Metodyka pracy socjalnej 2.3.04.KRK-05MPS

Podstawy metodycznego działania w pracy socjalnej – wprowadzenie do metodyki. Umiejętności pracownika socjalnego i ich kształcenie. Obszary metodycznej pracy socjalnej. Diagnoza społeczna jako podstawowy element warsztatu pracy pracownika socjalnego. Klasyczne metody pracy socjalnej - metoda pracy z indywidualnym przypadkiem. Klasyczne metody pracy socjalnej - zastosowanie metody grupowej w pracy socjalnej. Klasyczne metody pracy socjalnej - metoda pracy środowiskowej. Empowerment, jako strategia wywoływania zmiany w pracy socjalnej. Profilaktyczne wymiary pracy socjalnej z osobą, rodziną, grupą i środowiskiem lokalnym. Pracownik socjalny jako animator lokalnych sieci wsparcia. Multikulturowa praca socjalna. Elementy superwizji w pracy socjalnej. Organizacja pracy własnej pracownika socjalnego (planowanie pracy, proces podejmowania decyzji, gospodarowanie czasem, planowanie ścieżki własnego rozwoju. Innowacyjne podejścia do pracy socjalnej. Proksemiczne uwarunkowania relacji pracownik socjalny – klient. Pierwszy kontakt z klientem – uwarunkowani nawiązania właściwych relacji. Bariery właściwej komunikacji w polu pracy socjalnej. Diagnozowanie sytuacji jednostki i rodziny w pracy socjalnej - wywiad środowiskowy. Błędy popełniane w kontakcie z klientem przez pracownika socjalnego. Modele pracy socjalnej w pracy z przypadkiem: model psychospołeczny, funkcjonalny, zorientowany na rozwiązywanie problemów, modyfikacji zachowań Motywowanie klienta do zmiany Kontrakt socjalny w pracy z osoba i rodziną. Techniki i formy pracy z indywidualnym przypadkiem w pracy socjalnej. Formy pracy socjalnej z rodziną. Innowacyjne techniki i formy pracy z osoba i rodziną. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach. Pracownik socjalny wobec klienta agresywnego. Formy pracy z grupą w pracy socjalnej - zalety pracy grupowej. Rodzaje grup w polu pracy socjalnej. Tworzenie grupy – poznanie środowiska, z którego powstaje grupa. Zastosowanie treningu grupowego w pracy socjalnej. Grupy wsparcia – rola i zadania pracownika socjalnego tworzeniu grup wsparcia. Modele i podejścia do pracy ze społecznością lokalną w pracy socjalnej. Etapy pracy ze społecznością. Techniki, formy i narzędzia pracy ze społecznością lokalną. Akcja publiczna, jako technika pracy ze społecznością lokalną. Wolontariat – podstawowy wymiar solidarności – sposoby organizowania wolontariatu do działalności pomocowej, jako obszar pracy socjalnej. Centrum Aktywności lokalnej CAL, jako metoda pracy ze środowiskiem lokalnym.Wykorzystanie instrumentów ekonomii społecznej w aktywizacji społeczności lokalnej. Streetworking w pracy socjalnej w społeczności lokalnej. Rozwój zasobów klientów pracy socjalnej (osobowe, w rodzinie i grupie, w środowisku lokalnego). Budowanie sieci wsparcia – partnerzy lokalni, zasoby środowiska lokalnego, w tym organizacje pozarządowe. Wykorzystanie multimediów w pracy socjalnej.
Analiza dobrych praktyk pracy socjalnej z osobami, grupami, rodzinami i społecznością lokalną– model analizy i próba wdrożenia.

W cyklu 2023/24-Z:

1 Opanowanie przez studentów wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych niezbędnych do posługiwania się zarówno klasycznymi metodami pracy socjalnej jak: metoda pracy z indywidualnym przypadkiem, metoda pracy z grupą czy metoda środowiskowa.
C.2 Opanowanie niezbędnej wiedzy i umiejętności do posługiwania się nowoczesnymi strategiami, technikami i formami pracy socjalnej.
C.3 Studenci zdobywają umiejętności pozwalające, aby nie tylko działać „na rzecz” osób i grup, lecz „z” osobami i grupami będącymi często niewykorzystanym potencjałem dla samego siebie i swoich środowisk.
C.4. Celem przedmiotu jest również popularyzacja nowych metod i instrumentów wsparcia społecznego oraz ukazanie aktualnych zagadnień instytucjonalno-organizacyjnych oraz prawnych, które kształtują ramy dla działań pracownika socjalnego w środowisku.

Dyscyplina

pedagogika

Kierunek studiów

Praca socjalna

Literatura uzupełniająca

W cyklu 2023/24-Z:

„Praca socjalna” – Instytut Rozwoju Służb Społecznych Warszawa – bieżąca lektura cza-sopisma Brągiel J., Sikora P. (red.), Praca socjalna – wielość perspektyw, Opole 2004. Krasiejko I., Praca socjalna w praktyce asystenta rodziny. Przykład Podejścia Skoncentro-wanego na Rozwiązaniach, Katowice 2011 Rymsza M. (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, Warszawa 2012 Skrzypiec R., Konflikt jak strategia rozwiązywania problemów w społecznościach lokal-nych, [w:] Lewenstein B., Schindler J., Skrzypiec R., Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społecznych, Warszawa 2010. Szczepkowski J., Praca socjalna. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach, Toruń, 2010. Trawkowska D., (red.), Pomoc społeczna wobec rodziny. Interdyscyplinarne rozważania o publicznej trosce o dziecko i rodzinę, Toruń 2011

Ogólnie:

„Praca socjalna” – Instytut Rozwoju Służb Społecznych Warszawa – bieżąca lektura czaso-pisma. Brągiel J., Sikora P. (red.), Praca socjalna – wielość perspektyw, Opole 2004. Krasiejko I., Praca socjalna w praktyce asystenta rodziny. Przykład Podejścia Skoncentro-wanego na Rozwiązaniach, Katowice 2011. Rymsza M. (red.), Pracownicy socjalni i praca socjalna w Polsce. Między służbą społeczną a urzędem, Warszawa 2012. Skrzypiec R., Konflikt jak strategia rozwiązywania problemów w społecznościach lokal-nych, [w:] Lewenstein B., Schindler J., Skrzypiec R., Partycypacja społeczna i aktywizacja w rozwiązywaniu problemów społecznych, Warszawa 2010. Szczepkowski J., Praca socjalna. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach, Toruń 2010. Trawkowska D., (red.), Pomoc społeczna wobec rodziny. Interdyscyplinarne rozważania o publicznej trosce o dziecko i rodzinę, Toruń 2011.

W cyklu 2022/23-Z:

Nakład pracy studenta

Liczba godzin w kontakcie z prowadzącymi Wykład 30 Ćwiczenia / konwersatorium / seminarium 30 Pozostałe godz. kontaktu studenta z prowadzącym (KGP) 5 Liczba godzin pracy studenta bez kontaktu z prowadzącymi Studiowanie literatury i materiałów źródłowych 10 Przygotowanie prac pisemnych 15 Przygotowanie do ćwiczeń 10 Przygotowanie do egzaminu Wykonanie zadania praktycznego 10 Przygotowanie projektu /prezentacji 5 Inne 10 Ogólny bilans czasu pracy studenta 125

Poziom studiów

Studia pierwszego stopnia - licencjackie

Profil kształcenia

Ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot

3,4,5

Tryb prowadzenia

Realizowany w sali
Realizowany w terenie

Założenia

C.1 Opanowanie przez studentów wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych niezbędnych do posługiwania się zarówno klasycznymi metodami pracy socjalnej jak: metoda pracy z indywidualnym przypadkiem, metoda pracy z grupą czy metoda środowiskowa. C.2 Opanowanie niezbędnej wiedzy i umiejętności do posługiwania się nowoczesnymi strategiami, technikami i formami pracy socjalnej. C.3 Studenci zdobywają umiejętności pozwalające, aby nie tylko działać „na rzecz” osób i grup, lecz „z” osobami i grupami będącymi często niewykorzystanym potencjałem dla samego siebie i swoich środowisk. C.4. Celem przedmiotu jest również popularyzacja nowych metod i instrumentów wsparcia społecznego oraz ukazanie aktualnych zagadnień instytucjonalno-organizacyjnych oraz prawnych, które kształtują ramy dla działań pracownika socjalnego w środowisku.

Koordynatorzy przedmiotu

Iwona Dąbrowska-Jabłońska
Piotr Sikora

Efekty kształcenia

Wiedza
K_W19 Posiada wiedzę na temat metod, technik form rozwiązywania problemów i kwestii społecznych w wymiarze lokalnym i regionalnym. Posiada ogólną wiedzę o elementach strukturalnych procesów zachodzących w toku działania społecznego.
K_W21 Ma ogólną wiedzę z zakresu metodyki pracy socjalnej dotyczącą metod, technik i form pracy socjalnej. Posiada wiedzę o mechanizmach, pozwalających na gruncie pracy socjalnej poszukiwać skutecznych sposobów interwencji kierowanej do osób, rodzin i grup, pozwalających skutecznie rozwiązywać problemy społeczne oraz przyczyniać się do poprawy jakości życia w wymiarze indywidualnym i zbiorowym.
Umiejętności
K_U07 Potrafi opracowywać i wdrażać sposoby interwencji socjalnej z wykorzystaniem instrumentów formalnych (prawnych, instytucjonalnych), jak i metodycznych opartych o metody, techniki i formy pracy socjalnej.
K_U12 Odwołując się do posiadanej, interdyscyplinarnej wiedzy trafnie rozstrzyga dylematy dotyczące indywidualnych, społecznych, etycznych kontekstów działania społecznego. Podejmuje trafne wybory w sytuacji konfliktowej oparte o jasno zdefiniowane przesłanki.
K_U14 Posiada umiejętność zgłaszania samodzielnie formułowanych propozycji rozwiązań z wykorzystaniem instrumentów pracy socjalnej, dotyczących konkretnych problemów i kwestii społecznych oraz umiejętność dokonywania opartych o wiedzę i procedury rozstrzygnięć w tym zakresie. Określa również sposoby skutecznego działania zmierzające do osiągania zamierzonych celów i skutecznie wdraża do działania przyjęte propozycje.
K_U16 Potrafi przygotować i poprowadzić różnorodne formy wystąpień ustnych w zakresie problematyki działania społecznego, odwołując się do wiedzy i informacji pochodzącej z różnych źródeł.
Kompetencje społeczne
K_K04 W działaniu społecznym właściwie określa priorytety służące osiąganiu wysokiej jego skuteczności i planowej realizacji określanych przez siebie lub innych zadań.

Kryteria oceniania

Wykład: zaliczenie (obecność na zajęciach)
Ćwiczenia: zaliczenie z oceną (oceny cząstkowe, przygotowanie prezentacji, wystąpienia ustne, aktywność na zajęciach, przygotowanie gry dydaktycznej (sytuacyjnej)

Literatura

Bąbska B., Marek Rymsza, Organizowanie społeczności lokalnej – metodyka pracy Środo-wiskowej, Warszawa 2014
de Robertis C., Metodyka działania w pracy socjalnej, Wydawnictwo, Katowice 1998,
de Robertis C., Pascal H., Postępowanie metodyczne w pracy socjalnej z grupami i ze spo-łecznościami, Katowice 1999
Garlin Ch.D., Seabury B.A., Działania interpersonalne w pracy socjalnej, Warszawa 1996, t.I i II.
Granosik M., Profesjonalny wymiar pracy socjalnej, Katowice 2006.
Jaraczewska J., Krasiejko I. (red.) Dialog Motywujący w teorii i praktyce. red. nauk. Jara-czewska J. M., Krasiejko I., Motywowanie do zmiany w pracy socjalnej i terapii, Wydaw-nictwo Edukacyjne , Toruń 2012.
Jordan P., Ośrodek pomocy i aktywności społecznej – doświadczenia programu Centrum Aktywności Lokalnej, [w:] Jordan P. (red.), Ośrodek pomocy i aktywności społecznej, rene-sans pracy środowiskowej, Warszawa 2007.
Kantowicz E., Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej, Olsztyn 2001.
Kaźmierczak T. (red.), Organizator społeczności lokalnej – refleksyjny praktyk, Warszawa 2014
Kienhuis J., Świtek T., Klient ekspertem. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach I jego zastosowanie w Polsce, Katowice 2007.
Kotlarska-Michalska A. (red.), Diagnozowanie i projektowanie w pracy socjalnej, Poznań 1999.
Oyster C.K., Grupy, Poznań 2002.
Weissbrot-Koziarska A., Dąbrowska-Jabłońska I., (red.), Słownik metod, technik i form pracy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej. Tom 3, Opole 2013.
Weissbrot-Koziarska A., Dąbrowska-Jabłońska I., (red.): Słownik metod, technik i form pracy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej. Tom 2, Opole 2013.
Weissbrot-Koziarska A., Sikora P. (red.): Słownik metod, technik i form pracy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej. Tom 1, Opole 2012.

W cyklu 2023/24-Z:

Bąbska B., Marek Rymsza, Organizowanie społeczności lokalnej – metodyka pracy Środo-wiskowej, Warszawa 2014
de Robertis C., Metodyka działania w pracy socjalnej, Wydawnictwo, Katowice 1998,
de Robertis C., Pascal H., Postępowanie metodyczne w pracy socjalnej z grupami i ze spo-łecznościami, Katowice 1999
Garlin Ch.D., Seabury B.A., Działania interpersonalne w pracy socjalnej, Warszawa 1996, t.I i II.
Granosik M., Profesjonalny wymiar pracy socjalnej, Katowice 2006.
Jaraczewska J., Krasiejko I. (red.) Dialog Motywujący w teorii i praktyce. red. nauk. Jara-czewska J. M., Krasiejko I., Motywowanie do zmiany w pracy socjalnej i terapii, Wydawnic-two Edukacyjne , Toruń 2012.
Jordan P., Ośrodek pomocy i aktywności społecznej – doświadczenia programu Centrum Aktywności Lokalnej, [w:] Jordan P. (red.), Ośrodek pomocy i aktywności społecznej, rene-sans pracy środowiskowej, Warszawa 2007.
Kantowicz E., Elementy teorii i praktyki pracy socjalnej, Olsztyn 2001.
Kaźmierczak T. (red.), Organizator społeczności lokalnej – refleksyjny praktyk, Warszawa 2014
Kienhuis J., Świtek T., Klient ekspertem. Podejście skoncentrowane na rozwiązaniach I jego zastosowanie w Polsce, Katowice 2007.
Kotlarska-Michalska A. (red.), Diagnozowanie i projektowanie w pracy socjalnej, Poznań 1999
Oyster C.K., Grupy, Poznań 2002
Weissbrot-Koziarska A., Dąbrowska-Jabłońska I., (red.), Słownik metod, technik i form pra-cy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej. Tom 3, Opole 2013.
Weissbrot-Koziarska A., Dąbrowska-Jabłońska I., (red.): Słownik metod, technik i form pracy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej. Tom 2, Opole 2013.
Weissbrot-Koziarska A., Sikora P. (red.): Słownik metod, technik i form pracy socjalnej, opiekuńczej i terapeutycznej. Tom 1, Opole 2012.
Wysocka E., „Warsztat diagnostyczny pracownika socjalnego w obszarze pracy z rodziną oraz przedmiotowe i podmiotowe uwarunkowania procesu diagnozy środowiska rodzinne-go”, [w:] Trawkowska D. (red.), Pomoc społeczna wobec rodzin. Interdyscyplinarne rozwa-żania o publicznej trosce o dziecko i rodzinę, Wyd. Edukacyjne Akapit, Toruń 2011.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2.3.04.KRK-05MPS w USOSweb