Przedmiot społeczny do wyboru 1: Socjologia języka i komunikacji 1.S3.LJPO-PS.2
1. Socjolingwistyka jako dyscyplina naukowa, jej przedmiot i metody badań. Historia socjolingwistyki.
2. Kategorie socjologiczne a język. Społeczne determinanty języka, wariantywność języka. Podstawowe pojęcia socjolingwistyki: sytuacja językowa, społeczność komunikacyjna, repertuar językowy, kompetencja komunikacyjna i socjolingwistyczna, dwu- i wielojęzyczność, diglosja itd.
3. Społeczne determinanty komunikacji językowej.
4. Język a tożsamość etniczna, narodowa, europejska. Języki, narody, państwa. Język a kultura
5. Klasyfikacja języków – podstawy teoretyczne. Socjolingwistyczna klasyfikacja jezyków (języki państwowe, urzędowe, literackie, regionalne, mniejszościowe, mikrojęzyki). Status społeczny języka i ograniczenia klasyfikacji lingwistycznej, problem rozgraniczenia języków i dialektów. Prestiż języków.
6. Systemowe, funkcjonalne i społeczne zróżnicowanie polskiego języka etnicznego.
7. Geograficzne zróżnicowanie języka polskiego. Ogólna charakterystyka dialektów języka polskiego. Gwary miejskie.
8. Klasyfikacja socjolektów.
9. Pojęcie polityki językowej.
10. Podstawowe akty prawne i dokumenty dotyczące funkcjonowania języków w Europie. Polskie ustawy językowe.
11. Polska polityka językowa po odzyskaniu niepodległości w 1918 r.
12. Języki mniejszościowe i regionalne w Polsce. Dwujęzyczność w Polsce.
13. Miejsce języka polskiego wśród języków europejskich.
14. Konflikty językowe w Europie w w Polsce.
15. Miejsce języka polskiego w Europie.
16. Ogólna charakterystyka socjolingwistyczna UE. Problem wielojęzyczności Unii Europejskiej. Zasady używania języków w instytucjach unijnych. Znajomość języków w UE. Badania lingwistyczne i raporty dot. wielojęzyczności.
Literatura uzupełniająca
Rodzaj przedmiotu
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24-Z: | W cyklu 2022/23-Z: |
Efekty kształcenia
Wiedza:
Student zna i rozumie podstawy funkcjonowania języka w społeczeństwie, zjawiska języka jako narzędzia komunikacji, zróżnicowanie polskiej społeczności językowej, zasady polskiej polityki językowej oraz akty prawne regulujące funkcjonowanie języków w Polsce (k_W01; P6S_WG).
Umiejętności:
Student potrafi interpretować i oceniać zjawiska językowe w komunikacji (k_U01; P6S_UW).
Kompetencje społeczne:
Student prezentuje postawę dbałości o stan języka ojczystego, wykazuje poszanowanie dla odmienności językowych grup narodowych i etnicznych (k_K03; P6S_KR).
Kryteria oceniania
Wiedza przedmiotowa i aktywne uczestnictwo w dyskusjach na zajęciach 70%.
(obowiązują dwa sprawdziany pisemne).
Praca pisemna (esej), wygłoszenie referatu lub przygotowanie prezentacji 30%.
Literatura
Europejskie i krajowe akty prawne dot. języków: Europejska karta języków regionalnych i mniejszościowych, ustawy krajowe.
Grabias Stanisław., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1994.
Kołodziejek Ewa, Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin 2015.
Lubaś Władysław, Polityka językowa, Opole 2009.
Lubaś Władysław, Studia socjolingwistyczne, Opole 2013.
Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język polski, red. S. Gajda, Opole 2001.
Pawłowski Adam, Problemy polskiej polityki językowej w Unii Europejskiej, „Socjolingwistyka” 20, Kraków 2006, s. 7-17.
Skudrzyk Aldona, Urban Krystyna, Małe ojczyzny. Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych, Katowice 2010.
Szul Roman, Język. Naród. Państwo. Język jako zjawisko polityczne, Warszawa 2009.
Wicherkiewicz Tomasz, Regionalne języki kolaterlane Europy – porównawcze studia przypadku z polityki językowej, Poznań 2014.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: