Wstęp do badań naukowych LIC-WDBN

1. Wprowadzenie do przedmiotu – Co to jest historia?, Czym zajmuje się historyk?
2. Rodzaje prac naukowych,
3. Źródła historyczne – definicja, podział, krytyka,
4. Metody badawcze historii - metodologia,
5. Heurystyka i bibliografie historyczne,
6. Konstruowanie przypisów i bibliografii cz. 1 (przykłady, instrukcje redakcyjne, bibliografia Chicago),
7. Konstruowanie przypisów i bibliografii cz. 2 (zajęcia praktyczne),
8. Konstrukcja pracy historycznej,
9. Biblioteki,
10. Muzea,
11. Archiwa,
12. Nauki pomocnicze historii,
13. Technika pracy z książką i źródłem – fiszki tradycyjne czy bazy danych?,
14. Etyka historyka,
15. Studia historyczne w Polsce.

Kierunek studiów

Historia

Literatura uzupełniająca

A.2. Literatura studiowana samodzielnie przez studenta (pozycje wybrane przez studentów): - A. Biernat A., J. Ihnatowicz, Vademecum historyka XIX i XX wieku, Warszawa 2003. - M. Biniaś-Szkopek, M. Delimata, Ł. Skrzypczak, Podstawy paleografii łacińskiej. Skrypt dla studentów archiwistyki, Poznań 2007. - Bliska historia. O badaniach historii lokalnej i regionalnej, red. P. Wiszewski, Warszawa 2018. - K. Bobowski, Ewolucja pisma neogotyckiego na Śląsku od początku XVI do połowy XX wieku, Wrocław-Warszawa 1992. - K. Bobowski, Skróty w piśmie neogotyckim. Na podstawie materiału śląskiego od początku XVI do połowy XX wieku, Wrocław 1994. - F. Braudel, Historia i trwanie, przedmowa B. Geremek, M. Kula, Warszawa 1971. - E. Domańska, Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Poznań 2006. - J. Drejer, I. Parowicz, Kurrenta. Zeszyt ćwiczeń do nauki pisma neogotyckiego, Słubice 2019. - M. M. Drozdowski, Konfraternia warszawska historyków pod znakiem Klio, Warszawa 2014. - Etyka w badaniach przeszłości - Ankieta, „Rocznik Antropologii Historii”, R. 2, 2012, nr 1(2), s. 301-332. - D. Folga-Januszewska, Muzeum. Definicja i pojęcie. Czym jest muzeum dzisiaj?, „Muzealnictwo”, nr 49, 2008, s. 200-2003. - D. Folga-Januszewska, Muzeum: fenomeny i problemy, Kraków 2015. - M. Gajda, ABC neografii ruskiej, Piotrków Trybunalski, 2013. - W. Galewicz, O etyce badań naukowych, "Diametros", nr 19, 2009, s. 48-57. - A. Gieysztor, Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 2009. - A. F. Grabski, Dzieje historiografii, Poznań 2011. - A. Grabski, Kształty historii, Łódź 1985. - K. Górski, Neografia gotycka. Podręcznik pisma neogotyckiego XVI-XX w., Cz. 1, Toruń 1973. - K. Górski, Neografia gotycka. Podręcznik pisma neogotyckiego XVI-XX w., Cz. 2: Tablice, Toruń 1973. - M. Handelsman, Historyka, Warszawa 2010. - Historia w przestrzeni publicznej, red. J. Wojdon, Warszawa 2018. - M. Hyla, Akademicki Savoir-vivre, Katowice 2014. - G. G. Iggers, Użycia i nadużycia historii. O odpowiedzialności historyka w przeszłości i obecnie, [w:] Pamięć, etyka, historia. Anglo-amerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych (Anatologia przekładów), red. E. Domańska, Poznań 2006, s. 105-116. - Kancelaria i archiwum zakładowe. Podręcznik, red. E. Borodij, Warszawa 2019. - B. Kürbis, Cztery eseje o źródłoznawstwie, wstęp i dobór tekstów R. Witkowski, Poznań 2007. - W. Kula, Problemy i metody historii gospodarczej, Warszawa 1963. - W. Kula, Rozważania o historii, Warszawa 1958. - W. Kula, Wokół historii, Warszawa 1988. - G. Labuda, Próba nowej systematyki i nowej interpretacji źródeł historycznych z posłowiem, Poznań 2010. - Ch. Lorenz, Przekraczanie granic. Eseje z filozofii historii i teorii historiografii, tłum. M. Bobako, R. Dziergwa, Poznań 2009. - D. Malczewska-Pawelec, T. Pawelec, Rewolucja w pamięci historycznej. Porównawcze studia nad praktykami manipulacji zbiorową pamięcią Polaków w czasach stalinowskich, Kraków 2011. - J. Maroń, O osobliwościach polskiej historii wojskowości, Wrocław 2013. - Metodyka pracy archiwalnej, red. S. Nawrocki, S. Sierpowski, Poznań 2004. - E. A. Mierzewa, Historia historiografii, t. 1: Starożytność-średniowiecze, Toruń 2002. - E. A. Mierzewa, Historia historiografii, t. 2: Renesans-Oświecenie, Warszawa 2007. - E. A. Mierzwa, Historia historiografii, t. 3: Wiek XIX, Piotrków Trybunalski 2015. - K. Pietkiewicz, Cyrylica, Skrypt do nauki odczytywania pisma staroruskiego i rosyjskiego dla studentów archiwi-styki, Poznań 1996. - K. Pietkiewicz, Paleografia ruska, Warszawa 2015. - Polski słownik archiwalny, oprac. W. Maciejewska, Warszawa 1974. - Polski słownik biograficzny, t. 1-53, Wrocław-Kraków-Warszawa-Gdańsk-Łódź 1935-2021. - S. A. Porębski, Paleografia łacińska. Podręcznik dla studentów, Warszawa 2005. - Półwiecze. Katedry i Zakłady Instytutu Historii w latach 1957-2007, red. Janusz Dorobisz, Opole 2007. - A. Przyłuska-Fiszer, Etyka badan naukowych - od etosu do regulacji, „Postępy Rehabilitacji”, T. 26, 2012, nr 4, s. 15-21. - H. Robótka, Opracowywanie i opis archiwaliów. Podręcznik akademicki, Toruń 2010. - A. M. von Rohrscheidt, Historia w turystyce kulturowej, Warszawa 2018. - W. Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 2011. - W. Semkowicz, Encyklopedia nauk pomocniczych historii, Kraków 2011. - D. Skotarczak, Historia wizualna, Poznań 2012. - J. Słowiński, Rozwój pisma łacińskiego w Polsce XVI – XVIII wieku, Lublin 1992. - R. Stobiecki, Historyk wobec etyki. Szkic niezobowiązujący, Rocznik Antropologii Historii, R. 4, 2013, nr 1 (4), s. 307-320. - K. Stryjkowski, Vademecum kancelaryjno-archiwalne, Poznań 2011. - H. Süß, Dawne pismo niemieckie. Podręcznik do nauki pisania neogotyckiego, tłum. J. Drejer, Słubice 2019. - A. Trembowiecki, Digitalizacja dla początkujących, Warszawa 2014. - A. Wierzbicki, Poczet historyków polskich. Historiografia polska doby pozaborowej, Poznań 2014. - J. Wiśniewski, Archiwalia w bibliotekach i muzeach, Poznań 2000. - J. Wojdon, Propaganda polityczna w podręcznikach dla szkół podstawowych Polski Ludowej (1944-1989), Toruń 2001. - Vademecum historyka mediewisty, red. J. Nikodem, D. A. Sikorski, Warszawa 2015. - Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. 1-2: Źródłoznawstwo starożytności klasycznej, red. E. Wip-szycka, Warszawa 2001. - Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. 3: Źródłoznawstwo późnego antyku, red. E. Wipszycka, War-szawa 1999. - K. Zamorski, Dziwna rzeczywistość. Wprowadzenie do ontologii historii, Kraków 2008. - A. Ziębińska-Witek, Muzea historyczne w XXI wieku. Transformacja czy trwanie?, „Kultura Współczesna”, nr 4, 2005, s. 106-123.

Nakład pracy studenta

Liczba punktów ECTS: 2 W bezpośrednim kontakcie z wykładowcą 1,25 pkt ECTS (60%): 30 godz. – zajęcia bezpośrednie z prowadzą-cym w ramach zajęć dydakt. Praca własna studenta: 20 godz. – studiowanie wskazanych fragmentów literatury i przygotowanie pracy pisemnej oraz przygotowanie do kolokwium = 0,75 pkt ECTS Łącznie: 50 godz. pracy studenta

Poziom studiów

Studia pierwszego stopnia

Profil kształcenia

Ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe
obowiązkowe

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot

Semestr zimowy

Tryb prowadzenia

Realizowany w sali

Wymagania

• aktywność na zajęciach, • kolokwium – z podstawowej terminologii z zakresu warsztatu historyka, • przygotowanie wstępu pracy na wybrany (lub zadany) temat wraz z bibliografią

Koordynatorzy przedmiotu

Adam Wołoszyn

Efekty kształcenia

Wiedza
Student wie o:
K_W01 miejscu i znaczenie nauk historycznych wśród nauk humanistycznych, społecznych oraz innych dyscyplin nauki, jak też znaczenie różnych dyscyplin naukowych w pracy historyka
K_W04 szczegółową terminologii nauk historycznych oraz terminologię ogólną z zakresu innych nauk humanistycznych i wybranych społecznych
K_W08 podstawowe metody analizy i interpretacji różnych wytworów kultury właściwe dla wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w obrębie historii
K_W09 podstawowe metody badawcze i znaczenie warsztatu badawczego historyka; specyfikę metodologiczną nauk historycznych
K_W12 Posiada elementarną wiedzę o bezpieczeństwie i higienie pracy w instytucjach, w których w przyszłości może podjąć pracę, zgodnie z nabytymi kwalifikacjami zawodowymi.
K_W13 znaczenie i rolę ochrony praw autorskich
Umiejętności
Student
K_U01 samodzielnie i w sposób uporządkowany wyszukiwać, analizować, selekcjonować, oceniać oraz użytkować informacje i dane z wykorzystaniem różnych źródeł, technik i me-tod właściwych dla pracy historyka P6S_UW P6S_UO
K_U02 samodzielnie zdobywać wiedzę i umiejętności badawcze P6S_UU P6S_UO
K_U04 umiejętność argumentowania z wykorzystaniem poglądów innych autorów oraz formułować własne wnioski dotyczące wybranych zagadnień historycznych i odnoszących się di życia społecznego P6S_UW P6S_UK
K_U08 dokonać krytycznej analizy różnego rodzaju obszarów wiedzy i informacji oraz ocenić ich rolę społeczną i kulturową przydatną w badaniach historycznych P6S_UW
K_U11 umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej i prezentacji wiedzy histo-rycznej P6S_UK
Kompetencje społeczne
Student jest gotów do:
K_K01 Przestrzegania norm etycznych w pracy historyka i popularyzacji wiedzy historycznej P6S_KO P6S_KR
K_K03 rozwoju swoich kompetencji i umiejętności fachowych w zakresie badań historycznych i humanistycznych P6S_KO P6S_KR
K_K07 empatią, otwartości, refleksyjności w badaniach historycznych prospołecznymi i poczuciem odpowiedzialności. P6S_KK P6S_KO P6S_KR

Kryteria oceniania

Sposób zaliczenia
• zaliczenie z oceną
Podstawowe kryteria
- aktywność na zajęciach – 20 %,
- kolokwium - 30 %,
- praca zaliczeniowa (wstęp) – 50 %.

Praktyki zawodowe

nie dotyczy

Literatura

A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć:
A.1. Literatura podstawowa (fragmenty wskazane przez prowadzącego):
- M. Antczak, A. Nowacka, Przypisy. Powołania. Bibliografia załącznikowa. Jak tworzyć i stosować. Podręcznik, Warszawa 2008.
- M. Bloch, Pochwała historii – czyli o zawodzie historyka, tłum. W. Jedlicka, Kęty 2009.
- T. Buksiński, Interpretacja źródeł historycznych pisanych, Warszawa 1992.
- E. H. Carr, Historia – czym jest?, tłum. Piotr Kuś, Poznań 1999.
- R. Cave, S. Ayad, Historia książki. Od glinianych tabliczek po e-booki, Warszawa 2015.
- H. Dominiczak, Wstęp do badań historycznych, Częstochowa 1998.
- Z. Drozdowski, J. Topolski, W. Wrzosek, Swoistość poznania historycznego, Poznań 1990.
- M. M. Grzybowski, D. Bociek-Gurzyńska, Technika sporządzania przypisów i bibliografii, Bydgoszcz 1997.
- M. M. Grzybowski, D. Bociek-Gurzyńska, Wzory sporządzania przypisów i bibliografii, Bydgoszcz 1999.
- M. Kula, Krótki raport o użytkowaniu historii, Warszawa 2020.
- K. Mazur-Kulesza, D. Wierzbicka-Próchniak, ABC tworzenia przypisów i bibliografii załącznikowej. Poradnik , Opole 2012.
- B. Miśkiewicz, Wstęp do badań historycznych, Warszawa-Poznań 1988.
- B. Miśkiewicz, Wprowadzenie do badań historycznych, Ławica-Poznań 1993.
- B. Miśkiewicz, Wprowadzenie do badań historycznowojskowych, Poznań 2001.
- B. Miśkiewicz, Badania historyczno wojskowe. Przedmiot, podstawy badawcze, metodyka, Poznań 2006.
- W. Moszczeńska, Metodologii historii zarys krytyczny, Warszawa 1968.
- M. Pawlak, J. Serczyk, Podstawy badań historycznych. Skrypt dla studentów I roku historii, Bydgoszcz 2008.
- J. Pomorski, Historyk i metodologia, Lublin 1991.
- H. Robótka, B. Ryszewski, A. Tomczak, Archiwistyka, Warszawa 1989.
- H. Robótka, Wprowadzenie do archiwistyki, Toruń 2003.
- D. Schmandt-Besserat, Jak powstało pismo, tłum. J. Kozłowska, Warszawa 2007.
- P. Siuda, P. Wasylczyk, Publikacje naukowe. Praktyczny poradnik dla studentów, doktorantów i nie tylko, Warsza-wa 2018.
- A. Świeżawski, Warsztat naukowy historyka. Wstęp do badań historycznych, Częstochowa 2001.
- J. Szymański, Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2009.
- J. Tandecki, Archiwa w Polsce w latach 1944-1989. Zarys dziejów, Toruń 2017.
- J. Tandecki, K. Kopiński, Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa 2014.
- A. Tomczak, Zarys dziejów archiwów polskich, Toruń 1982.
- J. Topolski, Świat bez historii, Poznań 1997.
- J. Topolski, Wprowadzenie do historii, Poznań 2006.
- J. Topolski, Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Poznań 2008.
- J. Topolski, O pojęciu i roli wiedzy pozaźródłowej w badaniu historycznym, „Studia Metodologiczne”, t. 3, 1967, s. 19-30.
- J. Topolski, Metodologia historii, Warszawa 1984.
- J. Topolski, Teoria wiedzy historycznej, Poznań 1983.
- J. Topolski, Wolność i przymus w tworzeniu historii, Warszawa 1990.
- J. Topolski, Teoretyczne problemy wiedzy historycznej. Antologia tekstów, wybrała, oprac. E. Domańska, Poznań 2016.
- W. Werner, Wprowadzenie do historii, Warszawa 2012.
- W. Wrzosek, O myśleniu historycznym, Bydgoszcz 2008.
Bibliografie:
- Polska Bibliografia Wojskowa, Warszawa 1920-2019.
- Bibliografia Historii Polskiej (1901-2017 – w latach 1901-1936 dodatek do „Kwartalnika Historycznego”), oprac. zbiorowe, Lwów-Wrocław-Kraków-Warszawa- Gdańsk-Łódź 1901-2017.
- Bibliografia Historyi Polskiej, oprac. L. Finkiel, t.. 1-3, Lwów-Kraków 1891-1906.
- Bibliografia Historii Śląska 1939-1946, Wrocław 1948.
- Bibliografia Historii Śląska
Ustawy:
- USTAWA z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (z nowelizacjami)- http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200000164
- USTAWA z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (z nowelizacjami) -
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19970050024
- USTAWA z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (z nowelizacjami) –
http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19970850539
- USTAWA z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001668
Strony internetowe:
- https://nauka-polska.pl/ - NAUKA POLSKA
- https://fbc.pionier.net.pl/ - FEDERACJA BIBLIOTEK CYFROWYCH
- https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/ - SZUKAJ W ARCHIWACH
- https://www.archiwa.gov.pl/pl/ - NACZELNA DYREKCJA ARCHIWÓW PAŃSTWOWYCH
- https://www.bn.org.pl/ - BIBLIOTEKA NARODOWA W WARSZAWIE
- https://cbw.wp.mil.pl/- CENTRALNA BIBLIOTEKA WOJSKOWA im. MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W WARSZAWIE
- https://agad.gov.pl/ - ARCHIWUM GŁÓWNE AKT DAWNYCH W WARSZAWIE
- https://www.aan.gov.pl/ - ARCHIWUM AKT NOWYCH W WARSZAWIE
- https://www.nac.gov.pl/ - NARODOWE ARCHIWUM CYFROWE
- https://wbh.wp.mil.pl/- WOJSKOWE BIURO HISTORYCZNE (CENTRALNE ARCHIWUM WOJSKOWE)
- https://ipn.gov.pl/pl - INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ
- https://inwentarz.ipn.gov.pl/- INWENTARZ ARCHIWALNY IPN
- https://www.europeana.eu/en - EUROPEANA - EUROPEJSKA BIBLIOTEKA CYFROWA
- https://www.wdl.org/en/ - WORLD DIGITAL LIBRARY – ŚWIATOWA BIBLIOTEKA CYFROWA
- http://katalog.nukat.edu.pl/ – NUKAT – KATALOG ZBIORÓW POLSKICH BIBLIOTEK NAUKOWYCH
- https://www.worldcat.org/ - THE WORLD'S LARGEST LIBRARY CATALOG
- http://www.ebib.pl/biblioteki/ - BIBLIOTEKI - BAZA ADRESOWA POLSKICH BIBLIOTEK (W KRAJU I ZA GRANICĄ)
- https://www.museo.pl/ - INFORMATOR O MUZEACH W POLSCE
- https://nimoz.pl/ - NARODOWY INSTYTUT MUZEALNICTW I OCHRONY ZBIORÓW
- https://szukaj-bibliografia.ipn.gov.pl/ - BIBLIOGRAFIA HISTORII POLSKIEJ (WERSJA INTERNETOWA)
- https://www.estreicher.uj.edu.pl/home/ - ELEKTRONICZNA BAZA BIBLIOGRAFII ESTREICHERA (EBBE)

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu LIC-WDBN w USOSweb