Technologia postaci leku 2 7-S5-7-01
wykłady
I Semestr zajęć
Zasady ekstrakcji surowców roślinnych. Definicje stosowane w technologii leków roślinnych. Technologia produkcji nalewek i wyciągów na skalę przemysłową i laboratoryjną. Wymagania stawiane nalewkom i wyciągom. Badania zawartości składników aktywnych i wyciągów w przetworach roślinnych. Przetwory roślinne i postacie leków roślinnych. Sporządzanie nalewek i wyciągów. Wymagania stawiane roślinnym preparatom leczniczym
Rodzaje półstałych postaci leków. Podstawy produkcji półstałych postaci leków.Ocena dostępności farmaceutycznej substancji czynnej z maści, kremów, żeli. Czynniki wpływające na szybkość wchłaniania
Teoretyczne i praktyczne podstawy wyjaławiania leków. Metody wyjaławiania. Leki do oczu. Wymagania stawiane lekom do oczu. Wytwarzanie leków do oczu. Trwałość leków do oczu
Wymagania stawiane lekom pozajelitowym (leki do wstrzykiwań, płyny infuzyjne, płyny do dializ, leki biologiczne). Zalety i wady podania pozajelitowego. Nowoczesne postacie leku pozajelitowego
Światowe standardy Dobrej Praktyki Wytwarzania w przemyśle farmaceutycznym (wymagania do produkcji leków: jałowych, roślinnych, biologicznych i innych)
II Semestr zajęć
Charakterystyka doodbytniczej drogi podania leków i preparatów doodbytniczych i dopochwowych. Dobór formy substancji czynnej i podłoża. Technologia czopków i globulek
Rodzaje tabletek i ich charakterystyka. Substancje pomocnicze w technologii tabletek. Metody tabletkowania. Powlekanie tabletek. Wybrane aspekty technologii leków o modyfikowanym uwalnianiu
Rodzaje kapsułek i mikrokapsułek, ich charakterystyka. Substancje pomocnicze w technologii kapsułek. Metody kapsułkowania i mikrokapsułkowania. Otrzymywanie kapsułek twardych i miękkich
Transdermalne systemy terapeutyczne, ich charakterystyka, rodzaje, budowa. Aerozole lecznicze.
Sporządzanie preparatów homeopatycznych i radiofarmaceutyków. Postacie radiofarmaceutyków
Opakowania. Rodzaje opakowań do leków. Zalety i wady opakowań ze szkła i tworzyw sztucznych. Rodzaje niekorzystnych zmian w produkcie leczniczym. Trwałość leków: chemiczna, fizyczna, mikrobiologiczna
Ćwiczenia (Seminarium, konwersatorium, laboratorium, rachunki, wyjazdy i wyjścia)
I Semestr zajęć
Zasady ekstrakcji surowców roślinnych. Techniki ekstrakcji surowców roślinnych. Przetwory roślinne i postacie leków roślinnych. Sporządzanie nalewek i wyciągów. Wymagania stawiane nalewkom i wyciągom. Badania zawartości składników aktywnych w przetworach roślinnych.
Metody sporządzania maści, kremów i żeli. Role substancji pomocniczych w półstałych postaciach leków: emulgatory, woski, substancje zwiększające lepkość, podłoże maściowe. Metody badania maści (reologiczne metody, metoda dyfuzji do agaru, badania mikrobiologiczne, badania pH). Mechanizm wchłaniania substancji przez skórę. Czynniki wpływające na szybkość wchłaniania.Technologia sporządzania maści, kremów, żeli, past do zębów na skalę laboratoryjną i przemysłową
Teoretyczne podstawy wyjaławiania leków. Postacie leków do wstrzykiwań, podział płynów infuzyjnych. Przemysłowa produkcja leków do oczu, leków do wstrzykiwań, płynów infuzyjnych, płynów do dializ. Kontrola leków pozajelitowych (badanie jałowości, obecności pirogenów, oznaczenie zawartości substancji leczniczej, objętość płynu uzyskiwana z pojemnika). Nowoczesne postacie leku pozajelitowego.
