Fizjografia urbanistyczna 4.B.71
WYKŁAD:
Cel i zakres badań fizjografii urbanistycznej, analizy warunków fizjograficznych na obszarach zurbanizowanych.
Znaczenie opracowań ekofizjograficznych dla dokumentów planistycznych. Podstawowy zakres merytoryczny i tematyczny oraz tryb sporządzenia opracowania ekofizjograficznego.
Rzeźba terenu. Zakres badań rzeźby terenu oraz szczegółowość wykonywanych analiz w zależności od rodzaju i skali inwestycji. Opis form rzeźby terenu, charakterystyka morfometryczna. Powierzchnia terenu i linie charakterystyczne. Wyznaczanie linii spadku, klasy spadków w zależności od inwestycji.
Budowa geologiczna, formy geologiczne. Procesy geodynamiczne, głębokość zamarzania gruntów. Deformacje powierzchni Ziemi. Ruchy tektoniczne i górotwórcze.
Klasyfikacja geotechniczna gruntów.
Stosunki wodne. Zlewnia jako podstawowa jednostka hydrograficzna, parametry fizyczno-geograficzne zlewni i cieku. Zmiany stosunków wodnych obszarów zurbanizowanych. Wpływ urbanizacji na powierzchniową i na podziemną fazę obiegu wody. Ochrona obszarów zurbanizowanych przed powodzią. Pomiary i obserwacje prowadzone przez IMGW na stacjach hydrologiczno-meteorologiczno- aerologicznych w Polsce.
Systematyka i bonitacja gleb. Klasyfikacja przyrodnicza, klasyfikacja użytkowa. Cechy gleb obszarów zurbanizowanych, procesy przekształcania gleb w miastach.
Warunki klimatyczne. Analiza warunków klimatycznych ze względu na stopnień szczegółowości i rodzaj opracowania planistycznego (makroklimat, mezoklimat, mikroklimat, topoklimat). Elementy i zjawiska meteorologiczne. Typy pogody, typy klimatu, procesy powstawania i zmian klimatu. Cechy klimatu obszarów zurbanizowanych. Bilans cieplny ulic i placów śródmiejskich, czas usłonecznienia, wilgotność powietrza, opady atmosferyczne, przepływ powietrza w mieście.
Środowisko biotyczne (flora, biota, fauna) miasta. Sposoby kształtowania elementów biotycznych na terenach zurbanizowanych. Waloryzacja i bonitacja środowiska miejskiego.
Kształtowanie systemu przyrodniczego miasta. Zrównoważony rozwój obszarów zurbanizowanych. Miasto jako układ ekologiczny.
ĆWICZENIA:
Opracowanie rzeźby terenu dla wybranego zurbanizowanego obszaru. Obliczanie spadków terenu, wyznaczanie klasy spadków.
Analiza zagospodarowania terenu w zależności od stopnia zróżnicowania rzeźby. Ocena przydatności terenu do inwestycji budowlanych ze względu na spadki. Analiza NMT i NMPT.
Analiza geomorfologiczna i geologiczna z wykorzystaniem cyfrowych map CBDG-PIG.
Uwarunkowania fizjograficzne analizowanego terenu ze względu na deniwelację i wskazanie właściwych kierunków zagospodarowania.
Zlewnia jako podstawowa jednostka hydrograficzna. Analiza parametrów fizyczno-geograficznych zlewni i cieku.
Opracowanie hydrologiczne dla wybranej zurbanizowanej zlewni rzeki do przekroju zamykającego przekrój wodowskazowy. Wyznaczenie topograficznej granicy zlewni cieku głównego i jego dopływów oraz parametrów fizyczno-geograficznych zlewni i cieków. Opracowanie charakterystyki zlewni cieku, obliczenie średniego opadu atmosferycznego w zlewni, obliczenie przepływów średnich.
Analiza zagrożenia powodziowego i ryzyka powodziowego z wykorzystaniem cyfrowych map hydrograficznych i Informatycznego Systemu Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami (ISOK).
Uwarunkowania fizjograficzne analizowanego terenu ze względu na hydrografię i wskazanie właściwych kierunków zagospodarowania.
Analiza warunków glebowych z wykorzystaniem cyfrowych map glebowych, baz użytkowania i form pokrycia terenu. Uwarunkowania fizjograficzne analizowanego terenu ze względu na formy pokrycia i użytkowania i wskazanie właściwych kierunków zagospodarowania.
Warunki klimatyczne w miastach. Opracowanie klimatologiczne dla wybranej stacji meteorologicznej. Charakterystyka i analiza wybranych elementów klimatycznych, zmiany klimat na podstawie obserwacji z wielolecia (opady atmosferyczne, temperatura powietrza, usłonecznienie) według średnich miesięcznych, półrocznych i rocznych. Analiza cyfrowych map klimatycznych, portal pogodowy IMGW.
Uwarunkowania fizjograficzne analizowanego terenu ze względu na klimat i wskazanie właściwych kierunków zagospodarowania.
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
Nakład pracy studenta
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Tryb prowadzenia
Wymagania
Założenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA: absolwent zna i rozumie
1. podstawowe zagadnienia teoretyczne z zakresu badań fizjografii urbanistycznej, terminologię i metody badawcze odnoszące się do uwarunkowań fizjograficznych w gospodarce przestrzennej (K_W01).
2. zależności zachodzące pomiędzy komponentami przyrodniczymi mających decydujący wpływ na zagospodarowanie przestrzeni (K_W02, K_W04, K_W05)
UMIEJĘTNOŚCI: absolwent potrafi
3. przeprowadzić analizy mające na celu identyfikację istniejących funkcji terenu, elementów środowiska przyrodniczego mających wpływ na zagospodarowanie terenu (K_U01, K_U02, K_U03, K_U04)
4. przeprowadzić kompleksową analizę uwarunkowań przyrodniczych, waloryzację przyrodniczą terenu, w tym wskazanie konfliktów przestrzennych wynikających z niewłaściwego zagospodarowania przestrzeni (K_U05, K_U06, K_U08)
KOMPETENCJE SPOŁECZNE: absolwent jest gotów do
5. krytycznej oceny posiadanej wiedzy z zakresu gospodarki przestrzennej i uznawania znaczenia wiedzy z zakresu fizjografii urbanistycznej w planowaniu i gospodarce przestrzennej (K_K01)
6. wypełniania zobowiązań społecznych, współorganizowania działalności na rzecz środowiska społeczno-gospodarczego i przyrodniczego (K_K02)
Kryteria oceniania
A. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się)
WYKŁAD:
Egzamin pisemny (pytania testowe i opisowe) (efekty: 1,2,5)
ĆWICZENIA:
Ćwiczenia zaliczeniowe indywidualne (efekty:1,2,3,4,5)
Aktywność i zaangażowanie w pracę na zajęciach (5,6)
B. Podstawowe kryteria ustalenia oceny
WYKŁAD:
Ocena pozytywna z egzaminu– uzyskanie co najmniej 51% wartości punktów [0-50% (2,0); 51-60% (3,0); 61-70% (3,5), 71-80% (4,0), 81-90% (4,5); 91-100% (5,0)]
ĆWICZENIA:
Ćwiczenia indywidualne - etapy (30%)
Ćwiczenia indywidualne- końcowe (50%)
Aktywność (10%)
Literatura
Macias A., Bródka S., Przyrodnicze podstawy gospodarowania przestrzenią. PWN, Warszawa 2014
Szponar A., Fizjografia urbanistyczna, PWN, Warszawa 2003
Liszewski S. (red.), Geografia urbanistyczna, PWN, Warszawa 2012
Dubel K., Uwarunkowania przyrodnicze jako podstawa sporządzania drugiej generacji planów przestrzennego zagospodarowania, Opole 1988
Różycka W., Metody oceny warunków fizjograficznych dla potrzeb planowania przestrzennego miast. Inst. Geogr. PAN, Prace Geograficzne nr 90, Ossolineum Wrocław-Warszawa 1971
Andrzejewski R., Fizjografia i ekologiczne kształtowanie środowiska biotycznego na obszarach zurbanizowanych. Człowiek i Środowisko,t.4, nr 4, 1980
Bajkiewicz-Grabowska E., Mikulski Z., Hydrologia Ogólna, PWN, Warszawa 1999
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: