Przedmiot literaturoznawczy uzupełniejący kanon 1: 1.S3.FP1.48.1
Zajęcia mają charakter konwersatorium. Ich celem jest pogłębienie wiedzy o głównych problemach gatunkowych epok dawnych. Studenci będą czytać i porównywać teksty reprezentujące konkretne gatunki literackie, które zostały zaadaptowane na polskim gruncie z tradycji antycznej, jak również te, które należy zaliczyć do rodzimych form uprawianych w polskiej literaturze staropolskiej i w czasach oświecenia. Ponadto na zajęciach będą analizowane stare teksty normatywne, a także pierwsze poetyki, w których sformułowano teoretyczne ustalenia na temat genologii, typologizacji i kwalifikacji gatunków w systemie danej epoki. W ramach zajęć odbędą się konsultacje związane z zaliczeniem przedmiotu.
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
Nakład pracy studenta
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
uzupełniające
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Tryb prowadzenia
Wymagania
Założenia
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
W ZAKRESIE WIEDZY:
k_W01
Student(ka) rozumie w stopniu podstawowym wybrane fakty i zjawiska związane z rozwojem genologii. Zna terminologię gatunkową czasów staropolskich i doby oświecenia. Rozumie jej źródła, jak również potrafi się nią posługiwać w kontekście teoretyczno i historyczno-literackim. Ma pogłębioną i uporządkowaną wiedzę na temat wybranych zagadnień dotyczących gatunków literackich.
k_W03
Posiada wiedzę o: procesie formowania się i adaptowania gatunków na polskim gruncie, o ich konwencjonalizacji, przekształceniach, głównych tendencjach rozwojowych oraz o jej związkach z literaturą powszechną i dorobkiem antyku.
W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI:
k_U01
Student(ka) potrafi scharakteryzować cechy gatunków przewodnich omawianego okresu i zlokalizować je w przestrzeni genologicznej, historycznej, teoretycznej, literackiej i kulturowej.
k_U02
Potrafi korzystać ze specjalistycznych słowników, jak również wyszukiwać informacji na temat gatunków staropolskich i oświeceniowych oraz wykorzystywać posiadaną wiedzę w pracy badawczej.
W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH:
k_K01
Student(ka) jest gotów(a) do krytycznej oceny odbieranych treści, uznawania znaczenia wiedzy o genologii literackiej w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych. Jest gotów(a) propagować świadomość znaczenia wspólnotowego dorobku genologicznego.
Kryteria oceniania
Obecność na zajęciach, aktywny w nich udział - 60%
Kolokwium semestralne -40%
Literatura
LITERATURA PODMIOTOWA:
I. Polemiki „starych” z „młodymi” na temat ducha poezji polskiej:
1) K. Brodziński, O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej;
2) A. Mickiewicz, O poezji romantycznej; M. Mochnacki, O duchu i źródłach poezji w Polszcze; w: Idee programowe romantyków polskich. Antologia, oprac. A. Kowalczykowa, BN I 26, Wrocław 2000.
Teksty normatywne oświecenia:
1_ Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740-1800, oprac. T. Kostkiewiczowa i Z. Goliński, Warszawa 1993; stąd: J. Szymanowski, Listy o guście, czyli smaku; F. Karpiński, O wymowie w prozie albo wierszu; F. K. Dmochowski, Sztuka rymotwórcza.
2) Sz. Bielski, Wybór różnych gatunków poezji z rymopisów polskich dla użytku młodzieży, cz. 1, Drukania XX Pijarów, Warszawa 1818 (dostępna online).
3) J. de Carlancas, Historia nauk wyzwolonych, w tłumaczeniu Ignacego Magurczewskiego, wydana nakładem Towarzystwa Literatów, Warszawa 1766 (dostępna online)..
4) F. N. Golański, O wymowie i poezji, nakładem Drukarni J. K. Mci Rzeczypospolitey, Wilno 1788 (dostępna online).
5) L. Kropiński, Sztuka rymotwórcza, w: Rozmaite pisma Ludwika Kropińskiego Byłego Jenerała Wojsk Polskich i Wielu Towarzystw Uczonych Członka itd., nakładem Jana Milikowskiego, Lwów – Stanisławów – Tarnów 1844 (dostępna online).
6) J. Morelowski, Prawidła wierszopiskie i kaznodziejskie, oprac. Marek Nalepa i Grzegorz Trościński, Wydawnictwo Naukowe Collegium Columbinum, Kraków 2013.
7) E. Słowacki, Prawidła wymowy i poezji, Wydawca: Józef Zawadzki, Wilno 1826 (dostępna online).
LITERATURA PRZEDMIOTOWA:
1) R. Cohen, Historia i gatunek, „Pamiętnik literacki” 2(1989), 80, s. 265-281.
2) K. Bartoszyński, Wobec genologii, „Teksty drugie” 5(2000), 64, s. 17-29.
3) Z. Bednarek, Kategorie genologiczne ortogatunku, paragatunku i meta gatunku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2(2013), 20, s. 111-123.
4) Genette Gérard, Gatunki, „typy", tryby, przekł. Krystyna Falicka, „Pamiętnik Literacki" 2(1979), 70, s. 269-307.
5) Genologia dzisiaj, red. Wacław Bolecki, Ireneusz Opacki, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2000.
6) G. R. Kaiser, O dynamice gatunków literackich, „Pamiętnik literacki” 2(1989), 80, s. 283-306.
7) R. Krzywy, Poezja staropolska wobec genologii retorycznej. Wprowadzenie
do problematyki, Warszawa 2014.
8) T. Michałowska, Gatunek staropolski – obiekt i narzędzie poznania historycznoliterackiego, „Pamiętnik Literacki” 2(1975), 66, s. 99-124.
9) T. Michałowska, Staropolska teoria genologiczna, Wrocław 1974.
10) E. Miodońska-Brookes, Genologia polska, Warszawa 1983.
11) K. Obremski, Gatunkowa hybryda z 1638 roku: Samuela Twardowskiego Dafnis drzewem bobkowym (przyczynek do „zagłady gatunków”), „Teksty Drugie” 6(2017), s. 142-165.
12) I. Opacki, Krzyżowanie się postaci gatunkowych jako wyznacznik ewolucji poezji, „Pamiętnik Literacki” 4(1963), 54, s. 349-389.
13) T. Todorov, O pochodzeniu gatunków, „Pamiętnik literacki” 3(1979), 70, s. 307-321.
14) P. Żbikowski, Klasycyzm postanisławowski. Doktryna estetycznoliteracka, Warszawa 1999.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: