Prawa człowieka i system ich ochrony 9.11-PCS

Wykłady:

I. Metodologia i przedmiot praw człowieka
• Stadia myślenia o prawach człowieka
• Współczesne pojęcie praw człowieka
• Podstawowe pojęcia: wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela
• Generacje praw człowieka;
• Kategorie praw człowieka;
• Ochrona praw człowieka: w znaczeniu wąskim i szerokim; uprzednia i na-stępcza;
• System ochrony praw człowieka: krajowy, ponadnarodowy, międzynaro-dowy (regionalny i uniwersalny)

II. System ochrony wolności i praw człowieka i obywatela w Konstytucji Rzeczy-pospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
• Geneza i systematyka Rozdziału II Konstytucji RP
• Zasady przewodnie statusu jednostki: godność, wolność, równość
• Horyzontalne i wertykalne obowiązywanie wolności i praw

III. System ochrony wolności i praw człowieka i obywatela w Konstytucji Rzeczy-pospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
• Podmioty wolności i praw
• Zakres przedmiotowy wolności i praw
• Granice w korzystaniu z wolności i praw

IV. Konstytucyjne środki ochrony wolności i praw w Polsce
• Prawo do sądu
• Instancyjność postępowania sądowego
• Prawo do odszkodowania
• Prawo składania petycji, skarg i wniosków
• Prawo do wystąpienia z wnioskiem do Rzecznika Praw Obywatelskich
• Prawo do indywidualnej skargi konstytucyjnej

V. Pozakonstytucyjne środki ochrony wolności i praw w Polsce
• Urząd Ochrony Danych Osobowych
• Instytut Pamięci Narodowej
• Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu
• Rzecznik Praw Ubezpieczonych
• Ochrona praw konsumentów

VI. Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
• Protokół nr 14 i inne Protokoły Dodatkowe do Konwencji
• Rada Europy
• Art. 34 i 35 Konwencji
• Prawo do skargi jako najważniejszy element systemu ochrony
• Warunki dopuszczalności skargi: kryteria formalne, proceduralne podstawy niedopuszczalności, podstawy niedopuszczalności odnoszące się do wła-ściwości Trybunału, niedopuszczalność oparta na meritum sprawy
• Formularz skargi

VII. Wykonywanie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
• Art. 46 Konwencji
• Komitet Ministrów
• Departament Wykonywania Wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
• Program Działań Rządu ws. Wykonywania wyroków Europejskiego Trybu-nału Praw Człowieka wobec Rzeczypospolitej Polskiej
• Podkomisja sejmowa ds. wykonywania wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
• Teoria a praktyka

Ćwiczenia:
1. Wprowadzenie do przedmiotu
• Program wykładów i ćwiczeń
• Koncepcja „systemu ochrony praw człowieka”
• Źródła i literatura przedmiotu
• Metoda – case study według IESE Business School: Problem, Kryteria, Op-cje, Analiza, Decyzja, Plan działania

2. Case study – godność człowieka, prawna ochrona życia – 15 października, 22 października
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 30 września 2008 r. sygn. akt K 44/07

3. Case study – wolności i prawa osobiste
• Nietykalność osobista – art. 41 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt SK 5/02
• Prawo do prywatności i prawo do ochrony danych osobowych – art. 47 i 51 Konstytucji RP – Wyrok TK z 20 stycznia 2015 r. sygn. akt K 39/12
• Wolność religii – art. 53 Konstytucji RP – Wyrok TK z 6 października 2015 r. sygn. akt

4. Case study – wolności i prawa polityczne
• Wolność pokojowych zgromadzeń – art. 57 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt K 21/05
• Wolność zrzeszania się – art. 59 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt K 26/98
• Prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej – art. 61 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt K 38/01

5. Case study – wolności i prawa społeczne
• Prawo do własności – art. 64 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt P 11/98
• Prawo do ochrony zdrowia – art. 68 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt K 14/03
• Ochrona praw dziecka – art. 72 Konstytucji RP – Wyrok TK sygn. akt K 18/02

6. Case study – wybranych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

7. Case study – wybranych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.