Pedagogika specjalna i terapeutyczna 2.3.46.Z2.03-POPST

Wykład:
1. Pedagogika specjalna jako nauka. Podstawowe pojęcia. Teoretyczne podstawy pedagogiki specjalnej. Przedmiot i zakres pedagogiki specjalnej.
2. Podstawowe pojęcia pedagogiki specjalnej (zdrowie, norma, niepełnosprawność́, rehabilitacja, rewalidacja, reedukacja, resocjalizacja, kompensacja, korektura).
3. Skala i dynamika niepełnosprawności.
4. Postawy społeczne wobec osób z niepełnosprawnością. Uwarunkowania postaw społecznych wobec osób z niepełnosprawnościami: charakterystyka postaw, wpływ na samoocenę̨ i samoakceptację osoby z niepełnosprawnością, spostrzeganie niepełnosprawności, wpływ czynników kulturowych, uwarunkowania osobowościowe.
5. Aktualne tendencje w kształceniu uczniów z niepełnosprawnością oraz ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (zalety i wady kształcenia specjalnego i integracyjnego). Normalizacja warunków życia osób z niepełnosprawnością.
6. Idea integracji osób z niepełnosprawnością ze społeczeństwem. Kreatywność osób z niepełnosprawnością w różnych przejawach ludzkiej aktywności.
7. Rola pedagoga specjalnego w procesie współorganizowania kształcenia specjalnego.
8. Polityka państwa i Unii Europejskiej wobec osób z niepełnosprawnością.
9. Rehabilitacja kompleksowa.
10. Diagnoza i wczesna interwencja, wspomaganie rozwoju, wyrównywanie szans edukacyjnych osób niepełnosprawnością.
11. Rodzina z dzieckiem z niepełnosprawnością (podmiotowa rola rodziny w rehabilitacji i edukacji dziecka z niepełnosprawnością oraz możliwości jej wsparcia).
12. Człowiek z niepełnosprawnością w mediach.
13. Wybrane polskie i międzynarodowe organizacje pozarządowe działające w środowiskach osób z niepełnosprawnością – porównanie celów i strategii działania.
Ćwiczenia:
1. Wybrane zagadnienia z edukacji i rehabilitacji dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną.
2. Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niewidomych i słabowidzących.
3. Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób niesłyszących i słabosłyszących.
4. Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób ze spektrum autyzmu oraz wspomagające i alternatywne sposoby porozumiewania się AAC (Augmentative and Altrenative Communication).
5. Wybrane zagadnienia z zakresu pedagogiki terapeutycznej dzieci przewlekle i terminalnie chorych.
6. Wybrane zagadnienia z pedagogiki osób szczególnie uzdolnionych.
7. Aktywizacja społeczna i zawodowa osób z niepełnosprawnością. Wybrane zagadnienia dotyczące seksualności osób z niepełnosprawnością.

Kierunek studiów

Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza z terapeutyczną

Literatura uzupełniająca

1. Głodkowska J., (2000) Poznanie ucznia szkoły specjalnej, Warszawa: Wyd. WSiP. 2. Kielin J., (1999) Rozwój daje radość, Gdańsk: Wyd. GWP. 3. Kielin J., (2002) Jak pracować z rodzicami dziecka upośledzonego, Gdańsk: Wyd. GWP. 4. Kosakowski Cz. (red.), (2001) Nauczanie i wychowanie osób upośledzonych umysłowo, Toruń: Wyd. Akapit. 5. Pilecka W., Rutkowski M., (2009) Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w drodze ku dorosłości, Kraków: Wyd. Impuls. 6. Sowa J., Wojciechowski W., (2001) Proces rehabilitacji w kontekście edukacyjnym, Rzeszów: Wyd. Fosze. 7. Szluz B., (2006) Pomoc dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym intelektualnie, Rzeszów: Wyd. Fosze. 8. Tomkiewicz-Bętkowska A., (2015) ABC pedagoga specjalnego. Razem łatwiej. Nowe doświadczenia, Kraków, Wyd: Impuls. 9. Wojciechowski F., (2007) Niepełnosprawność, rodzina, dorastanie, Warszawa: Wyd. Akademickie Żak.

Nakład pracy studenta

Wykład 18 Ćwiczenia / konwersatorium / seminarium 18 Studiowanie literatury i materiałów źródłowych 15 Przygotowanie do ćwiczeń 20 Przygotowanie do egzaminu 40 Inne 14

Poziom studiów

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot

III

Wymagania

Posiadanie wiedzy z zakresu przedmiotów ogólnych i specjalistycznych realizowanych na 1 roku studiów.

Założenia

C 1 - Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami teoretycznymi i praktycznymi z zakresu pedagogiki specjalnej i terapeutycznej. C2 - Prawidłowe posługiwanie się terminologią dotyczącą pedagogiki specjalnej i terapeutycznej C 3 - Charakterystyka wybranych niepełnosprawności w kontekście biopsychospołecznym. C 4 - Zapoznanie studentów ze specyfiką pracy pedagogiczno - terapeutycznej w kontekście subdyscyplin pedagogiki specjalnej. C5 - Kształtowanie właściwej postawy wobec niepełnosprawności i problemów osób z niepełnosprawnością oraz ich rodzin.

Koordynatorzy przedmiotu

Weronika Kurcz

Efekty kształcenia

Wiedza
W 1 – Student zna elementarną terminologię używaną̨ w pedagogice specjalnej i terapeutycznej, rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych
W 2 – Student ma elementarną wiedzę o miejscu pedagogiki specjalnej i terapeutycznej w systemie nauk oraz jej powiązaniu z naukami humanistycznymi, społecznymi i medycznymi.
W 3 – Student ma elementarną, uporządkowaną̨ wiedzę na temat rożnych subdyscyplin pedagogiki specjalnej, obejmującą̨ terminologię, teorię i metodykę.
Umiejętności
U 1- Student potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki specjalnej i terapeutycznej oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań.
U 2 – Student potrafi w sposób precyzyjny i spójny wypowiadać się w mowie i na piśmie, na tematy dotyczące wybranych zagadnień z pedagogiki specjalnej i terapeutycznej; z wykorzystaniem rożnych ujęć teoretycznych, korzystając zarówno z dorobku pedagogiki, jak i innych dyscyplin.
U 3 – Student ma rozwinięte umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej, potrafi używać języka specjalistycznego i porozumiewać się w sposób precyzyjny i spójny przy użyciu rożnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie pedagogiki specjalnej, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów.
Kompetencje społeczne
K 1 – Student ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych/terapeutycznych w środowisku społecznym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji indywidualnych i zespołowych działań.
K 2 – Student podmiotowo traktuje ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, respektuje jego niezbywalne prawa.
K 3 – Student odpowiedzialnie wspiera rozwój podopiecznego zgodnie z jego potrzebami i sytuacją życiową, podejmując w środowisku lokalnym działania na rzecz inkluzji społecznej.

Kryteria oceniania

Praca pisemna (esej, referat) 30
Udział w dyskusji 10
Aktywność na zajęciach 10
Egzamin pisemny 50

Literatura

1. Bąbka R., (2001) Edukacja integracyjna dzieci pełnosprawnych i niepełnosprawnych. Założenia i rzeczywistość, Poznań: Wyd. Fundacji Humaniora.
2. Chrzanowska I., (2015) Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności, Kraków: Wyd. Impuls.
3. Ćwirynkało K., Kosakowski Cz., Żywanowska A. (red.), (2013) Kierunki rozwoju pedagogiki specjalnej, Kraków: Wyd. Impuls.
4. Dykcik W., (2009) Pedagogika specjalna, Poznań: Wyd. Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
5. Gajdzica Z. (red.), (2013) Człowiek z niepełnosprawnością w rezerwacie przestrzeni publicznej, Kraków: Wyd. Impuls.
6. Kosakowski Cz., (2003) Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Toruń: Wyd. Edukacyjne AKAPIT.
7. Obuchowska I., (2005.) Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa: Wyd. WSiP.
8. Palak Z., Bujnowska A., (2008) Kompetencje pedagoga specjalnego, Lublin: UMCS.
9. Piszczek M., (2007) Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia, Warszawa: Wyd. Kompedium.
10. Sękowska Z., (2001) Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, Warszawa: Wyd. Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie
11. Sowa J., (1999) Pedagogika specjalna w zarysie, Rzeszów: Wyd. Oświatowe Fosze
12. Speck O., (2005) Niepełnosprawni w społeczeństwie, Gdańsk: Wyd. GWP.
13. Wyczesany I. (red.), (2014) Dydaktyka specjalna – wybrane zagadnienia, Gdańsk: Wyd. Harmonia.
14. Zawiślak A., (2009) Wybrane zagadnienia pedagogiki specjalnej, Kraków: Wyd. Impuls.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu 2.3.46.Z2.03-POPST w USOSweb