Chemia analityczna 1 7-S5-2-03
CHEMIA ANALITYCZNA
Kierunek FARMACJA, wszystkie specjalności
Wykład, semestr 2, 30 godzin
Laboratorium, semestr 2, 60 godzin
A. Problematyka wykładu
Rola i zadania chemii analitycznej. Systematyka metod analitycznych. Techniki pobierania próbek do analizy. Pojęcie czułości i wykrywalności metody analitycznej. Podstawy analizy statystycznej. Podział kationów i anionów na grupy. Odczynniki grupowe. Schemat rozdzielania kationów i anionów. Przykładowe reakcje charakterystyczne. Teoretyczne podstawy klasycznej chemii analitycznej. Typy reakcji zachodzących w roztworach wodnych. Szybkość reakcji. Równowaga chemiczna. Obliczanie pH kwasów, zasad i soli. Krzywe miareczkowania alkacymetrycznego. Rodzaje i dobór wskaźników alkacymetrycznych. Przykłady typowych oznaczeń alkacymetrycznych. Reakcje strącania. Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności. Krzywe miareczkowania precypitometrycznego. Rodzaje wskaźników precypitometrycznych. Przykłady zastosowań miareczkowania precypitometrycznego. Metody analizy wagowej. Zasadnicze czynności podczas analizy wagowej. Rodzaje osadów. Podział sączków i zasada ich doboru. Typowe przykłady analizy wagowej. Równowagi w reakcjach kompleksowania. Trwałość kompleksów. Wpływ czynników na trwałość kompleksów. Rola EDTA w analizie kompleksonometrycznej. Krzywe miareczkowania kompleksonometrycznego. Rodzaje wskaźników kompleksometrycznych. Przykłady zastosowania kompleksów w analizie chemicznej. Reakcje utlenienia i redukcji. Potencjał układu redoks. Stała równowagi reakcji redoks. Krzywe miareczkowania redoksometrycznego. Właściwości i zastosowania najważniejszych utleniaczy i reduktorów w chemii analitycznej. Przykłady miareczkowania redoksometrycznego. Rodzaje wskaźników redoksymetrycznych.
B. Problematyka laboratorium
BHP pracy w laboratorium. Nauka ważenia i miareczkowania. Wykonanie przykładowych analiz: alkalimetrycznej, acydymetrycznej, argentometrycznej, kompleksonometrycznej, jodometrycznej i manganometrycznej. Wykonanie przykładowych miareczkowań pośrednich – odmiareczkowanie nadmiaru i miareczkowanie pośrednie. Przeprowadzenie analizy wagowej. Wykonanie obliczeń związanych z przeprowadzonymi analizami.
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Wymagania
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
W_01 Definiuje podstawowe pojęcia i prawa z zakresu chemii analitycznej B.W8.; B.W9.; P7S_WG
W_02 Rozróżnia metody analizy jakościowej i ilościowej B.W14.; P7S_WG
W_03 Objaśnia reakcje zachodzące w roztworach wodnych B.W7.; P7S_WG
W_04 Wymienia i opisuje etapy procesu analitycznego. B.W10; P7S_WG
W_05 Opisuje rodzaje analizy miareczkowej B.W12.; P7S_WG
W_06 Objaśnia zagadnienia dotyczące analizy wagowej, zna podstawowe typy wag i objaśnia zasady ich działania B.W12.; P7S_WG
W_07 Zna nomenklaturę i terminologię stosowaną w chemii B.W9.; P7S_WG
Umiejętności
U_01 Przeprowadza analizy ilościowe oraz jakościowe i na ich podstawie formułuje wnioski B.U7.; B.U8.; P7S_UW
U_02 Potrafi rozwiązywać zadania obliczeniowe w oparciu o poznane twierdzenia B.U8.; P7S_UW
U_03 Prowadzi obserwacje i analizuje wyniki B.U7.; P7S_UW
U_05 Potrafi sporządzić sprawozdanie z wykonanych analiz B.U1.; P7S_UW
Kompetencje społeczne (postawy)
K_01 Posiada nawyk korzystania z technologii informacyjnych do wyszukiwania i selekcjonowania informacji. Rozumie potrzebę systematycznej i rzetelnej pracy podczas wykonywania analiz 1.3.7, 1.3.2
K_02 Wyciąga i formułuje wnioski z własnych pomiarów i obserwacji 1.3.8
K_03 Jest świadomy odpowiedzialności za bezpieczeństwo pracy własnej i pracujących na stanowiskach sąsiednich. Posiada umiejętność pracy w zespole 1.3.10
Kryteria oceniania
A. Sposób zaliczenia
• wykład: egzamin pisemny
• laboratorium: zaliczenie z oceną
B. Formy zaliczenia
• wykład: egzamin pisemny z pytaniami (zadaniami) zamkniętymi i otwartymi
• laboratorium: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru ze sprawdzianów oraz wykonanych analiz
C. Podstawowe kryteria
• wykład: do zdania egzaminu konieczne jest rozwiązanie zadań w stopniu umożliwiającym uzyskanie co najmniej 60% sumarycznej liczby punktów
• laboratorium: wykonanie i zaliczenie wszystkich analiz, zaliczenie sprawdzianów na ocenę pozytywną
Próg zaliczeniowy dla wykonywanych analiz:
Oceny: dostateczny (3.0); dobry (4,0); bardzo dobry (5,0) otrzymują ci studenci, którzy podczas wykonywania analizy popełnili błąd w stosunku do wartości rzeczywistej, odpowiednio: 2-4%, 1-2%,<1%.
Ogólny próg zaliczeniowy:
Oceny: dostateczny (3.0); dostateczny plus (3,5); dobry (4,0); dobry plus (4,5); bardzo dobry (5,0) otrzymują studenci, którzy uzyskali odpowiednio co najmniej 60%, 68%, 76%, 84%, 92% sumarycznej liczby punktów.
Literatura
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
1. J. Minczewski, Z. Marczenko „Chemia analityczna” t 1 i 2, PWN, Warszawa 2008.
2. R. Kocjan „Chemia analityczna” t 1, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
3. T. Lipiec, Z. Szmal „Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej.”, PZWL, Warszawa 1997.
4. Z. Galus, „Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej”, PWN, Warszawa 2008.
5. A. Cygański „Chemiczne metody analizy ilościowej”, WNT, Warszawa 2017.
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
Jak wyżej
B. Literatura uzupełniająca
1. D. A. Skoog, D. M. West, F. J. Holler, S. R. Crouch „Podstawy chemii analitycznej” t 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
2. A. Hulanicki „Reakcje kwasów i zasad w analizie chemicznej”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
3. E. H. Evans, M. E. Foulkes „Chemia analityczna. Podejście praktyczne", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
4. G. Kupryszewski „Podstawowe zasady bezpiecznej pracy w laboratorium chemicznym”, Wydawnictwo Gdańskie, Gdańsk 1999.
5. W. Hyk, Z. Stojek „Analiza statystyczna w laboratorium badawczym", Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2019.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: