Historia sztuki 5.1.0.9.09

Efekty kształcenia korelują z opisem kierunkowych efektów uczenia się dla kierunku teologia.

Student (wiedza i zrozumienie):

- ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej teologii, w szczególności w zakresie nauk biblijnych i teologii systematycznej, historii Kościoła, którą jest w stanie rozwijać i twórczo stosować w działalności profesjonalnej (P7S_WG; TMA_W01);
- ma uporządkowaną i pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu innych dyscyplin teologicznych (P7S_WG; TMA_W02);
- ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach teologii z innymi dziedzinami nauki, a zwłaszcza z naukami humanistycznymi, społecznymi i prawnymi, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych (P7S_WG; TMA_W03);
- rozumie kulturotwórczą rolę Kościoła i teologii, zarówno w aspekcie historycznym, jak i społecznym (P7S_WG; PS7_WK; TMA_W04);
- ma pogłębioną wiedzę o kompleksowej naturze języka oraz o historycznej zmienności jego znaczeń i ich konsekwencjach dla teologii oraz elementarną wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń (P7S_WG; TMA_W05);
- ma podstawową wiedzę o instytucjach kultury i orientację we współczesnym życiu kulturalnym, ze szczególnym uwzględnieniem kultury chrześcijańskiej (P7S_WG; TMA_W06);
- ma pogłębioną wiedzę o relacjach między strukturami i instytucjami społecznymi oraz o procesach zmian zachodzących w kręgu kultur będących pod wpływem chrześcijaństwa, zwłaszcza w odniesieniu do roli chrześcijaństwa w kształtowaniu się kultury Europy (P7S_WG/K; P7S_WK; TMA_W07)
- ma rozszerzoną wiedzę o człowieku jako twórcy kultury, pogłębioną w zakresie aktywności religijnej człowieka oraz zna wybrane koncepcje człowieka i świata oraz rozumie interakcje pomiędzy wiarą a rozumem (P7S_WG; TMA_W08);
- zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu prawa autorskiego oraz konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej (P7S_WK; TMA_W09).

Student (umiejętności):

- posiada umiejętność interpretowania podstawowych źródeł teologicznych, z wykorzystaniem tekstów obcojęzycznych (P7S_UW; TMA_U01);
- umie samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze oraz podejmować autonomiczne działania zmierzające do rozwijania zdolności i kierowania własnym rozwojem osobowym i karierą zawodową (P7S_UW; TMA_U02);
- posiada umiejętność integrowania wiedzy z różnych dyscyplin w zakresie nauk humanistycznych oraz jej zastosowania w nietypowych sytuacjach profesjonalnych (P7S_UW; TMA_U03);
- potrafi integrować wiedzę z różnych subdyscyplin teologii, odnajdywać powiązania pomiędzy poszczególnymi elementami chrześcijańskiego dziedzictwa doktrynalnego (P7S_UW; TMA_U04);
- potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych poglądów teologicznych i światopoglądowych, wytworów kultury w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym (P7S_UW; TMA_U05);
- posiada umiejętność formułowania opinii krytycznych o wytworach kultury na podstawie wiedzy teologicznej i doświadczenia oraz umiejętność prezentacji opracowań krytycznych w różnych formach i w różnych mediach (P7S_UW; TMA_U06);
- potrafi nawiązywać współpracę z różnymi podmiotami działalności edukacyjno-wychowawczej, kulturalnej, społecznej i charytatywnej (P7S_UO; TMA_U07).

Student (kompetencje społeczne):

- rozumie potrzebę intelektualnego oraz religijno-duchowego formowania się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces kształcenia się innych osób oraz potrafi samodzielnie i krytycznie uzupełniać wiedzę i umiejętności, rozszerzone o wymiar interdyscyplinarny (P7S_KR; TMA_K01);
- ma świadomość własnej, indywidualnej odpowiedzialności za kształt życia społecznego, kultury, dziedzictwa chrześcijańskiego (P7S_KO; TMA_K02);
- uczestniczy w życiu kulturalnym i interesuje się aktualnymi wydarzeniami kulturalnymi (P7S_KO; TMA_K03);
- uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa chrześcijańskiego i kulturowego regionu, kraju i Europy (P7S_KO; TMA_K04).

1. Przygotowanie i aktywność studenta podczas zajęć (podejmowanie dyskusji, forma i treść używanych argumentów) – 20%.

2. Praca zaliczeniowa (przygotowanie prezentacji na temat wskazanego dzieła sztuki) – 40%.

3. Zaliczenie pisemne z prezentowanej podczas zajęć teorii sztuki – 40%.

1. Dokumenty Kościoła katolickiego nt. sztuki

JAN PAWEŁ II, Istota, wielkość i odpowiedzialność sztuki i publicystyki, Monachium 19.11.1980 r., w: TENŻE, Wiara i kultura, Rzym – Lublin 1986, s. 86–95.
JAN PAWEŁ II, Kościół potrzebuje sztuki. Czy sztuka potrzebuje Kościoła?, OsRomPol (1981) nr 2, s. 17–21.
JAN PAWEŁ II, List apostolski z okazji 1200. rocznicy II Soboru w Nicei Duodecimum saeculum z 4 grudnia 1987 r., http://www.vatican.va/holy_father/ john_paul_ii/apost_letters/documents/hf_jp-ii_apl_19871204_duodecimum -saeculum_it.html (12.05.2013).
JAN PAWEŁ II, Natura i sztuka drogami prowadzącymi do tajemnicy Boga. Spotkanie z przedstawicielami świata nauki i sztuki (Wiedeń, 12 IX 1983), w: TENŻE, Wiara i kultura, Rzym – Lublin 1986, s. 205–211.
JAN PAWEŁ II, Błogosławiony Fra Angelico – sztuka jako droga ku doskonałości. Homilia w czasie mszy Jubileuszu Roku Odkupienia dla artystów, Rzym, 18 lutego 1984, w: TENŻE, Wiara i kultura, Rzym – Lublin 1988, s. 237–244.
JAN PAWEŁ II, List do artystów, Watykan 1999.
PAWEŁ VI, Przesłanie do artystów, Watykan 1965 (Znak 16 [1964] nr 12, s. 1425–1426).
SOBÓR TRYDENCKI, Dekret Wzywanie, cześć i relikwie świętych oraz święte obrazy, w: A. BARON, H. PIETRAS (opr.), Dokumenty Soborów Powszechnych, t. IV: (1511–1870), Kraków 2004, s. 781–785.
SOBÓR WATYKAŃSKI II, Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium, Watykan 1963.
SOBÓR WATYKAŃSKI II, Przesłanie do artystów (8 grudnia 1965), AAS 58 (1966), s. 15–16.

2. Sztuka i teologia – literatura polecana

BALTHASAR H.U. VON, Chwała. Estetyka teologiczna. 1. Kontemplacja postaci, tłum. E. Marszał, J. Zakrzewski, Kraków 2011.
BORUTA T., Szkoła patrzenia, Kielce 2003.
BURRICHTER R., Kunst und Religionspädagogik, w: N. METTE, F. RICKERS (red.), Lexikon der Religionspädagogik, t. I, Neukirchen 2001, k. 1139–1144.
CHAŁUPNIAK R., Doświadczenie estetyczne w wychowaniu religijnym, w: K. KANTOWSKI, W. LECHÓW (red.), Ku doświadczeniu wiary. Księga dedykowana Księdzu Profesorowi Andrzejowi Offmańskiemu w 70. rocznicę urodzin i 40. rocznicę pracy naukowo-dydaktycznej, Szczecin 2012, s. 145–160.
CHAŁUPNIAK R., Podstawy teologii piękna – od Biblii do ikonofilii, w: Z. GLAESER (red.), Człowiek dialogu. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu arcybiskupowi Alfonsowi Nossolowi z okazji 80. rocznicy urodzin, 55. rocznicy święceń kapłańskich oraz 35. rocznicy święceń biskupich, Opole 2012, s. 739–761.
CHAŁUPNIAK R., Sztuka na katechezie. Korelacja lekcji religii z wychowaniem plastycznym, Kat 47 (2003) nr 7–8, s. 127–133.
CHAŁUPNIAK R., Wykorzystanie obrazu w katechezie – wybrane metody aktywizujące, „Katecheta” 46 (2002) nr 11, s. 25–30.
DĄB-KALINOWSKA B., Ziemia – Piekło – Raj. Jak czytać obrazy religijne, Warszawa 1994.
DEBRAY R., Nowy Testament w arcydziełach malarstwa, tłum. K. Arustowicz, Warszawa 2004.
DEBRAY R., Stary Testament w arcydziełach malarstwa, tłum. K. Arustowicz, Warszawa 2004.
GÄRTNER C., Ästhetisches Lernen. Eine Religionsdidaktik zur Chrystologie in der gymnasialen Oberstufe, Freiburg 2011.
GOECKE-SEICHAB M.L., HARZ F., Christliche Bilder verstehen. Themen, Sym¬bole, Traditionen. Eine Einführung, München 2004.
GRUBER E., Moja wiara w obrazach i symbolach biblijnych, tłum. J. Jurczyński, Warszawa 2004.
HEUSER A., Glaube lebt von Bildern, w: A. BIESINGER, W. TZSCHEETZSCH (red.), Das Geheimnis erspüren – zum Glauben anstiften, Freiburg 1989, s. 104–115.
HILGER G., Ästhetisches Lernen, w: TENŻE, S. LEIMGRUBER, H.-G. ZIEBERTZ, Religionsdidaktik, München 2010, s. 334–343.
HOHENSEE-CISZEWSKA H., Podstawy wiedzy o sztukach plastycznych, Warszawa 1976.
JAN DAMASCEŃSKI, De sacris imaginibus orationes, I, 9 (Mowa obronna przeciw tym, którzy odrzucają święte obrazy, VoxP 19 [1999], t. XXXVI–XXXVII, s. 497–516).
KAWECKI W., Teologia piękna. Poszukiwanie locus theologicus w kulturze współczesnej, Poznań 2013.
KAWECKI W., Zobaczyć wiarę. Studium obrazu postrzeganego jako komunikacja wiary z perspektywy teologii i kultury mediów, Kraków 2013.
KLAUZA K., Teokalia. Piękno Boga. Prolegomena do estetyki dogmatycznej, Lublin 2008.
KNAPIŃSKI R., Fenomen obrazów kultowych w kulturze chrześcijańskiej, „Roczni¬ki Humanistyczne” 4 (1999) s. 395–409.
KNAPIŃSKI R., Po co Kościołowi obrazy?, „Nauka” (2005) nr 3, s. 139–165.
KNAPIŃSKI R., Sztuka chrześcijańska, w: M. RUSECKI I IN. (red.), Leksykon teologii fundamentalnej, Lublin – Kraków 2002, s. 1171–1187.
KOBIELUS S., Dzieło sztuki, dzieło wiary. Przez widzialne do niewidzialnego, Ząbki 2002.
KRÓLIKOWSKI J., Nieme słowo. Teologia w sztuce, Tarnów 2008.
LANGE G., Bilder zum Glauben, München 2002.
MAZZARELLO M.L., Comunicare la religione con l’arte. Orientamenti per l’azione didattica, w: P. PETROSILLO, P. FERRETTI (red.), L’avventura della vita. Guida per l’insegnante. Corso di Religione cattolica per la scuola secondaria di 1° grado, Monte San Vito (AN) 2011, s. 146–158.
MAZZARELLO M.L., TRICARICO M.F. (red.), Insegnare la religione con l’arte, Torino 2002–2005.
MAZZARELLO M.L., TRICARICO M.F., Arte e catechesi. Note per avviare la riflessione, w: ASSOCIAZIONE ITALIANA CATECHETI, D. MARIN (red.), Vie del bello in catechesi. Estetica ed educazione alla fede, Torino 2013, s. 173–191.
PANKOWSKA K., (red.), Sztuka i wychowanie. Współczesne problemy edukacji estetycznej, Warszawa 2010.
PLAZAOLA J., Kościół i sztuka od początków do naszych dni, tłum. M. Dutkiewicz-Litwiniuk, Kielce 2002.
RATZINGER J., Duch liturgii, tłum. E. Pieciul, Poznań 2002.
RAVASI G., RUPNIK M.I., Fascynacja pięknem. Między Biblią a teologią, tłum. B. Żurowska, Kraków 2012.
READ H., Wychowanie przez sztukę, tłum. A. Trojanowska-Kaczmarska, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1976.
ROMBOLD G., Bilder – Sprache der Religion, Münster 2004.
RYNCK P. DE, Jak czytać opowieści biblijne i mitologiczne w sztuce, tłum. P. Nowakowski, Kraków 2009.
SALA G., ZANCHI G., Oblicze do kontemplacji, tłum. K. Czuba, Kielce 2003.
SALAMOLARD M., ORY J.-L., The art of being a catechist. Giving the Word to children, London 1994.
SANTAMBROGIO G., SERN E., Ewangelia w obrazach, tłum. J. Nowak, Kielce 2010.
SCHÄDLE G., Bilder aus der Kunst im Religionsunterricht. Nachforschungen in Theologie, Kunstgeschichte und Religionspädagogik, Berlin 2008.
ŚLIWA L., Jezus. Opowieść na płótnach wielkich mistrzów, Warszawa 2009.
SZUMAN S., O sztuce i wychowaniu estetycznym, Warszawa 19904.
TATARKIEWICZ W., Historia estetyki, t. I–III, Warszawa 2009.
THIESSEN E.G., Theological Aesthetics, Michigan – Cambridge 2005.
VERDON T. (red.), Arte e catechesi. La valorizzazione dei beni culturali in senso cristiano, Bolonia – Firenze 2002.
VERDON T., L’arte nella vita della Chiesa, Milano 2009.
VERDON T., Storia dell’arte e catechesi, Bologna 2005.
VILADESAU R., Theological Aesthetics: God in Imagination, Beauty, and Art, New York 1999.
VILADESAU R., Theology and the Arts. Encountering God through Music, Art and Rhetoric, Mahwah (NJ) 2000.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 5.1.0.9.09 w USOSweb