Wybrane zagadnienia z historii literatury polskiej i powszechnej 2 1.S3.ED.84
Tematy omawiane w ramach zajęć z przedmiotu: Wybrane zagadnienia z historii literatury polskiej i powszechnej (semestr II: Literatura baroku i oświecenia).
- Periodyzacja epoki baroku i oświecenia. Przegląd ważniejszych stanowisk badawczych. Współczesne odwołania do literatury dawnej.
- Barok jako prąd literacki, styl i postawa. Rehabilitacja pojęcia baroku. Problem wielości i złożoności barokowych tendencji artystycznych.
- Miejsce tradycji biblijnej i antycznej w literaturze baroku.
- Kontrreformacja i sarmatyzm wobec kultury oraz literatury polskiego baroku.
- Nowy obraz świata i człowieka w poezji metafizycznej. Nurt poezji światowych rozkoszy. Twórczość szlachecko-ziemiańska jako kontynuacja tradycji renesansowych. Opozycyjny nurt literatury plebejsko-mieszczańskiej.
- Proces rozwoju odmian i form gatunkowych okresu baroku wobec założeń ideowych i artystycznych epoki. Kształtowanie się nowatorskich technik poetyckich. Tendencje rozwojowe prozy barokowej.
- Prądy literackie epoki oświecenia: klasycyzm, sentymentalizm, rokoko.
- Dydaktyzm oświeceniowych satyr i bajek.
- Poeci polskiego sentymentalizmu.
- Komediopisarze polskiego oświecenia.
- Odmiany gatunkowe prozy okresu oświecenia. Typy powieści, cechy gatunkowe powiastki.
- Czasopiśmiennictwo i publicystyka doby oświecenia w Polsce.
- Teatr i dramat w dawnej Polsce.
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
Nakład pracy studenta
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Tryb prowadzenia
Założenia
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23-L: | W cyklu 2023/24-L: |
Efekty kształcenia
Wiedza:
- student posiada uporządkowaną wiedzę w zakresie literatury i kultury epok dawnych, uwzględniającą główne nurty dziedzictwa europejskiego i nowożytnych literatur narodowych; zna kanon literatury polskiej i najważniejsze dzieła literatury światowej do końca XVIII w.;
- dysponuje elementarną wiedzą o powiązaniach literatury omawianego okresu z innymi dziedzinami nauki;
- ma wiedzę o kontekstach dzieł literackich dawnych epok (biograficznym, historycznym, filozoficznym, społeczno-politycznym) z uwzględnieniem dialogu ze współczesnością;
-posiada podstawową wiedzę w zakresie ewolucji wyobrażeń i upodobań estetycznych w dawnych epokach;
- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów literatury dawnej.
Umiejętności:
- potrafi wyszukiwać w różnych źródłach potrzebny materiał, oceniać go, selekcjonować oraz wykorzystywać;
- posiada umiejętności badawcze (formułowania i analizowania problemów, doboru metod, opracowywania i prezentowania wyników pracy, merytorycznego argumentowania z wykorzystaniem różnych stanowisk, wnioskowania);
- potrafi przygotować prace pisemne i wystąpienia ustne, dotyczące zagadnień właściwych dla studiowanego kierunku;
- dostrzega i ocenia obecność tradycji w literaturze i kulturze epok dawnych (odwoływania się do starożytności greckiej, łacińskiej i biblijno-hebrajskiej);
- analizuje i interpretuje teksty literatury dawnej we właściwych dla nich kontekstach, odkrywa powiązania utworu literackiego z innymi dziedzinami sztuki.
Kompetencje społeczne:
- ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności;
- wyznacza kierunki własnego rozwoju;
- jest samodzielny i krytyczny w wyrażanych ocenach i poglądach;
- potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role;
- dostrzega rolę literatury w kształtowaniu wzorców tożsamości narodowej i europejskiej; docenia znaczenie tradycji i dziedzictwa kulturowego.
Kryteria oceniania
Warunki zaliczenia przedmiotu i dopuszczenia do egzaminu ustnego:
- wygłoszenie referatu (komunikatu),
- aktywność na zajęciach,
- przygotowanie pracy pisemnej,
- ustne zaliczenie lektur.
Literatura
Literatura podmiotu
Teksty z literatury polskiej
- M. Sęp Szarzyński, Rytmy abo Wiersze polskie oraz cykl erotyków, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1973, BN I 118.
- Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985, BN I 186 (Wyprawa plebańska).
- S. Twardowski, Nadobna Paskwalina, oprac. J. Okoń, Wrocław 1980, BN I 87.
- „I w odmianach czasu smak jest”. Antologia polskiej poezji epoki baroku, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1991 (utwory: Sebastiana Grabowieckiego, Kaspra Miaskowskiego, Daniela Naborowskiego, Hieronima Morsztyna, Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, Jana Andrzeja Morsztyna, Wacława Potockiego, Zbigniewa Morsztyna, Wespazjana Kochowskiego).
- J. Ch. Pasek, Pamiętniki, wybór, oprac. M. Kaczmarek, Wrocław 1990.
- Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961 (P. Baryka, Z chłopa król).
- Poezja polska XVIII wieku, oprac. Z. Libera, Warszawa 1983 (utwory: Adama Stanisława Naruszewicza, Stanisława Trembeckiego, Franciszka Karpińskiego, Franciszka Dionizego Kniaźnina, poezję konfederacji barskiej).
- I. Krasicki, Bajki, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1975, BN I 220.
- I. Krasicki, Satyry i Listy, oprac. J. T. Pokrzywniak, Wrocław 1988, BN I 169.
- I. Krasicki, Monachomachia i Antymonachomachia, oprac. Z. Goliński, Wrocław 1969, BN I 197.
- I. Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 1973, BN I 41.
- F. Zabłocki, Fircyk w zalotach, oprac. J. Pawłowiczowa, Wrocław 1986, BN I 176.
- J. U. Niemcewicz, Powrót posła oraz wybór bajek politycznych, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, BN I 4.
- W. Bogusławski, Cud albo Krakowiaki i Górale, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 2005, BN I 162.
- „Abyśmy o ojczyźnie naszej radzili”. Antologia publicystyki doby stanisławowskiej, oprac. Z. Goliński, Warszawa 1984 (wybór z pism: S. Staszica, H. Kołłątaja).
- W. Wirtemberska, Malwina, czyli domyślność serca, Kraków 2002.
- J. Potocki, Rękopis znaleziony w Saragossie, przekł. E. Chojecki, oprac. E. Zarych, Kraków 2010 (przeczytać pierwszych 10 dni).
Teksty z literatury obcej
- T. Tasso, Gofred abo Jeruzalem wyzwolona, przekł. P. Kochanowski, oprac., R. Pollak, Wrocław 1951, BN II 4.
- P. Corneille, Cyd albo Roderyk, przekł. J. A. Morsztyn, wyd. A. Karpiński, A. Stepnowski, Warszawa 1999.
- J. B. Racine, Andromacha, Berenika, Fedra, przekł. M. Wroncka, K. Brończyk, A. Międzyrzecki, oprac. B. Sosień, Wrocław 1997 (Fedra).
- P. Calderon de la Barca, Życie snem. Książę Niezłomny, przekł. E. Boyé, J. Słowacki, oprac. B. Baczyńska, Wrocław 2003, BN II 249 (Życie snem).
- Molière, Świętoszek, przekł. i oprac. T. Boy-Żeleński, Wrocław 1976, BN II 40.
- Wolter, Powiastki filozoficzne, przekł. i wstęp T. Boy-Żeleński, Warszawa 2003 (Kandyd).
Literatura przedmiotu
C. Hernas, Barok, Warszawa 2002.
A. Nowicka-Jeżowa, Barok polski między Europą i Sarmacją, cz. I: Profile i zarysy całości, Warszawa 2009-2011.
J. Pelc, Barok – epoka przeciwieństw, Kraków 2004.
A. Borowski, Powrót Europy, Kraków 1999.
M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 2008.
T. Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1979.
J. Snopek, Oświecenie. Szkic do portretu epoki, Warszawa 1999.
J. Błoński, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 1996.
A. Nowicka-Jeżowa, Jan Andrzej Morsztyn i Giambattista Marino. Dialog poetów europejskiego baroku, Warszawa 2000.
Z. Goliński, Krasicki, Warszawa 2002.
Różnorodność form narracji w literaturze dawnej, red. M. Rowińska-Szczepaniak i J. Zagożdżon, Opole 2006.
Słownik literatury staropolskiej. Średniowiecze – renesans – barok, red. T. Michałowska, Wrocław 2002.
Słownik literatury polskiego oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2010.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: