Wybrane zagadnienia z historii literatury polskiej i powszechnej 4 1.S3.ED.87
Kontekst historyczny, światopoglądowy i estetyczny epoki realizmu w Europie i w Polsce; filozofia i estetyka prądu. Sytuacja europejskiej i polskiej poezji w drugiej połowie XIX w. Specyfika i tradycja realizmu w prozie angielskiej, francuskiej, rosyjskiej i niemieckiej (austriackiej); główni reprezentanci nurtu w literaturze europejskiej (euroatlantyckiej); gatunki i konwencje powieściowe. Dyskusje wokół realizmu w sztuce polskiej. Zjawisko naturalizmu w literaturze francuskiej; jego recepcja w literaturze polskiej. Zapowiedzi przełomu modernistycznego. Filiacje i paralele między literaturą polską i europejską w drugiej połowie XIX w. Tradycje edytorskie i ważniejsze edycje epoki.
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
Nakład pracy studenta
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Tryb prowadzenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
WIEDZA: ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE
k_W01 w zaawansowanym stopniu – wybrane fakty, obiekty i zjawiska
kulturowe oraz dotyczące ich metody i teorie literaturoznawcze i
językoznawcze (w tym tekstologiczne) wyjaśniające złożone
zależności między nimi, stanowiące podstawową wiedzę ogólną z
zakresu polonistycznego literaturoznawstwa i językoznawstwa z
elementami kulturoznawstwa (w tym edytorstwa i liternictwa),
tworzące jej podstawy teoretyczne oraz wybrane zagadnienia z
zakresu szczegółowej wiedzy z obszaru literaturoznawstwa i
językoznawstwa polskiego
k_W02 miejsce i znaczenie polskiego literaturoznawstwa i
językoznawstwa w systemie nauk humanistycznych i
społecznych, ich specyfikę przedmiotową i metodologiczną oraz
kierunki ich rozwoju
k_W03 teorie, metodologię i terminologię ogólną i szczegółową z
zakresu literaturoznawstwa i językoznawstwa oraz szczegółową z
zakresu edytorstwa (projektowania i przygotowywania do druku
publikacji zwartych i ciągłych)
k_W04 metody analizy, interpretacji oraz edycji, redakcji, korekty
tekstów literackich, naukowych oraz popularnonaukowych w
obrębie wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w
literaturoznawstwie
k_W05 poszczególne fazy powstania utworu literackiego, naukowego i
popularnonaukowego, jak również znaki stosowane w aparacie
krytycznym w wydaniach krytycznych dzieł literackich,
naukowych i popularnonaukowych przy zestawiania różnych
wersji tego samego tekstu literackiego
UMIEJĘTNOŚCI: ABSOLWENT POTRAFI
k_U01 wykorzystywać posiadaną wiedzę literaturoznawczą i
językoznawczą (w tym szczególnie dotyczącą korekty, redakcji i
edycji krytycznej dzieł literackich, naukowych oraz
popularnonaukowych) – formułować i rozwiązywać złożone i
nietypowe problemy dotyczące zjawisk literackich oraz
wykonywać zadania w warunkach nie w pełni przewidywalnych
przez:
- właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących,
dokonywanie oceny, krytycznej analizy i syntezy tych informacji,
- właściwy dobór technik i metod pracy edytora związanych z
przygotowaniem tekstu do druku (m.in. prace organizacyjne,
adiustacja, dbałość o właściwy poziom merytoryczny,
artystyczny, graficzny, typograficzny wydawanego dzieła)
- dobór oraz stosowanie właściwych metod i narzędzi, w tym
zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych (ICT)
k_U02 formułować i analizować problemy badawcze, dobierać metody i
narzędzia ich rozwiązania z wykorzystaniem wiedzy z zakresu
literaturoznawstwa i językoznawstwa (z możliwością
uwzględnienia wiedzy z nauk pokrewnych, w tym szczególnie z
zakresu edytorstwa i liternictwa)
k_U03 rozpoznać teksty literackie oraz przeprowadzić ich krytyczną
analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod
literaturoznawczych pozwalających na ocenę ich znaczenia i
oddziaływania w procesie historyczno-kulturowym
k_U04 komunikować się z użyciem specjalistycznej terminologii
dotyczącej opisu tekstów literackich, naukowych
Kryteria oceniania
Egzamin 100%
Literatura
J. Kulczycka-Saloni, Pozytywizm, Warszawa 1971 (Biblioteka Polonistyki),( tu: A. Comte, Prawo trzech stadiów; H.T.Buckle, Historia cywilizacji w Anglii; J.S. Mill, O zasadzie użyteczności; K. Darwin, Autobiografia; H.Spencer, Jednostka wobec państwa; H.A. Taine, Trzy siły pierwiastkowe; E. Zola, Powieść eksperymentalna).
Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-saloni, BN I 249; ( A. Wiślicki, Groch o ścianę; P. Chmielowski, Niemoralność w literaturze; Utylitaryzm w literaturze; A. Świętochowski, My i wy; Pleśń społeczna i literacka)
Publicystyka okresu pozytywizmu 1860-1900. Antologia, oprac. S. Fita, Warszawa 2002. (tu: J. Ochorowicz, Romantycy i realiści; F. Krupinski, Romantyzm i jego skutki; A. Świętochowski, Praca u podstaw; Dumania pesymisty; Wskazania polityczne , E. Orzeszkowa , Kilka słów o kobietach ; A. Dygasiński, Praca krajowa)
Poetki przełomu XIX i XX wieku, pod red. J. Zacharskiej, Białystok 2000 (M. Konopnicka,M. Bartusówna)
Asnyk Adam, Poezje zebrane, Toruń 1995 (wstęp; Sen grobów; cykl Nad głębiami; wybór wierszy miłosnych i tatrzańskich; Do młodych)
Dygasiński Adolf, Zając;
Faleński Felicjan, Wybór utworów, oprac. M. Grzędzielska, 1971, BNI , 202 (Melodie z domu niewoli, Sponad mogił, Meandry) ;
Konopnicka Maria, Poezje, oprac. A. Brodzka lub Pisma wybrane, pod red, J. Nowakowskiego, t. I Utwory poetyckie , oprac. M. Zięba (cykle Z łąk i pól, Wieczorne pieśni, Italia, Z mojej Biblii); Nowele ( Banasiowa, Panna Florentyna, Józik Srokacz, Mendel Gdański, Nasza szkapa, W dolinie Skawy); pisma krytycznoliterackie , w: Pisma wybrane, t. IV (Mickiewicz – jego życie i duch; Teofil Lenartowicz; O Krzyżakach)
Kraszewski Jozef Ignacy, Dziecię Starego Miasta, oprac. S. Burkot, Wrocław 1988, BN I 71;
Orzeszkowa Eliza, Nowele i opowiadania ( Daj kwiatek, W zimowy wieczór, Dobra Pani;, Melancholicy – Światło w ruinach, Ogniwa; Gloria victis – Hekuba i Gloria victis), powieści: Marta, Meir Ezofowicz, Nad Niemnem, Cham; artykuły: Kilka uwag nad powieścią; O powieściach T.T. Jeża z rzutem oka na powieść w ogóle)
Prus Bolesław, Nowele i opowiadania (Grzechy dzieciństwa, Kamizelka, Omyłka, Powracająca fala, Przygoda Stasia, Z legend dawnego Egiptu); Kroniki. Wybór, oprac. J. Bachórz, 1994, BN I, 285; Placówka; Lalka, oprac. J. Bachórz, BN I, 262; Emancypantki; Faraon; artykuły: „Ogniem i mieczem” powieść z lat dawnych Henryka Sienkiewicza, w: Programy i dyskusje okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, BN I 249;
Sienkiewicz Henryk, Wybór nowel i opowiadań, oprac. T. Bujnicki, BN I, 231 (Szkice węglem, Jamioł, Latarnik, Wspomnienie z Maripozy, Pójdź za mną; W mgle); Trylogia; Bez dogmatu; Quo vadis; Krzyżacy; artykuły: O powieści historycznej; O naturalizmie, w: Programy i dyskusje …
Sygietyński Antoni, Na skałach Calvados, artykuł: Nasz ruch powieściowy, w: Polska krytyka literacka1800-1918, pod red. J. Krzyżanowskiego, Warszawa 1959, t. III .
Szymański Adam, Szkice, Kraków 1998 (tu: Dwie modlitwy) ; wstęp B. Burdzieja.
Świętochowski Aleksander, Liberum veto , t. 1-2, oprac. M. Brykalska (2 felietony); artykuły, w: Programy i dyskusje okresu pozytywizmu…
Zapolska Gabriela, Moralność pani Dulskiej; Sezonowa miłość; Menażeria ludzka (3 utwory), w: Dzieła wybrane, t. 12, Nowele, t. 2, Kraków 1958.
Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, BN I 2012 (tu: S. Brzozowski, My młodzi; Henryk Sienkiewicz i jego stanowisko w literaturze współczesnej; M. Komornicka, Przejściowi; I. Matuszewski, Sztuka i społeczeństwo; S. Przybyszewski, Confiteor, [O symbolu w dramacie], O nową sztukę; Z. Przesmycki, Maurycy Maeterlinck. Stanowisko jego w literaturze belgijskiej i powszechnej; L. Staff, [ Franciszkanizm]);
Polska krytyka literacka 1800-1918. Materiały, Warszawa 1959, t. 4: (tu: S. Brzozowski, Kultura i życie; W. Feldman, Synteza Młodej Polski; I. Matuszewski, Istota i rola nastroju; S. Szczepanowski, Dezynfekcja prądów europejskich).
Antologia liryki Młodej Polski, oprac. J. Sikora, Wrocław 1990;
Poetki przełomu XIX i XX wieku, pod red. J. Zacharskiej, Białystok 2000 (M. Komornicka, B. Ostrowska, M. Wolska, K. Zawistowska)
S. Berent, Próchno, BN I 234;
S. Brzozowski, Legenda Młodej Polski , Kraków 1983, 2001 lub w: Eseje i studia o literaturze, oprac. H. Markiewicz, Wrocław 1990, t. I (tu: Kryzys romantyzmu, Naturalizm, dekadentyzm, symbolizm; Sam na sam z klęską) ;
K. Irzykowski, Pałuba. Sny Marii Dunin, oprac. A. Budrecka, Wrocław 1981 , BN I 240;
J. Kasprowicz, Wybór poezji, oprac. J. J. Lipski, Wrocław 1990, BN I 120; (Ballada o słoneczniku, Hymny, Księga ubogich, Krzak dzikiej róży, O bohaterskim koniu i walącym się domu);
J.A. Kisielewski , W sieci, w: Dramaty, oprac. R. Taborski, Wrocław 1969, BN I 196;
B. Leśmian, Poezje wybrane, wstęp i oprac. J. Trznadel, BN I 217;
T. Miciński , Wybór poezji, wstęp i oprac. W. Gutowski, Kraków 1999;
S. Przybyszewski, Synagoga szatana i inne eseje, Kraków 1995 (tu: Z psychologii jednostki twórczej, cz. I Chopin i Nietzsche, cz.II Ola Hansson); Poematy prozą, Kraków 2003 (Requiem aeternam; Androgyne);
W. S. Reymont, Pielgrzymka do Jasnej Góry; Wampir; Chłopi, oprac. F. Ziejka, Wrocław BN I 279;
K.H., Rostworowski, Judasz z Kariothu, w: Wybór dramatów, wstęp i oprac. J. Popiel, Wrocław 1992, BN I 281;
L. Staff, Wybór poezji, oprac. M. Jastrun, Wrocław 1985, BN I 116.
K. Tetmajer, Poezje wybrane, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1968, BN I 123.
S. Wyspiański , Wesele, oprac. J. Nowakowski, Wrocław 1977, BN I 218; Wyzwolenie, oprac. A. Łempicka, Wrocław 1970, BN I 200.
T. Żeleński –Boy, Znasz- li ten kraj? , Wrocław 1995 (5 felietonów ) ;
S. Żeromski, Wybór opowiadań, oprac. A. Hutnikiewicz, Wrocław 2003, BN I 203; Wierna rzeka, oprac. Z.J. Adamczyk, Wrocław 1978, BN 232.
J. Żuławski, Na srebrnym globie. Rękopis z księżyca, przedmowa S. Lem, Kraków 1987.
Literatura powszechna (Pozytywizm i Młoda Polska :
E.A. Poe, Opowieści niesamowite; Ch. Baudelaire, Kwiaty zła; Paryski spleen; H. Balzac, Ojciec Goriot lub Stracone złudzenia; Ch. Dickens, Oliver Twist lub Klub Pickwika; G. Flaubert, Pani Bovary; L. Tołstoj, Anna Karenina lub Wojna i pokój; F. Dostojewski, Zbrodnia i kara; Biesy lub Rodzina Karamazow; H.Ibsen, Dom lalki (Nora), E. Zola, Germinal, Nana; G. de Maupassant, opowiadania (Baryłeczka, Horla); J.K. Huysmans, Na wspak; M. Maeterlinck, Ślepcy; F. Nietsche, Tako rzecze Zaratustra; poezja symbolistów francuskich – Symboliści francuscy, BN II 46; A. Strinberg, Wybór dramatów, BN II 185 (2 do wyboru); H. James, Co wiedziała Maisie lub Portret Damy lub Plac Waszyngtona.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: