Wybrane zagadnienia z historii literatury polskiej i powszechnej 1 1.S3.ED.83

Edytorstwo

J. Woronczak, Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993. T. Witczak, Literatura średniowiecza, Warszawa 2002. A. Dąbrówka, Średniowiecze. Korzenie, Warszawa 2005. A. Borowski, Renesans, Kraków 2002. P. Wilczek, Literatura polskiego renesansu, Katowice 2005. A. Karpiński, Renesans, Warszawa 2007. J. Pelc, Literatura renesansu w Polsce, Warszawa 1998. J. Pelc, Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 2001. Literatura staropolska w kontekście europejskim. Związki i analogie, T. Michałowska, J. Ślaski, Warszawa 1977. Humanizm polski. Długie trwanie – tradycje – współczesność. Studia i materiały, red. A. Nowicka-Jeżowa i M. Cieński, przy współpracy A. Pawlak, Warszawa 2008-2009. Proza staropolska, red. K. Płachcińska, M. Bauer, Łódź 2011. „Wszystko tu najdzie, co wy macie w głowie”. Świat prozy staropolskiej, red. E. Lasocińska i A. Czechowicz, Warszawa 2008. M. Korolko, O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971. Lektury polonistyczne. Średniowiecze – renesans – barok, red. A. Borowski, J.S. Gruchała, t. 1-2, Kraków 1997; red. J.S. Gruchała, t.3, Kraków 1999. B. Hojdis, K. Meller, J. Kowalski, Literatura staropolska, Poznań 2009. Pisarze staropolscy. Sylwetki, red. S, Grzeszczuk, t.1, Warszawa 1991; t. 2, Warszawa 1997. Literatura Europy. Historia literatury europejskiej, red. A. Benoit-Dusausoy i G. Fontaine, przekł. E. Skibińska, Gdańsk 2009.

- Udział w zajęciach: 45 h 1,5 ECTS - Indywidualna praca studenta: 45 h 1,5 ECTS

Studia pierwszego stopnia

ogólnoakademicki

obowiązkowe

1

Realizowany w sali

- Zapoznanie studentów z reprezentatywnymi zjawiskami i faktami historii dawnej literatury polskiej na tle literatury powszechnej. - Nabycie przez studentów umiejętności pogłębionego odbioru dawnego tekstu jako dokumentu epoki i jako dzieła literackiego. - Kształcenie zdolności wykorzystywania różnych metod interpretacji utworu. - Wyjaśnienie przyczyn stosowania stereotypów narosłych wokół literatury epok dawnych i charakterystyka modeli ich przełamywania. - Ukazanie znaczenia dawnej tradycji literackiej w dialogu ze współczesnością.

Wiedza:
- student posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie literatury i kultury epok dawnych, uwzględniającą główne nurty dziedzictwa europejskiego i nowożytnych literatur narodowych;
- zna kanon literatury polskiej i najważniejsze dzieła z literatury powszechnej okresu średniowiecza i renesansu;
- dysponuje elementarną wiedzą o powiązaniach literatury omawianego okresu z innymi dziedzinami nauki;
- ma wiedzę o kontekstach dzieł literackich dawnych epok (biograficznym, historycznym, filozoficznym, społeczno-politycznym) i o obecności dawnej tradycji w kolejnych epokach;
-posiada podstawową wiedzę w zakresie ewolucji wyobrażeń i upodobań estetycznych w dawnych epokach;
- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów literatury dawnej.

Umiejętności:
- potrafi wyszukiwać w różnych źródłach potrzebny materiał, oceniać go, selekcjonować oraz wykorzystywać;
- posiada umiejętności badawcze (formułowania i analizowania problemów, doboru metod, opracowywania i prezentowania wyników pracy, merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem różnych stanowisk, wnioskowania);
- potrafi przygotować wystąpienia ustne i prace pisemne, dotyczące zagadnień właściwych dla studiowanego kierunku;
- dostrzega i ocenia obecność tradycji w literaturze i kulturze epok dawnych (odwoływania się do starożytności greckiej, łacińskiej i biblijno-hebrajskiej);
- analizuje i interpretuje teksty literatury dawnej we właściwych dla nich kontekstach, odkrywa powiązania utworu literackiego z innymi dziedzinami sztuki.

Kompetencje społeczne:
- ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności;
- wyznacza kierunki własnego rozwoju;
- jest samodzielny i krytyczny w wyrażanych ocenach i poglądach;
- dostrzega rolę literatury w kształtowaniu wzorców tożsamości narodowej i europejskiej; docenia znaczenie tradycji i dziedzictwa kulturowego.

Zaliczenie na podstawie ocen cząstkowych. Ocenie podlega:
- aktywność na zajęciach,
- wygłoszenie referatu (komunikatu),
- ustne (z literatury polskiej) i pisemne (z literatury obcej) zaliczenie lektur.

Literatura podmiotu

Teksty z literatury polskiej
1.Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 2005 (2 wybrane modlitwy, psałterze i kazania; Rozmyślanie przemyskie – O narodzeniu Syna Bożego; pieśni religijne; poezja: hagiograficzna, religijno-dydaktyczna, społeczno-obyczajowa, okolicznościowa i religijno-polemiczna).
2. Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przeł. R. Grodecki, wstęp M. Plezia, Wrocław 1996, BN I 59.
3. Najstarsza poezja polsko-łacińska (do połowy XVI w.),oprac. M. Plezia, Wrocław 2005 (Klemens Janicki, Elegia o sobie samym do potomności; Andrzej Krzycki, Z epigramów...; Jan Dantyszek, Epitalamium).
4. Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, Wrocław 1971, BN I 201.
5. M. Rej, Wybór pism, oprac. A. Kochan, Warszawa 2006 (Krótka rozprawa, Żywot człowieka poczciwego).
6. Z duchem w rozmawianiu. Szesnastowieczna proza polska, oprac. W. Walecki, Kraków 1991(Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej, Łukasz Górnicki, Dworzanin polski, Piotr Skarga: Kazania sejmowe, Żywoty świętych).
7. J. Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1980 (wybrane Fraszki i Pieśni; Psałterz Dawidów – wiersz dedykacyjny i 5 wybranych psalmów; Treny; Odprawa posłów greckich; Zuzanna).
8. S. Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc. Wrocław 2000, BN I 182 (Kołacze).

Teksty z literatury obcej
1. Biblia w przekładzie księdza Jakuba Wujka z 1599 r., transkrypcja typu „B” oryginalnego tekstu z XVI w. i wstępy ks. J. Frankowski, Warszawa 2000 lub Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, w przekł. z jęz. oryg., oprac. zespół biblistów pol. z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 2005 (ST: Księga Hioba; Księga Psalmów – 5 wybranych; Księga Koheleta 1-6; Pieśń nad pieśniami – 2 wybrane; Lamentacje – tren I, III; Księga Daniela – Opowiadanie o Zuzannie; NT: Ewangelia według św. Mateusza; św. Paweł, Pierwszy list do Koryntian – Hymn o miłości).
2. Antologia literatury powszechnej, oprac. L. Eustachiewicz, t. 1, Warszawa1968 (fragmenty: Publius Vergilius Maro, Eneida; Pieśń o Rolandzie; Dzieje Tristana i Izoldy; Francesco Petrarca, Sonety; Giovanni Boccaccio, Dekameron; Miguel de Cervantes Saavedra, Don Kichote).
3. Homer, Odyseja, przekł. L. Siemieński, wstęp Z. Abramowiczówna, oprac. J. Łanowski, Wrocław 2003, BN II 21 (pieśń I).
4. Horacy, Wybór poezji, oprac. J. Krókowski, Wrocław 1971, BN II 25 (ody: ks. III 10, 21, 25, 30; epoda 2).
5. Ajschylos, Tragedie, przekł. i oprac. S. Srebrny, Kraków 2005 (Oresteja).
6. Św. Augustyn, Wyznania, przekł. i oprac. Z. Kubiak, Kraków 2007 (księga I).
7. D. Alighieri, Boska Komedia, przekł. E. Porębowicz, wstęp K. Morawski, Wrocław 1977, BN II 187 (Piekło – pieśń I-III).
8. W. Shakespeare, Makbet, przekł. J. Paszkowski, wstęp A. Tretiak, Kraków 1924, BN II 16.

Literatura przedmiotu

T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 2002.
Mediewistyka literacka w Polsce, red. T Michałowska, Warszawa 2003.
J. Ziomek, Renesans, Warszawa 2002.
Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze – renesans – barok, red. T. Michałowska, Wrocław 2002.
E.R. Curtius, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. i oprac. A. Borowski, Kraków 2005.
W. Wydra, Polskie pieśni średniowieczne. Studia o tekstach, Warszawa 2003.
Humanizm. Historie pojęcia, red. A. Borowski, Warszawa 2009.
Mikołaj Rej w pięćsetlecie urodzin. Studia literaturoznawcze, red. J. Sokolski, M. Cieński, A. Kochan, Wrocław 2007.
A. Nowicka-Jeżowa, Spotkania w labiryncie. Szkice o poezji Jana Kochanowskiego, Kraków 2019.
J. Schulte, Jan Kochanowski i renesans europejski. Osiem studiów, przeł. K. Wierzbicka-Trwoga, red. M. Rowińska-Szczepaniak, K. Wierzbicka-Trwoga, Warszawa 2012.
J. Pelc, Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa 1984.
Wzorce osobowe w dawnej literaturze i kulturze polskiej, red. B.M. Puchalska-Dąbrowska i E.A. Jurkowska, Białystok 2018.
Dzieje literatur europejskich, red. W. Floryan, t. 1-3, Warszawa 1977-1991.

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

• Strona przedmiotu 1.S3.ED.83 w USOSweb