Wprowadzenie do psychologii i historia myśli psychologicznej 2.5-WPRO-H

Treści programowe

A. Problematyka wykładu:
1. Współczesna definicja psychologii. Wiedza psychologiczna: potoczna, przednaukowa, naukowa. Teoria psychologiczna jako organizacja naukowej wiedzy psychologicznej. Elementarna budowa oraz funkcje OUN i AUN.
2. Przedmiot psychologii i metodologia badań psychologicznych w różnych orientacjach psychologicznych. Miejsce psychologii w systemie nauk i jej specyfika jako dziedziny nauki podstawowej i stosowanej. Psycholo-gia a nauki przyrodnicze i humanistyczne.
3. Psychologia jak nauka o świadomości badanej metodą introspekcyjną. Introspekcjonizm w ocenach psychologów współczesnych.
4. Nieświadoma aktywność psychiki jako przedmiot psychoanalizy. Źródła i założenia koncepcji Freuda. Ewolucja poglądów Freuda. Problem naukowego statusu dzieła Freuda i współczesne oceny jego koncepcji.
5. Zachowanie jako wyłączny przedmiot psychologii: źródła i założenia koncepcji behawiorystycznej. Ewolucja behawioryzmu.
6. Założenia psychologii humanistycznej i ewolucyjnej.
7. Orientacja w otoczeniu. Ogólna charakterystyka procesów orientacji w otoczeniu. Spostrzeganie, myślenie, pamięć, uczenie się, uwaga. Pojęcie i rodzaje inteligencji.
8. Ogólne ujęcie procesów emocjonalno- motywacyjnych: Natura i geneza procesów afektywnych. Ogólna charakterystyka procesów ukierunkowujących i podtrzymujących działanie.
9. Genetyczne, sytuacyjne i osobowościowe wyznaczniki zachowania człowieka.
10. Główne psychologiczne podstawy konstruktów osobowość i temperament.

B. Problematyka ćwiczeń :
1. Filozoficzne korzenie psychologii i etymologia nazwy. Relacje przedmiotu psychologii do innych nauk i jej
specyfika jako dziedziny nauki podstawowej i stosowanej.
2. Psychologia jako nauka. Ewolucja metodologii i miar w psychologii. Problem tożsamości psychologii naukowej.
3. Dziedziny psychologii a szkoły psychologiczne. Alternatywność perspektyw i sposobów wyjaśniania zjawisk psy-chologicznych.
4. Psychologia jako nauka o duszy, okres starożytny i nowożytny.
6 Sposoby rozumienia i badania świadomości. Słabości i zalety introspekcji jako metody. Eksperyment a introspekcja. Waga świadomości w podstawowych orientacjach psychologicznych. Źródła, założenia, naukowy i praktyczny status psychoanalizy. Ewolucja poglądów Freuda.
7. Psychologia analityczna Junga, psychologia indywidualna Adlera, neopsychoanaliza Horney i Fromma. Kontekst
społeczny zachowań nieświadomych.
8. Zachowanie jako wyłączny przedmiot psychologii: źródła i założenia koncepcji behawiorystycznej Watsona. Ewolcja
behawioryzmu – koncepcje Skinnera, Dollarda i Millera, Tolmana. Współczesny status naukowy behawioryzmu.
9. Psychologia poznawcza, humanistyczna, ewolucyjna. Różne sposoby pojmowania przedmiotu psychologii i sensu jej uprawiania.
10. Podstawowe pojęcia z obszarów orientacji w otoczeniu. Podejścia informacyjne i ekologiczne do procesów
spostrzegania. Akceleratory i dystraktory procesów poznawczych.
11. Czego, jak i na jakich poziomach się uczymy. Elementarne i wyższe formy uczenia. Wiedza deklaratywna i opera cyjna . Miary uczenia się.
12. Podstawowe modele i prawa dotyczące procesów pamięci. Czynniki efektywności zapamiętywania, przechowywania i odtwarzania materiału. Miary pamięci.
13. Pojęcie i ogólne fazy rozwoju procesów myślenia. Rodzaje myślenia. Pojęcie uwagi i inteligencji oraz ich miary.
14. Poznawcze i biologiczne źródła emocji. Emocje a afekty i motywacja. Wyrażanie emocji. Związki procesów afetyw
nych i poznawczych.
15. Motywacja z perspektywy głównych orientacji psychologicznych.
16. Ogólne ujęcie osobowości z perspektywy różnych orientacji psychologicznych.
17. Historyczne i współczesne rozumienie temperamentu. Temperament i osobowość.

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć: Strelau J.(Red.). (2000). Psychologia, Podręcznik akademicki. T1( R1,R2,R3,R9),
T2. GWP
Strelau, J. Doliski, D. (2008). Psychologia, Podręcznik akademicki, T2 ( w zakresie podejmowanym na wykładzie), GWP.

A.2. studiowana samodzielnie przez studenta: (rozdziały wybrane do poszerzenia wiedzy wg zainteresowań studenta)

Zimbardo P.G.. Johnson R., Mc Cann (2017). Psychologia . Kluczowe koncepcje. Warszawa. PWN
Zimbardo P. G., (1999). Psychologia i życie. Warszawa. PWN.
Kalat S. (2007). Biologiczne podstawy psychologii. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Oatley K., Jenkins J. M., (2005). Zrozumieć emocje. Warszawa. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Anderson J.R. (1998). Uczenie się i pamięć. Warszawa. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Derbis R. (2007). Poczucie jakości życia a zjawiska afektywne. W: S. Kowalik (Red.) Społeczne konteksty jakości życia.
Wydawnictwo Uczelniane WSG w Bydgoszczy, 13 – 52

Zaliczenie przedmiotu w terminie jest warunkiem kontynuacji studiów