Wykład monograficzny (do wyboru) 02.06-S-WMON
1. Socjologia edukacji jako szczególna perspektywa badań i refleksji nad kształceniem. Podstawowe pojęcia używane w socjologicznej analizie systemu edukacyjnego 2. Rozwój kształcenia i skolaryzacji – aspekt historyczny oraz porównania międzykulturowe 3. Funkcje edukacji i procesy edukacyjne. Stymulatory systemu edukacyjnego; poziomy kształcenia i polityka edukacyjna. 4. Edukacyjne szanse i upośledzenia. Zbiorowości upośledzone i dyskryminowane: próby osiągnięcia równości szans edukacyjnych 5. Niektóre teorie skolaryzacji (Bernstein, Bowles i Gintis, Illich). Edukacja i reprodukcja kulturowa (Bourdieu, Willis) 6. Edukacja a nierówności społeczne i procesy stratyfikacyjne 7. Szkoła (placówka edukacyjna) jako organizacja. Formalne statusy i role w placówce edukacyjnej 8. Uczniowie i studenci (oczekiwania i przyjmowanie roli; niepowodzenia edukacyjne i odejścia z systemu; struktury nieformalne; rola środowisk społecznych) 9. System nieformalny i „ukryty program” 10. System edukacyjny i środowisko: relacje symbiotyczne i ich zakłócenia 11. Alternatywne ruchy edukacyjne i tendencje reformatorskie. Projektowanie i planowanie zmian systemowych
Literatura uzupełniająca
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23-L: | W cyklu 2023/24-L: |
Efekty kształcenia
Wiedza:
- posiada podstawową wiedzę na temat genezy i funkcjonowania instytucji edukacyjnych;
- posiada podstawową wiedzę w zakresie teorii wyjaśniających procesy społeczne w sferze edukacji;
- posiada podstawową wiedzę o regulacjach i prawach organizujących struktury edukacyjne;
- posiada podstawową wiedzę o procesach formowania się i przekształcania instytucji, struktur i systemów społecznych różnych systemach edukacyjnych; - posiada wiedzę na temat ukrytego wymiaru edukacji;
- posiada wiedzę na temat głównych obszarów formowania się nierówności w edukacji i poprzez edukację;
Umiejętności:
- potrafi prawidłowo identyfikować i interpretować zjawiska i procesy w systemie edukacyjnym z wykorzystaniem wiedzy socjologicznej;
- rozpoznaje zamierzone/ niezamierzone, natychmiastowe/ skumulowane, bezpośrednie/pośrednie efekty działań podmiotów społecznych funkcjonujących w obszarze edukacji,
- ma świadomość ukrytych zasobów, barier strukturalnych i kulturowych wyznaczających szanse podmiotów w systemie edukacyjnym,
- dostrzega zmienność struktur i instytucji edukacyjnych, a także uniwersalność pewnych procesów w wymiarze międzykulturowym.
Kompetencje społeczne:
- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie; - systematycznie uzupełnia i doskonali nabytą wiedzę i umiejętności oraz potrafi je wykorzystać w relacjach grupowych
Kryteria oceniania
Prezentacje i esej na uzgodniony temat z obowiązkowymi odniesieniami do omawianych zagadnień i zalecanej literatury
Literatura
Podstawowa:
- Anna Sawisz. Szkoła a system społeczny. Warszawa 1989
- Piotr Mikiewicz. Socjologia edukacji: teorie, koncepcje, pojęcia. Warszawa 2016
- Mirosław J. Szymański. Studia i szkice z socjologii edukacji. Warszawa 2015 - - Tomasz Gmerek. Edukacja i nierówności społeczne. Kraków 2011
- Marek Kwiek. Uniwersytet w dobie przemian. Warszawa 2015
- Wolność, równość, uniwersytet. Cezary Kościelniak, Jarosław Makowski
(red.), Warszawa 2011
Ćwiczeniowa:
- Halina Mielicka. Socjologia wychowania. Wybór tekstów. Kielce 2000
- Roland Meighan. Socjologia edukacji. Toruń 1993
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: