Historia filozofii starożytnej i średniowiecznej 5.1.0.1.01
Część I: Filozofia starożytna
1. Filozofia presokratejska:
A. Jońscy filozofowie przyrody
B. Eleaci
C. Atomiści
D. Pitagorejczycy
2. Klasyczna filozofia grecka:
A. Sokrates
B. Platon
C. Arystoteles;
3. Filozofia hellenistyczna:
A. Stoicy
B. Epikurejczycy
C. Sceptycy
4. Filozofia religijna:
A. Filon
B. Ojcowie Kościoła
C. Plotyn
D. Św. Augustyn
Część II: Filozofia średniowieczna
1. Główne nurty filozofii średniowiecznej:
A. Filozofia muzułmańska,
B. Filozofia żydowska
C. Scholastyka
2. Złoty okres scholastyki
A. Św. Bonawentura
B. Św. Tomasz z Akwinu
C. Bł. Duns Szkot
3. Schyłek filozofii średniowiecznej
A. Wilhelm Ockham
B. Mistrz Eckhart i mistyka nadreńska
Dyscyplina
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
W cyklu 2023/24-Z: F. Copleston, Historia filozofii, t. I-III, H. Bednarek i S. Zalewski, Warszawa 1998-2000.
E. Gilson, Duch filozofii średniowiecznej, tł. J. Rybałt, Warszawa 1958.
Z. Kuksewicz, Zarys filozofii średniowiecznej. Filozofia łacińskiego obszaru kulturowego, Warszawa 1986.
Z. Kuksewicz, Zarys filozofii średniowiecznej. Filozofia bizantyjska, krajów zakaukaskich, słowiańska,, arabska i żydowska, Warszawa 1986.
S. Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa - Wrocław 2000. | Ogólnie: F. Copleston, Historia filozofii, t. I-III, H. Bednarek i S. Zalewski, Warszawa 1998-2000.
E. Gilson, Duch filozofii średniowiecznej, tł. J. Rybałt, Warszawa 1958.
Z. Kuksewicz, Zarys filozofii średniowiecznej. Filozofia łacińskiego obszaru kulturowego, Warszawa 1986.
Z. Kuksewicz, Zarys filozofii średniowiecznej. Filozofia bizantyjska, krajów zakaukaskich, słowiańska,, arabska i żydowska, Warszawa 1986.
S. Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa - Wrocław 2000. | W cyklu 2022/23-Z: Bartnik C. S., Historia filozofii, Lublin 2000.
Gilson E., Duch filozofii średniowiecznej, tł. J. Rybałt, Warszawa 1958.
Höffe O., Mała historia filozofii, tł. J. Sidorek, Warszawa 2004.
Kunzmann P., Burkard F. P., Wiedmann F., Atlas filozofii, tł. B. A. Markiewicz, Warszawa 1999.
Swieżawski S., Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, Warszawa - Wrocław 2000.
Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych z XII wieku, red. M. Frankowska-Terlecka, Warszawa 2006.
Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych z XIII wieku, red. K. Krauze-Błachowicz, Warszawa 2002.
Wszystko to ze zdziwienia. Antologia tekstów filozoficznych z XIV wieku, red. E. Jung, Warszawa 2000.
|
Nakład pracy studenta
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
W cyklu 2023/24-Z: obowiązkowe | Ogólnie: obowiązkowe obowiązkowe | W cyklu 2022/23-Z: obowiązkowe |
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Tryb prowadzenia
W cyklu 2023/24-Z: Realizowany w sali | Ogólnie: Realizowany w sali | W cyklu 2022/23-Z: Lektura monograficzna Realizowany w sali |
Wymagania
Założenia
W cyklu 2023/24-Z: Wykład ma charakter elementarny. Nie zakłada się u studenta wcześniejszej znajomości historii filozofii. W pierwszej części wykładu (historia filozofii starożytnej) akcentuje się problemy, pojęcia i poglądy, które wpłynęły na dalszy rozwój kultury, zwłaszcza nauki, moralności i religii. W części drugiej (historia filozofii średniowiecznej) zwraca się uwagę na specyficzne syntezy filozofii greckiej i tradycji religijnych (judaizmu, islamu i chrześcijaństwa). | Ogólnie: Wykład ma charakter elementarny. Nie zakłada się u studenta wcześniejszej znajomości historii filozofii. W pierwszej części wykładu (historia filozofii starożytnej) akcentuje się problemy, pojęcia i poglądy, które wpłynęły na dalszy rozwój kultury, zwłaszcza nauki, moralności i religii. W części drugiej (historia filozofii średniowiecznej) zwraca się uwagę na specyficzne syntezy filozofii greckiej i tradycji religijnych (judaizmu, islamu i chrześcijaństwa). | W cyklu 2022/23-Z: Przedmiot jest realizowany na samym początku studiów. Nie zakłada się więc znajomości innych przedmiotów filozoficznych, a raczej wykład i konwersatorium z historii filozofii starożytnej i średniowiecznej stanowi wprowadzenie do myślenia filozoficznego oraz zrozumienia podstaw kontrowersji filozoficznych. W zajęciach przydatna jest elementarna znajomość języka łacińskiego i greckiego, ponieważ w umiarkowanym stopniu wprowadzana jest terminologia grecka łacińska, szczególnie pojęcia, które zakorzeniły się w filozofii i w teologii chrześcijańskiej. |
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
I. WIEDZA ("Student wie i rozumie"):
- Student zna terminologię nauk teologicznych i jej korzenie grecko-łacińskie: TMA_W03; P7S_WG;
- Ma uporządkowaną i pogłębioną wiedzę z zakresu filozofii (i prawa kanonicznego): TMA_W09; P7S_WG;
- Ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach teologii z innymi dziedzinami nauki, a zwłaszcza z naukami humanistycznymi, społecznymi i prawnymi, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych: TMA_W12; P7S_WG.
II. UMIEJĘTNOŚCI ("Student potrafi"):
- Student potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy teologicznej: TMA_U01; P7S_UW;
- Posiada umiejętności badawcze w zakresie teologii, obejmujące zwłaszcza analizę tekstów filozoficznych, biblijnych i teologicznych, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opanowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów: TMA_U02; P7S_UW;
- Potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym: TMA_U08; P7S_UW.
III. KOMPETENCJE SPOŁECZNE ("Student jest gotów do..."):
- Student identyfikuje i rozstrzyga dylematy, zwłaszcza doktrynalne i etyczno-moralne, związane z życiem indywidualnym i społecznym: TMA_K06; P7S_KK; P7S_KO;
- Ma świadomość własnej, indywidualnej odpowiedzialności za kształt życia społecznego, kultury, dziedzictwa chrześcijańskiego: TMA_K07; P7S_KO;
- Interesuje się dokonaniami, ośrodkami i szkołami badawczymi w zakresie teologii: TMA_K08; P7S_KR.
Kryteria oceniania
1. Formy zaliczenia (weryfikacja efektów uczenia się):
(1) Zadania cząstkowe (W2, U1, U2, K1, K3);
(2) Egzamin końcowy (W1, W2, W3, U3, K2)
2. Materiał obowiązujący do egzaminu obejmuje:
- treść wykładów,
- zawartość przekazywanych materiałów,
- znajomość zadanych lektur.
3. Podstawą udzielenia zaliczenia jest egzamin ustny. Ustala się następujące kryteria oceniania:
1. Znajomość omawianych nurtów filozoficznych oraz zadanego materiału do samodzielnego opracowania jest wystarczająca do uzyskania oceny "dobry plus" (4,5);
2. Aby uzyskać ocenę bardzo dobrą (5), student powinien wykazać się umiejętnością dynamicznego operowania zdobytą wiedzą, np. umiejąc porównać ze sobą różne nurty, odpowiedzieć na pytania problemowe, samodzielnie oceniać nurty itp. (zob. efekty uczenia się w zakresie umiejętności);
3. Oceny: dobry (4,0), dostateczny plus (3,5) oraz dostateczny (3,0) są udzielane wówczas, gdy w odpowiedziach studenta pojawiają się błędy, które jednak nie zniekształcają głównego sensu poszczególnych nurtów.
4. Brak znajomości zadanego materiału, istotne błędy w prezentacji poglądów filozoficznych skutkują brakiem zaliczenia przedmiotu i oceną niedostateczną (2).
Praktyki zawodowe
Nie dotyczy.
Literatura
E. Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, tł. S. Zalewski, Warszawa 1987.
R. Heinzmann R., Filozofia średniowieczna, tł. P. Romanski, Kęty 1999.
J. Legowicz, Historia filozofii starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1986.
J. Legowicz., Historia filozofii średniowiecznej Europy zachodniej, Warszawa 1986.
G. Reale, Historia filozofii starożytnej, t. I-V, tł. E. I. Zieliński, Lublin
W. Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. I, Warszawa 2002 (lub inne wydania).
F. van Steenbergen, Filozofia w wieku XIII, tł. E. I. Zieliński, Lublin 2005.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: