszkolna. Nowa podstawa programowa, Warszawa 2010.
Karwowska-Struczyk M., Edukacja przedszkolna. W poszukiwaniu innych rozwiązań, Warszawa 2012.
Klus-Stańska D., Szczepska-Pustkowska M., Pedagogika wczesnoszkolna - dyskursy, problemy, rozwiązania, Warszawa 2009.
Leżańska W., Płóciennik E., Pedagogika przedszkolna z metodyką, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2021.
Magda-Adamowicz M., Olczak A., Pedagogika przedszkolna. Oblicza i poszukiwania, Toruń 2014.
Parczewska T., Bilewicz-Kuźnia B., Edukacja przedszkolna w Polsce i na świecie, Lublin 2013.
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego 2017.
Smak E., Jędrzejowska E., Konopnicka I. (red.), Wczesna edukacja dziecka. Teoria i praktyka, Opole 2018.
Śliwerski B., Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, Gdańsk 2007.
Waloszek D., Pedagogika przedszkolna. Metamorfoza statusu i przedmiotu badań, Kraków 2006.
Żylińska M., Nurty edukacji alternatywnej w świetle wiedzy o procesach uczenia się, Toruń 2019.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i
terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: