Przedmiot literaturoznawczy do wyboru 2: Miłość, rozkosz, cielesność. Erotyzm w literaturze staropolskiej 1.S3.LS.56.1.L

Zajęcia mają charakter konwersatorium. Studenci będą interpretować należące do różnych gatunków utwory literackie o tematyce miłosno-erotycznej z czasów XVI i XVII wieku. Ponadto zainteresowani zajmą się analizą tekstów i będą dokonywać reinterpretacji tradycji, wykorzystując metody heurystyczne oraz narzędzia komparatystyczne. Celem przedmiotu jest wprowadzenie studentów w zagadnienia stosunku polskich poetów do tematyki erotyzmu, zmysłowości i cielesności, z uwzględnieniem kontekstów filozoficznych i ideowych, a także wyposażenie ich w umiejętności posługiwania się różnymi metodologiami z dziedziny teorii literatury. Efektem jest nabycie przez studenta zdolności do swobodnego poruszania się w materii interpretacji dzieła literackiego, poszerzenie jego humanistycznych kompetencji, zaznajomienie się z najważniejszymi dziełami literackimi stanowiącymi kanon staropolskiej literatury. W ramach zajęć odbędą się konsultacje związane z zaliczeniem przedmiotu.

Kierunek studiów

Lingwistyka stosowana

Literatura uzupełniająca

1) Cz. Hernas, Barok, Warszawa 1998. 2) J. Ziomek, Renesans, Warszawa 2012. 3) Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, Wrocław 1990. 4) Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Wrocław 1989.

Nakład pracy studenta

A. Godziny kontaktowe: 25h/ 1 ECTS Udział w zajęciach: 15h Udział w konsultacjach: 10h B. Praca własna studenta: 25h/ 1 ECTS Przygotowanie do zajęć: 15h Przygotowanie do zaliczenia: 10h

Poziom studiów

Studia pierwszego stopnia (licencjackie)

Profil kształcenia

Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu

fakultatywne

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot

III semestr

Tryb prowadzenia

Mieszany: realizowany zdalnie i w sali

Wymagania

Podstawowa wiedza z zakresu literatury staropolskiej.

Założenia

Wprowadzenie studentów w tematykę nurtu miłosno-erotycznego w literaturze staropolskiej. Omówienie najważniejszych tekstów reprezentantów traktujących o: miłości, cielesności, zmysłowości itp. (dzieła z XVI i XVII wieku). Wykształcenie u studentów umiejętności stosowania teorii do rozpoznawania zjawisk literackich i cech charakterystycznych dla danego gatunku.

Koordynatorzy przedmiotu

Justyna Migoń-Sasuła
Roksana Rał-Niemeczek

Efekty kształcenia

Wiedza: student zna i rozumie
1. najważniejszych polskich przedstawicieli literatury nurtu miłosno-erotycznego XVI i XVII wieku; dostrzega zależności między tematem cielesności i zmysłowości, a gatunkami, takimi jak: serenada, paraklausithyron, sielanka, elegia miłosna, pieśń. Student zna pięć różnych nurtów rozwoju erotyku: petrarkizujący, sarmacki, popularny, konceptystyczny, pobożny. Rozumie zjawiska literatury i kultury epok takich jak: renesans, barok i wczesne oświecenie, a także odnoszące się do nich najważniejsze pojęcia w zakresie prądów i kategorii estetycznych (k_W01);
2. zaawansowane metody analizy i interpretacji tekstów i wytworów kultury, w obrębie wybranych tradycji, teorii i szkół badawczych w literaturoznawstwie (k_W04);

Umiejętności: student potrafi
3. interpretować należące do różnych gatunków utwory o tematyce miłosno-erotycznej powstałe w XVI i XVII wieku. Potrafi wyjaśnić zależności pomiędzy tendencjami staropolskiej poezji miłosnej a tradycją śródziemnomorską (k_U03);
4. analizować teksty Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Jana Andrzeja Morsztyna, Hieronima Morsztyna, Jana Kochanowskiego, Szymona Zimorowica, Adriana Wieszczyckiego, Samuela Twardowskiego i innych. Dokonuje reinterpretacji tradycji, wykorzystując metody heurezy oraz narzędzia komparatystyczne. W sposób krytyczny korzysta ze źródeł, czyta utwory literackie i teksty akademickie oraz krytycznie odbiera wytwory kultury z zastosowaniem typowych metod w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historyczno-kulturowym, a także potrafi umieścić je we właściwym kontekście biograficznym. (k_U02).
5. scharakteryzować cechy gatunków przewodnich omawianego okresu i zlokalizować je w przestrzeni genologiczno-literackiej (k_U01);

Kompetencje społeczne: student jest gotów
6. propagować świadomość znaczenia wspólnotowego dziedzictwa kulturowego XVI i XVII wieku dla rozumienia także współczesnych zjawisk społecznych, kulturalnych i artystycznych (k_K02).

Kryteria oceniania

Metody i kryteria oceniania:
Obecność na zajęciach, aktywny w nich udział - 57% (efekty 1-6)
Prezentacja semestralna - 43% (efekty 1-5)

Metody dydaktyczne: ćwiczenia praktyczne / metoda projektu / dyskusja

Literatura

Literatura podmiotowa:

1) Hieronim Morsztyn, Światowa rozkosz, wyd. A. Karpiński, Warszawa 1995.
2) Jan Andrzej Morsztyn, Utwory zebrane, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1971.
3) Jan Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1969 (tu wybrane fraszki i pieśni).
4) Mikołaj Sęp Szarzyński, Poezje zebrane, wyd. Radosław Grześkowiak i Adam Karpiński przy współudziale Krzysztofa Mrowcewicza, Warszawa 2001 („Biblioteka Pisarzy Staropolskich” 23). Lub: Mikołaj Sęp Szarzyński, Poezje, oprac. J. S. Gruchała, Kraków 1997, teksty LVII–LXXVII, s. 129–146.
5) Samuel Twardowski, Nadobna Paskwalina, Wrocław 1980 (lub inne wydanie).
6) Adrian Wieszczycki, Sielanki albo pieśni, wyd. i oprac. A. Gurowska, Warszawa 2001.
7) Szymon Zimorowic, Roksolanki to jest ruskie panny, wyd. R. Grześkowiak, Warszawa 1999.

Literatura przedmiotowa:

1) R. Grześkowiak, Amor curiosus. Studia o osobliwych tematach dawnej poezji erotycznej, Warszawa 2013 (tu rozdziały: Poeta i piersi, Lekcje anatomii).
2) M. Hanusiewicz, Pięć stopni miłości. O wyobraźni erotycznej w polskiej poezji barokowej, Warszawa 2004.
3) J. Kotarska, Erotyk staropolski. Inspiracje i odmiany, Wrocław 1980.
4) R. Krzywy, Amor vincit omnia. Erotyzm w literaturze staropolskiej, Warszawa 2008 (tu rozdziały: R. Grześkowiak, Okno Cyceryny – wymiary i głębia; D. Chemperek, Miłość i erotyzm w cyklach sielankowych pierwszej połowy XVII wieku; P. Bohuszewicz, Dwoista natura miłości. O Nadobnej Paskwalinie Samuela Twardowskiego; M. Kuran, O erotyzmie w twórczości Samuela Twardowskiego).
5) R. Rał-Niemeczek, Rozkosz w kontekście technik deskrypcji kobiecego dekoltu. Rozważania wokół dawnej poezji erotycznej, w: Rozkosz w kulturze, pod red. Łukasza Wróblewskiego i Aleksandry Gizy, Kraków 2016.
6) G. Urban-Godziek, Elegia na progu. Antyczne dziedzictwo motywu paraklausithyron w twórczości elegijnej renesansu, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Seria Literacka 18 (38), s. 45-82.
Lub: R. Rał-Niemeczek, Błagania Kochana u bram niewieścich, czyli zmysłowość jako gatunkowe kryterium paraklausithyronu, w: Zmysłowość w literaturze, języku i kulturze, Lublin 2019.
7) R. Rał-Niemeczek, „Sielanki albo Pieśni” Adriana Wieszczyckiego
w perspektywie miłości neoplatońskiej, „Kwartalnik Opolski” 2/3(2018), s. 45-57.
8) N. Szafrańska, Seksualność Paskwaliny, czyli o specyfice poematu Samuela Twardowskiego raz jeszcze, „Meluzyna” 2 (11), 2019, s. 21-33.
9) J. Szczytkowska, Dwa modele liryki miłosnej — wiersze z rękopisu Zamoyskich a liryka miłosna Jana Kochanowskiego, „Roczniki Humanistyczne” 1984, t. 32, s. 89–115.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 1.S3.LS.56.1.L w USOSweb