Teksty literatury dawnej i ich egzegeza 1.S2.FP.7
Zajęcia dają możliwość zapoznania się z gatunkami literatury dawnej, ich rozwojem oraz zasadami analizy i interpretacji poszczególnych utworów literackich. Studenci uczą się rozpoznawać powstałe w przeszłości teksty jako źródła do historii języka i kultury. Analiza i interpretacja wybranych dzieł, reprezentatywnych dla poszczególnych epok, nurtów, gatunków literackich oraz ważniejszych autorów pozwala na zapoznanie się z warsztatem pisarskim twórców oraz pozwala na doskonalenie umiejętności samodzielnej pracy z tekstami literatury dawnej. Sięganie po współczesne metody badawcze kształtuje umiejętności wykorzystania powstałej w przeszłości literatury do poznania samego siebie uzasadniając tym samym sens studiów w tym zakresie.
Wybrane zagadnienia
1. Zagadnienie periodyzacji literatury dawnej. Przegląd ważniejszych stanowisk badawczych. Odrębność epoki staropolskiej w procesie historycznoliterackim
2. Podstawowe reguły retorycznej organizacji tekstu.
1. Motyw snu w literaturze dawnej, a literatura wizyjna
2. Elegia renesansowa (geneza, jej dzieje i modyfikacje)
3. Żywot nabożnej Eyfraksyjej, analiza i interpretacja
4. Staropolskie inspiracje Romansem o Róży Wilhelma z Lorris i Jana z Meun
5. Emblematy jako przykład twórczości łączącej słowo i sztuki plastycznej. Związek z horacjańską regułą „ut pictura poësis” Tradycje i nawiązania w literaturze europejskiej.
6. Komparatystyka staropolska (Rej – Palingeniusz) na przykładzie księgi XI Wizerunku
7. Moralitet – wzorce antyczne i rodzima tradycja literacka. Kreacja diabła w Kupcu Reja
8. Uznanie znaczenia i roli alegorezy w procesie eksplikacji tekstów dawnych.
9. Exemplum jako element kultury literackiej w XV-wiecznej Polsce.
10. Różne oblicza świata melancholii w literaturze i kulturze
11. Pojęcie paraboliczności w barokowej i współczesnej literaturze.
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
Ogólnie: Zalecana literatura:
Lekcje czytania. Eksplikacje literackie. Część 1, pod red. W. Dynaka i A. W. Labudy, WSiP, Warszawa 1991.
Sławiński J., Miejsce interpretacji, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2006, (tu: O problemach sztuki interpretacji, s. 5–19; Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła, s. 21–55).
R. Handke, Poetyka dzieła literackiego. Instrumenty lektury, PWN, Warszawa 2008.
Liryka polska. Interpretacje, pod red. J. Prokopa i J. Sławińskiego, słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 2001, (w wyborze).
A. Pilch, Kierunki interpretacji tekstu poetyckiego. Literaturoznawstwo i dydaktyka, Księgarnia Akademicka, Kraków 2003, (w wyborze).
H. Markiewicz, O falsyfikowaniu interpretacji literackich, [w:] idem, Dopowiedzenia. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze, Kraków 2000, s. 77-111.
M. P. Markowski, Interpretacja i literatura, „Teksty Drugie” 2001, nr 5.
13) P. Wilczek, Najnowsze tendencje w badaniach nad literaturą staropolską, w: idem, Polonice et Latine. Studia o literaturze staropolskiej, Katowice 2007.
W. Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 2014.
| W cyklu 2022/23-Z: Zalecana literatura:
Lekcje czytania. Eksplikacje literackie. Część 1, pod red. W. Dynaka i A. W. Labudy, WSiP, Warszawa 1991.
Sławiński J., Miejsce interpretacji, słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2006, (tu: O problemach sztuki interpretacji, s. 5–19; Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła, s. 21–55).
R. Handke, Poetyka dzieła literackiego. Instrumenty lektury, PWN, Warszawa 2008.
Liryka polska. Interpretacje, pod red. J. Prokopa i J. Sławińskiego, słowo/obraz/terytoria, Gdańsk 2001, (w wyborze).
A. Pilch, Kierunki interpretacji tekstu poetyckiego. Literaturoznawstwo i dydaktyka, Księgarnia Akademicka, Kraków 2003, (w wyborze).
H. Markiewicz, O falsyfikowaniu interpretacji literackich, [w:] idem, Dopowiedzenia. Rozprawy i szkice z wiedzy o literaturze, Kraków 2000, s. 77-111.
M. P. Markowski, Interpretacja i literatura, „Teksty Drugie” 2001, nr 5.
13) P. Wilczek, Najnowsze tendencje w badaniach nad literaturą staropolską, w: idem, Polonice et Latine. Studia o literaturze staropolskiej, Katowice 2007.
W. Semkowicz, Paleografia łacińska, Kraków 2014. |
Nakład pracy studenta
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Tryb prowadzenia
Wymagania
Założenia
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24-Z: | W cyklu 2022/23-Z: |
Efekty kształcenia
WIEDZA: ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE
k_W01
k_W02
k_W03
k_W04
k_W05
UMIEJĘTNOŚCI: ABSOLWENT POTRAFI
k_U01
k_U02
k_U03
k_U04
k_U05
k_U06
k_U07
KOMPETENCJE SPOŁECZNE: STUDENT JEST GOTÓW DO
k_K01
k_K04
Kryteria oceniania
1. Podstawowe kryteria zaliczenia przedmiotu:
- aktywność na zajęciach 40%, aktywna praca na zajęciach przy analizie i interpretacji wybranych utworów (ćwiczenia indywidualne lub w grupach) 20%, referat 40%
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu /modułu/,
Obecność na zajęciach (więcej niż dwie należy zaliczyć na konsultacjach u prowadzącego ćwiczenia); zaliczenie cząstkowych zadań w trakcie ćwiczeń na zajęciach; końcowa praca w postaci referatu o charakterze historyczno- analityczno-interpretacyjnym ( z uwzględnieniem specyfiki tekstów dawnych)
Literatura
Cały świat nie pomieściłby ksiąg.” Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wyd. M. Adamczyk, W. R. Rzepka, W. Wydra, Warszawa 2008 lub inne wydanie.
Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, Wrocław 1997, BN I nr 60.
Śmierci z Mistrzem dwojakie gadania... Nieznany drukowany przekaz " Rozmowy mistrza Polikarpa ze Śmiercią" z 1542 r., wydał W. Wydra, Poznań 2018.
J. Sokolski, Pielgrzymi do Piekła i Raju. Świat średniowiecznych łacińskich wizji eschatologicznych. T. I, Wrocław 1995.
J. Sokolski, "Miejsce to zową żywot...". Staropolskie romanse alegoryczne, Wrocław1988.
Literatura staropolska w dydaktyce uniwersyteckiej, red. J. Okoń i M. Kuran, Łódź 2007.
Rzepka Wojciech, Wydra Wiesław, Chrestomatia staropolska, Wrocław − Warszawa − Kraków − Gdańsk, 1995 lub inne wydanie.
Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, red. W. Decyk-Zięba, S. Dubisz, Warszawa 2003.
Vrtel-Wierczyński Stefan, Wybór tekstów staropolskich, dowolne wydanie.
Staropolska on-line. Serwis naukowo-dydaktyczny, red. R. Mazurkiewicz.
M. Rej, Wizerunk własny żywota człowieka poczciwego, cz.I, Fototypia i transkrypcja tekstu, oprac. W. Kuraszkiewicz, Wrocław 1971, Biblioteka Pisarzów Polskich seria B nr 19 (tu: rozdz. III)
Palingeniusz (Marcellus Palingenius Stellatus) Zodiak życia, przeł i oprac. U. Bednarz, wstęp U. Bednarz i J. Sokolski, Wrocław 2015 (tu: Księga III).
Z. Kniaziołucki, Do genezy poematu Mikołaja Reja "Wizerunk żywota poczciwego człowieka", Kraków 1908.
E. R. Curtius, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. i oprac. A. Borowski, Kraków 2005.
Lewis Staples Clive, Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej i renesansowej, przeł. W. Ostrowski, Kraków 1995.
H. Jonas, Zmiana i trwałość. O podstawach rozumienia przeszłości, przeł. P. Domański, Warszawa 1993.
Denis de Rougemont, Erotyzm i mity duszy, przeł. A. Gettlich, "Twórczość" 1972 nr 10.
J. Pelc, Słowo i obraz. Na pograniczu literatury i sztuk plastycznych, Kraków 2002.
G. Urban-Godziek, Elegia renesansowa: przemiany gatunki w Polsce i w Europie, Kraków 2005.
Z. Głombiowska, Łacińska i polska muza Jana Kochanowskiego, Warszawa 1988.
S. Falimirz, O ziołach i o mocy jich, Kraków 1534 (https://dbc.wroc.pl/dlibra/publication/2167/edition/2228
Aviarium chrześcijańskie, oprac. J. Ratajczyk, Wrocław 2014.
Bestiarium chrześcijańskie, oprac. J. Ratajczyk, Wrocław 2021.
M. Rej, Wizerunk własny żywota człowieka poczciwego, oprac. W. Kuraszkiewicz, Wrocław 1971 (fragmenty).
A. Alciatus, Emblematum libellus, przekł. i koment. A. Dawidziuk; przekł. i koment. B. Dziadkiewicz; przekł. i koment. E. Kustroń-Zaniewska; wstęp i oprac. R. Krzywy, Warszawa 2002.
C. Ripa, Ikonologia, przekł. I. Kania, Kraków 1992.
W. Szekspir, Sen nocy letniej, przekł. W. Tarnawski, oprac. P. Mroczkowski, Wrocław 1987, BN II 162.
Gesta Romanorum. Historie rzymskie, spolszczył P. Hertz, Warszawa 2001.
Wilhelm z Lorris i Jan z Meun, Powieść o róży, wybór, przekł. i wstęp M. Frankowska-Terlecka i T. Giermak-Zielińska, Warszawa 1997.
Brunetto Latini, Skarbiec wiedzy, przeł. i oprac. M. Frankowska-Terlecka i T. Giermak-Zielińska, Warszawa 1992.Dante Alighieri, Liryki najpiękniejsze, przeł. E. Porębowicz, Toruń 2000.
Dante Alighieri, Boska Komedia. (Wybór), przeł. E. Porębowicz, wstęp i koment. K. Morawski, Wrocław 1977 BN II nr 187 (tu: Piekło).
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: