Filozofia Boga 5.1.0.2.05
Treści programowe
Problematyka wykładu:
1. Nazwa, przedmiot, metody i definicja filozoficznej nauki o Boga. Filozoficzna nauka o Bogu a inne nauki: filozofia Boga a religia, filozofia Boga a teologia, filozofia Boga a filozofia religii, filozofia Boga a metafizyka
2. Teodycealny wymiar filozofii Boga. Wielość koncepcje Boga. Doktryna dekretalizmu, doktryna św. Tomasza i Leibniza, doktryna Spinozy
3. Koncepcje zła. Instrumentalizacja. Ontologiczna depotencjacja. Pedagogizacja. Umoralizowanie. Harmonizacja i estetyzacja. Propozycja Leibniza
4. Argumentatywny wymiar filozofii Boga
5. Aprioryczne dowody na istnienie Boga. Św. Anzelm z Canterbury. Kartezjusz
6. Aposterioryczne dowody na istnienie Boga. Argument kinetyczny. Argument etiologiczny. Argument kontyngencjonalny
7. Argument klimakologiczny. Argument teleologiczny. Bóg Tomaszowych dowodów.
8. Argumentacja moralna. Postulaty rozumu praktycznego. Krytyka argumentacji moralnej.
9. Współczesna argumentacja za istnieniem Boga
10. Próby argumentacji przyrodniczej. Dowód entropologiczny. Argument za istnieniem Boga na podstawie teorii rozszerzania się Wszechświata. Argumentacja za istnieniem Boga "z początku życia organicznego na Ziemi".
11. Argumentacja za istnieniem Boga Teilharda de Chardin. Antropologiczne formy argumentacji za istnieniem Boga.
12. Od dowodu do doświadczenia. Doświadczenie transcendentalne a tomizm transcendentalizujący.
13. Argumentacja za istnieniem Boga z przeżyć mistycznych. Argumentacja aksjologiczna za istnieniem Boga. Fenomenologiczna i egzystencjalna argumentacja za istnieniem Boga.
14. Ogólna ocena racjonalnej argumentacji za istnieniem Boga. Pojęcie dowodu. Krytyka dowodów. Dylematy dowodów. Poznawcze znaczenie dowodów.
15. Szukanie nowych dróg mówienia o Bogu.
Rodzaj przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
W1.Student ma uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu filozofii Boga. Zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się idei filozoficznych.
(TMA_W03; P7S_WG)
W.2 Ma podstawową wiedzę o współczesnych sposobach rozumowań stosowanych w kwestii dowodzenia istnienia Boga oraz ogólną orientację we współczesnych dyskusjach teodycealnych a także społeczno-filozoficzno-teologicznych. TMA_W09; P7S_WG
W.3 Ma podstawową wiedzę o filozoficznych problemach związanych z tematyką Boga i religii. Zna ich znaczenie w dyskursach społecznych, rozumie interakcję pomiędzy wiarą a rozumem. TMA_W019; P7S_WG
Umiejętności
U.1 Student potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy filozoficznej. Zadaje pytania pod adresem tekstu filozoficznego, rozważa alternatywne odpowiedzi na nie.TMA_U01; P7S_UW
U.2 Umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własnym rozwojem osobowym i karierą zawodową.TMA_U02; P7S_UW
U.3 Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień filozoficznych. TMA_U09; P7S_UW
Kompetencje społeczne (postawy)
K.1 Ma krytyczną świadomość poziomu własnej dojrzałości osobowej, wiedzy i umiejętności TMA_K05; P7_SKO
K.1 Rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny. TMA_06; P7S_KK; P7_SKO
K.3 Prawidłowo docenia znaczenie pewnych kwestii filozoficznych dla dalszego rozwoju życia intelektualno-społecznego. TMA_K08; P7S_KR
Kryteria oceniania
Metody dydaktyczne
wykład audytoryjny
A. Sposób zaliczenia
Zaliczenie z oceną
B. Formy zaliczenia
Zaliczenie ustne
C. Podstawowe kryteria
1. Znajomość przedstawionej treści wykładów 50%
2. Znajomość zadanych lektur – 50%
Kryteria oceniania
Ocena niedostateczna
Wiedza
W1.Student nie posiada żadnej wiedzy szczegółowej z zakresu filozofii Boga. Nie zna i nie rozumie historycznego charakteru kształtowania się idei filozoficznych.
W.2 Nie posiada elementarnej wiedzy o współczesnych sposobach rozumowań stosowanych w kwestii dowodzenia istnienia Boga oraz ogólnej orientacji we współczesnych dyskusjach teodycealnych a także społeczno-filozoficzno-teologicznych.
W.3 Nie ma podstawowej wiedzy o filozoficznych problemach związanych z tematyką Boga i religii. Nie zna ich znaczenia w dyskursach społecznych, nie rozumie problematyki interakcji pomiędzy wiarą a rozumem.
Umiejętności
U.1 Student nie potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy filozoficznej. Nie potrafi pracować nad tekstem filozoficznym.
U.2 Nie umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własnym rozwojem osobowym i karierą zawodową.
U.3 Nie posiada umiejętności merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień filozoficznych.
Kompetencje społeczne (postawy)
K.1 Nie nabył krytycznej świadomości poziomu oceny własnej osoby, własnej wiedzy i umiejętności.
K.1 Nie rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, nie potrafi inspirować i organizować procesu kształcenia się innych osób oraz nie potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiary interdyscyplinarne.
K.3 Nieprawidłowo docenia znaczenie pewnych kwestii filozoficznych dla dalszego rozwoju życia intelektualno-społecznego.
Ocena dostateczna:
Wiedza
W1.Student nie posiada żadnej wiedzy szczegółowej z zakresu filozofii Boga. Nie zna i nie rozumie historycznego charakteru kształtowania się idei filozoficznych.
W.2 Nie posiada elementarnej wiedzy o współczesnych sposobach rozumowań stosowanych w kwestii dowodzenia istnienia Boga oraz ogólnej orientacji we współczesnych dyskusjach teodycealnych a także społeczno-filozoficzno-teologicznych.
W.3 Nie ma podstawowej wiedzy o filozoficznych problemach związanych z tematyką Boga i religii. Nie zna ich znaczenia w dyskursach społecznych, nie rozumie problematyki interakcji pomiędzy wiarą a rozumem.
Umiejętności
U.1 Student nie potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy filozoficznej. Nie potrafi pracować nad tekstem filozoficznym.
U.2 Nie umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własnym rozwojem osobowym i karierą zawodową.
U.3 Nie posiada umiejętności merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień filozoficznych.
Kompetencje społeczne (postawy)
K.1 Nie nabył krytycznej świadomości poziomu oceny własnej osoby, własnej wiedzy i umiejętności.
K.1 Nie rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, nie potrafi inspirować i organizować procesu kształcenia się innych osób oraz nie potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiary interdyscyplinarne.
K.3 Nieprawidłowo docenia znaczenie pewnych kwestii filozoficznych dla dalszego rozwoju życia intelektualno-społecznego.
Ocena dobra
Wiedza
W1.Student ma względnie uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu filozofii Boga. Zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się idei filozoficznych.
W.2 Ma stosowną wiedzę o współczesnych sposobach rozumowań stosowanych w kwestii dowodzenia istnienia Boga oraz ogólną orientację we współczesnych dyskusjach teodycealnych a także społeczno-filozoficzno-teologicznych.
W.3 Ma dobrze ugruntowaną wiedzę o filozoficznych problemach związanych z tematyką Boga i religii. Zna ich znaczenie w dyskursach społecznych, rozumie interakcję pomiędzy wiarą a rozumem.
Umiejętności
U.1 Student potrafi w określonym zakresie samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy filozoficznej. Zadaje pytania pod adresem tekstu filozoficznego, rozważa alternatywne odpowiedzi na nie.
U.2 Umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własnym rozwojem osobowym i karierą zawodową.
U.3 Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień filozoficznych.
Kompetencje społeczne (postawy)
K.1 Ma stosunkowo dobrze rozwiniętą krytyczną świadomość poziomu własnej dojrzałości osobowej, wiedzy i umiejętności
K.1 Rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny.
K.3 Prawidłowo docenia znaczenie pewnych kwestii filozoficznych dla dalszego rozwoju życia intelektualno-społecznego. TMA_K08; P7S_KR
Ocena bardzo dobra
Wiedza
W1.Student ma uporządkowaną i ugruntowaną wiedzę szczegółową z zakresu filozofii Boga. Zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się idei filozoficznych.
W.2 Ma podstawową wiedzę o współczesnych sposobach rozumowań stosowanych w kwestii dowodzenia istnienia Boga oraz ogólną orientację we współczesnych dyskusjach teodycealnych a także społeczno-filozoficzno-teologicznych.
W.3 Ma rozwiniętą wiedzę o filozoficznych problemach związanych z tematyką Boga i religii. Zna ich znaczenie w dyskursach społecznych, rozumie interakcję pomiędzy wiarą a rozumem.
Umiejętności
U.1 Student potrafi samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy z wykorzystaniem wiedzy filozoficznej. Zadaje pytania pod adresem tekstu filozoficznego, rozważa alternatywne odpowiedzi na nie.
U.2 Umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własnym rozwojem osobowym i karierą zawodową.
U.3 Posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, prowadzenia merytorycznej dyskusji światopoglądowej dotyczącej zagadnień filozoficznych.
Kompetencje społeczne (postawy)
K.1 Ma krytyczną świadomość poziomu własnej dojrzałości osobowej, wiedzy i umiejętności.
K.1 Rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny.
K.3 Prawidłowo docenia znaczenie pewnych kwestii filozoficznych dla dalszego rozwoju życia intelektualno-społecznego.
Literatura
Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
B. BEJZE, praca zbiorowa, Studia z Filozofii Boga, t. I-IV, Warszawa 1968-1977.
H. Dumery, Problem Boga w filozofii religii, Kraków 1994.
L.J. Elders, Filozofia Boga. Filozoficzna teologia św. Tomasza z Akwinu, Warszawa 1992.
E. Gilson, Bóg i filozofia, Warszawa 1982.
M. Gogacz, Poszukiwanie Boga. Wykłady z metafizyki absolutnego istnienia, Warszawa 1976.
W. Granat, Teodycea, Istnienie Boga i Jego natura, Lublin 1968.
J. Hick, Argumenty za istnieniem Boga, Kraków 1994.
F. RICKEN, Filozofia religii tł. P. Domański, Kęty 2007.
J. SCHMIDT, Teologia filozoficzna, tł. P. Domański, Kęty 2006;
V. DREHSEN, W. GRÄB, B WEYEL, Filozofia religii, , tł. L. Łysień, Kraków 2008;
L. TRINKAUS ZAGZEBSKI, Wprowadzenie historyczne do filozofii religii, tł. A. Szwed, Kraków 2012;
R. SPAEMANN, Odwieczna pogłoska. Pytanie o Boga i złudzenie nowożytności, tł. J. Merecki. Warszawa 2009.
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
Jw.
B. Literatura uzupełniająca
L. Kołakowski, Jeśli Boga nie ma..., Kraków 1988.
S. Kowalczyk, Bóg w myśli współczesnej. Problematyka Boga i religii u czołowych filozofów współczesnych, Wrocław 1982.
S. Kowalczyk, Filozofia Boga, Lublin 1993.
S. Kowalczyk, Odkrywanie Boga. Centralne problemy filozofii Boga, Sandomierz 1981.
S. Kowalczyk, Wieki o Bogu. Od presokratyków do teologii procesu, Wrocław 1986.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: