Kresy Wschodnie - przeszłość i teraźniejszość 2.HiT-KW-PiT

Cykl wykładów, których celem jest przedstawienie Kresów Wschodnich i ich miejsca w polskiej pamięci historycznej. Punktem wyjścia jest zdefiniowanie pojęcia kres, kresy, a następnie Kresy Wschodnie. Drugim elementem jest przedstawienie zmiany zakresu terytorialnego pojęcia Kresy Wschodnie od czasów nowożytnych po współczesność. Zdefiniowanie pojęcia Kresy Wschodnie bliskie i dalekie, jak tę kresy rzeczywiste, kresy zmitologizowane i mityczne. Scharakteryzowanie dziejów politycznych, społecznych i kulturowych terenów uznawanych za Kresy Wschodnie od k. XIV w. po XIX w. Omówienie obszar o i terenów, które choć nigdy nie wchodziły w skład państwowości polskiej, to za sprawą wkładu Polaków w ich historyczny rozwój, dużej diaspory polonijnej i pewnej bliskości terytorialnej bywają uznawane za Kresy Wschodnie.

Literatura uzupełniająca

D. Beauvois, Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793–1914, Lublin 2005 K. Brown, Kresy. Biografia krainy, której nie ma, Kraków 2013. S. Buszczyński, Podole, Wołyń i Ukraina, Lwów 1862 T. Chrzanowski, Kresy, czyli obszary tęsknot, Kraków 2010. Dziedzictwo i pamięć Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej. Materiały I Muzealnych Spotkań z Kresami zorganizowanych przez Muzeum Niepodległości w Warszawie w dniach 26-27 maja 2008, pod red. A. Stawarza, Warszawa 2009 P. Eberhardt, Polska ludność kresowa. Rodowód, liczebność, rozmieszczenie, Warszawa 1998.Z. Fras, Galicja, Wrocław 2000. A. Kijas, Polacy w Rosji od XVII wieku do 1917 roku: słownik biograficzny, Warszawa 2000. M. Koprowski, Między Bugiem a Styrem, Biały Dunajec 2008. M. Petraru, Polacy na Bukowinie w latach 1775-1918. Z dziejów osadnictwa polskiego, Kraków 2004 L. Popek, Wołyń podróż sentymentalna, Lublin 2000. Polskie dwory i rezydencje na Ukrainie, pod red. H. Strońskiego i A. Korytki, Kijów-Olsztyn 2006 [Pa-miętnik Kijowski, R. 8] W.A.Serczyk, Hajdamacy, Kraków W.A.Serczyk, Koliwszczyzna, Kraków W.A.Serczyk, Na dalekiej Ukrainie. Dzieje kozaczyzny do 1648 roku, Kraków 1984. A. Tłomacki, Sapiehowie, Linia kodeńska, Warszawa 1996. Z. Sawaniewska-Mochowa, Anna Zielińska, Dziedzictwo kultury szlacheckiej na byłych Kresach. Ginąca część kultury europejskiej, Warszawa 2007 L. Zasztowt, Kresy 1832-1864. Szkolnictwo na ziemiach litewskich i ruskich dawnej Rzeczypospolitej, Warszawa 1997

Efekty kształcenia

Wiedza
K_W02 Posiada wiedzę z zakresu historii Polski, a zwłaszcza ziem wschodnich tworzących państwowość polską na przestrzeni wieków P6S_WG
K_W04 Posiada znajomość elementarnej terminologii nauk humanistycznych związanych z miejscami pamięci. P6S_WG
K_W05 Posiada ogólną wiedzę o wybranych okresach przeszłości człowieka. P6S_WG
K_W06 Dostrzega relacje pomiędzy aktualnymi wydarzeniami a przeszłością. P6S_WG
K_W10 Wie o istnieniu w naukach historycznych i społecznych różnych punktów widzenia, determinowanych różnym podłożem narodowym i kulturowym. P6S_WG
K_W11 Wie, że badania i debata historyczna są procesem, który niesie ze sobą nieustanne zmiany i rozwój poglądów. P6S_WG/K
Umiejętności
K_U01 Potrafi wyszukiwać, analizować, selekcjonować, oceniać oraz użytkować informacje i dane z wykorzystaniem różnych źródeł i metod. P6S_UW
K_U02 Posiada umiejętność publicznej prezentacji wyników analizy badań z zakresu historii, archeologii, historii sztuki, archiwistyki. P6S_UW/UK
K_U05 Posiada elementarne umiejętności badawcze w zakresie nauk historycznych. P6S_UW
K_U06 Umie korzystać z technologii informacyjnej, multimediów i zasobów Internetu. Potrafi opracowywać dane dotyczące historii i związanych z nią dyscyplin nauki, stosując m. in. metody statystyczne oraz tworząc bazy danych. P6S_UW
K_U08 Potrafi dokonać krytycznej analizy różnego rodzaju obszarów wiedzy i informacji oraz ocenić ich rolę społeczną i kulturową. P6S_UW
Kompetencje społeczne (postawy)
K_K04 Jest świadomy znaczenia nauk humanistycznych, a szczególnie historii dla utrzymania i rozwoju więzi społecznych na różnych poziomach. P6S_KK
K_K05 Respektuje różnice poglądów historiograficznych w różnych okresach czasu i kontekstach. P6S_KK
K_K06 Respektuje fakt, że badania i debata historyczna są procesem w stanie nieustannych zmian i ciągłego rozwoju. P6S_KK
K_K07 Docenia i szanuje tradycję i dziedzictwo kulturowe ludzkości i ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego Europy, Polski i swojego regionu. P6S_KO
K_K09 Kieruje się obiektywizmem w podejściu do przekazu historycznego. Posiada również odwagę cywilną w sprzeciwianiu się instrumentalizacji wiedzy historycznej przez grupy narodowe, P6S_KR

Kryteria oceniania

udział w wykładzie
Frekwencja na zajęciach 50%; przygotowanie referatu lub prezentacji 50%

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

M. Bachowska, Kresy. Historia, wspomnienia, literatura, sanktuaria, błogosławieni i święci, Kraków 2010, Kraków 2010
J. Kolbuszewski, Kresy, Wrocław 1998
Kresy i pogranicza: historia, kultura, obyczaje, pod red. Z. Frasa i A. Staniszewskiego, Olsztyn 1995.
N. Jakowenko, Historia Ukrainy do 1795 r., Warszawa 2011
J. Ochmański, Historia Litwy, Wrocław 1990
W.A. Serczyk, Historia Ukrainy, Wrocław 1979 i nast. wydania
L. Bazylow, Polacy w Petersburgu, Wrocław 1984
E. Biedrzycki, Historia Polaków na Bukowinie, Warszawa-Kraków 1973
M. Korzeniowski, Za Złotą Bramą. Działalność społeczno-kulturalna Polaków w Kijowie w latach 1905-1920, Lublin 2009.
J.I. Kraszewski, Wspomnienia Odessy, Jedysanu i Budżaku. Dziennik przejażdżki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września, Warszawa 1985.
Z. Łukawski, Ludność polska w Rosji 1863-1914, Wrocław 1864-1914.
Polâki na pivdni Ukraïni - Polacy na południowej Ukrainie, pod red. T. Ciesielskiego, E. Czapiewskiego, V. Kusznira, Opole- Odessa 2006.
Polâki na pivdni Ukraïni XVII-XX w. Polacy na południowej Ukrainie XVII-XX w., pod red. T. Ciesiel-skiego, E. Czapiewskiego, A. Korytki, V. Kusznira i H. Strońskiego, Olsztyn-Opole-Wrocław-Odessa 2007.
Polâki na pivdni Ukraïni ta v Krimu - Polacy na południowej Ukrainie i Krymie, pod red. T. Ciesielskiego, E. Czapiewskiego i V. Kusznira, Odessa-Opole-Wrocław-Olsztyn 2007

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2.HiT-KW-PiT w USOSweb