Światowe standardy Dobrej Praktyki Wytwarzania w przemyśle farmaceutycznym. Sporządzanie wybranych postaci leków. Wyjazd - wizyta studyjna we Wrocławskim Parku Technologicznym - Zakład Doświadczalny Klastra Nutribiomed, wyjście do centralnej sterylizatorni w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Opolu
II Semestr zajęć
Charakterystyka preparatów doodbytniczych i dopochwowych. Badanie czopków (badanie jednolitości jednostek preparatów dawkowanych, uwalniania substancji leczniczej, czasu rozpadu lub całkowitej deformacji)
Technologia czopków i globulek na skalę laboratoryjną i przemysłową
Charakterystyka i rodzaje tabletek i kapsułek. Substancje pomocnicze stosowane w technologii tabletek i kapsułek. Metody tabletkowania. Charakterystyka i rodzaje kapsułek. Otrzymanie kapsułek twardych, miękkich, kapsułek o modyfikowanym uwalnianiu.
Technologia tabletek, kapsułek i mikrokapsułek na skalę przemysłową i laboratoryjną. Badanie tabletek i kapsułek (badania czasu rozpadu, szybkości uwalniania)
Transdermalne systemy terapeutyczne. Aerozole lecznicze. Postacie leków homeopatycznych. Radiofarmaceutyki: wymagania stawiane radiofarmaceutykom, postacie radiofarmaceutyków. Zastosowanie radiofarmaceutyków w diagnostyce i terapii.
Opakowania. Rodzaje opakowań do leków. Zalety i wady opakowań ze szkła i tworzyw sztucznych.
Rodzaje niekorzystnych zmian w produkcie leczniczym. Trwałość chemiczna: hydroliza, utlenienie, fotoliza, interakcje między składnikami produktu). Trwałość fizyczna, trwałość mikrobiologiczna. Sporządzanie wybranych postaci leków. Wyjazd - wizyta studyjna w Zakładach Farmaceutycznych Polpharma SA (Oddział Medana w Sieradzu).
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Tryb prowadzenia
Realizowany w sali
Realizowany w terenie
Wymagania
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
EKW1 produkty lecznicze, substancje lecznicze i substancje wykorzystywane do wytwarzania leków, technologię farmaceutyczną, skutki działania substancji i produktów leczniczych na organizm człowieka 1.1.3)
EKW2 metody i techniki badania substancji i produktów leczniczych pod względem fizykochemicznym, farmaceutycznym, farmakokinetycznym, farmakologicznym, toksykologicznym i klinicznym 1.1.4)
EKW3 sporządzać leki i oceniać ich jakość oraz prowadzić obrót produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi 1.2.1)
EKW4 prowadzić badania chemiczne, farmaceutyczne, farmakologiczne, toksykologiczne oraz badania skuteczności i bezpieczeństwa substancji i produktów leczniczych 1.2.3)
EKW5 strukturę farmakopei oraz jej znaczenie dla jakości substancji i produktów leczniczych C.W5
EKW6 trwałość podstawowych substancji leczniczych i możliwe reakcje ich rozkładu oraz czynniki wpływające na ich trwałość C.W8
EKW7 właściwości fizykochemiczne i funkcjonalne podstawowych substancji pomocniczych stosowanych w technologii postaci leku C.W15
EKW8 podstawowe szczepionki, zasady ich stosowania i przechowywania C.W21
EKW9 wymagania farmakopealne jakie powinny spełniać leki biologiczne i zasady wprowadzania ich do obrotu C.W23
EKW10 nazewnictwo, skład, strukturę i właściwości poszczególnych postaci leku C.W25
EKW11 wymagania stawiane różnym postaciom leku oraz zasady doboru postaci leku w zależności od właściwości substancji leczniczej i przeznaczenia produktu leczniczego C.W26
EKW12 rodzaje niezgodności fizykochemicznych pomiędzy składnikami preparatów farmaceutycznych C.W28
EKW13 podstawowe procesy technologiczne oraz urządzenia stosowane w technologii postaci leku C.W29
EKW14 metody sporządzania płynnych, półstałych i stałych postaci leku w skali laboratoryjnej i przemysłowej oraz wpływ parametrów procesu technologicznego na właściwości postaci leku C.W30
EKW15 metody postępowania aseptycznego oraz uzyskiwania jałowości produktów leczniczych, substancji i materiałów C.W31
EKW16 rodzaje opakowań i systemów dozujących C.W32
EKW17 zasady Dobrej Praktyki Wytwarzania określonej w przepisach wydanych na podstawie art. 39 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 944, z późn. zm.), w tym zasady dokumentowania procesów technologicznych C.W33
EKW18 metody badan jakości postaci leku oraz sposób analizy serii produkcyjnej C.W34
EKW19 czynniki wpływające na trwałość postaci leku oraz metody badania ich trwałości C.W35
EKW20 zasady sporządzania preparatów homeopatycznych C.W38
EKW21 metody sporządzania ex tempore produktów radiofarmaceutycznych C.W39
EKW22 rodzaje i metody wytwarzania oraz oceny jakości przetworów roślinnych C.W41
EKW23 surowce pochodzenia roślinnego stosowane w lecznictwie oraz wykorzystywane do produkcji leków, suplementów diety i kosmetyków C.W42
Umiejętności
W zakresie umiejętności student potrafi:
EKU1 sporządzać leki i oceniać ich jakość 1.2.1)
EKU2 prowadzić badania chemiczne, farmaceutyczne, farmakologiczne, toksykologiczne oraz badania skuteczności i bezpieczeństwa substancji i produktów leczniczych 1.2.3)
EKU3 krytycznie oceniać wyniki badań naukowych i odpowiednio uzasadniać stanowisko 1.2.12)
EKU4 korzystać z farmakopei, wytycznych oraz literatury dotyczącej oceny jakości substancji do użytku farmaceutycznego oraz produktu leczniczego C.U14
EKU5 proponować odpowiednią postać leku w zależności od właściwości substancji leczniczej i jej przeznaczenia C.U15
EKU6 wykonywać leki recepturowe, dobierać opakowania oraz określać okres przydatności leku do użycia i sposób jego przechowywania C.U16
EKU7 sporządzać przetwory roślinne w warunkach laboratoryjnych i dokonywać oceny ich jakości metodami farmakopealnymi C.U18
EKU8 oceniać właściwości funkcjonalne substancji pomocniczych do użytku farmaceutycznego C.U19
EKU9 wykonywać preparaty w warunkach aseptycznych i wybierać metodę wyjaławiania C.U20
EKU10 wykonywać mieszaniny do żywienia pozajelitowego C.U21
EKU11 przygotowywać leki cytostatyczne w postaci gotowej do podania pacjentom C.U22
EKU12 planować etapy wytwarzania postaci leku w warunkach przemysłowych, dobierać aparaturę oraz wytypować metody kontroli międzyprocesowej C.U24
EKU13 określać czynniki wpływające na trwałość produktu leczniczego i dobierać warunki przechowywania C.U25
EKU14 wyszukiwać informacje naukowe dotyczące substancji i produktów leczniczych C.U34
Kompetencje społeczne
EKK1 propagowania zachowań prozdrowotnych 1.3.6)
EKK2 korzystania z obiektywnych źródeł informacji 1.3.7)
EKK3 formułowania opinii dotyczących różnych aspektów działalności zawodowej 1.3.9)
Kryteria oceniania
Ocena formująca
OF1 odpowiedź ustna
OF2 aktywność na zajęciach
OF3 kolokwium/sprawdzian
OF4 sprawozdanie z ćwiczenia laboratoryjnego
OF5 wykonanie ćwiczenia praktycznego
OF6 udział w wyjazdach i wyjściach - wizytach studyjnych
OF7 Prezentacja multimedialna
Ocena podsumowująca
OP1 średnia ocen formujących
OP2 zaliczenie praktyczne (I i II semestr)
OP3 zaliczenie pisemne (I semestr)
OP4 egzamin (II semestr)
Oceny: dostateczny (3.0); dostateczny plus (3,5); dobry (4,0); dobry plus (4,5); bardzo dobry (5,0) otrzymują ci studenci, którzy uzyskali odpowiednio co najmniej 60%, 68%, 76%, 84%, 92% sumarycznej liczby punktów.
Literatura
1. Sznitowska M (red.).: Farmacja stosowana. PZWL, Warszawa 2017
2. Farmakopea Polska XII, PTFarm, Warszawa 2020.
3. Postać leku. Optymalizacja leków doustnych i do oczu w nowoczesnej technologii farmaceutycznej - R. Jachowicz, A. Czech, B. Mycek, PZWL, Warszawa, 2014
4. Janusz Pluta Technologia postaci leku. Materiały do zajęć praktycznych., Wrocław 2016
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: