Geograficzne systemy informacji przestrzennej I 4.B.81
Tematyka wykładów:
Omówienie podstawowych pojęć: obiekt geograficzny, informacja geograficzna, warstwa informacyjna, system informacyjny. Systemy GIS jako systemy bazodanowe. Historia GIS. Przykłady wdrożeń światowych i krajowych GIS w różnych dziedzinach gospodarki.
Modele danych przestrzennych w systemach GIS. Model danych wektorowych, rastrowych, dane opisowe. Dokładność i szczegółowość danych przechowywanych w systemach informacji przestrzennej (SIP, GIS, SIT).
Źródła i metody pozyskiwania danych przestrzennych.
Struktura i rodzaje baz danych. Systemy zarządzania bazami danych. Identyfikatory obiektów, klucze główne i typy związków relacji.
Państwowy system odniesień przestrzennych. Układy współrzędnych stosowane w dokumencie mapy. Układ współrzędnych geograficznych i układ współrzędnych odwzorowanych, transformacja pomiędzy układami.
Infrastruktura danych przestrzennych. Dyrektywa INSPIRE, standardy wymiany danych geoinformacyjnych, metadane. Krajowy system Informacji przestrzennej, regionalne systemy informacji przestrzennej.
Integracja danych GIS z zewnętrznymi bazami danych. Przykłady referencyjnych i tematycznych baz danych GIS stosowanych w planowaniu i gospodarce przestrzennej. Korzystanie z serwerów i usług: WMS, WMTS, WFS, WCS.
Analizy przestrzenne na danych wektorowych z zastosowaniem narzędzi geoprzetwarzania.
Analizy przestrzenne na danych rastrowych. Reklasyfikacja. Elementy algebry mapowej.
Dobór i wykorzystanie narzędzi analitycznych ArcGIS dla warstw wektorowych i rastrowych w procesie tworzenia opracowań planistycznych.
Metody wizualizacji danych w systemach GIS. Charakterystyka wybranych metod kartograficznej prezentacji danych jakościowych i ilościowych. Przykłady symbolizacji i wizualizacji danych wektorowych i rastrowych w opracowaniach planistycznych.
Darmowe i wolne oprogramowania geoinformacyjne (Open Source Geospatial).
Kolokwium zaliczeniowe sprawdzające poziom zdobytej wiedzy teoretycznej.
Tematyka laboratorium:
Omówienie ćwiczeń w skali semestru oraz ustalenie formalne ich zaliczenia. Prezentacja platformy ArcGIS Esri, omówienie podstawowych narzędzi.
Praca w aplikacji ArcMap z danymi posiadającymi różne układy współrzędnych. Identyfikacja układu współrzędnych i systemu odniesienia różnych zestawów danych.
Wyszukiwanie, identyfikacja i selekcja obiektów przestrzennych. Selekcja obiektów względem atrybutów i położenia.
Praca z tabelami, wyświetlanie danych tabelarycznych. Określanie typu i relacji zachodzących pomiędzy tabelami. Tworzenie złączeń pomiędzy tabelami będącymi w relacji.
Wykonywanie analiz przestrzennych na danych wektorowych.
Wykorzystanie serwerów i usług: WMS, WMTS, WFS, do pozyskiwania danych przestrzennych z różnych instytucji w ramach INSPIRE.
Moduł tworzenia map tematycznych w ArcGIS. Symbolizacja danych ilościowych i jakościowych, metody klasyfikacji danych, tworzenie map przedstawiających wartości bezwzględne, normalizacja danych.
Etapy tworzenia kompozycji mapy z zastosowaniem podstawowych zasad kartografii, utworzenie legendy mapy i dodanie elementów pozaramkowych. Tworzenie arkuszy map i eksport mapy do wybranego formatu.
Ćwiczenie praktyczne sprawdzające.
Wykonywanie analiz przestrzennych na danych rastrowych. Narzędzia i funkcje Map algebra. Binarna i ważona analiza nakładania warstw rastrowych. Reklasyfikacja rastrów zgodnie z kryteriami analizy.
Kalibracja, nadawanie odniesienia przestrzennego dla rastrów (georeferencja, georektyfikacja) i import danych rastrowych do geobazy.
Wektoryzacja danych rastrowych, tworzenie i edycja geometrii wybranych obiektów stanowiących rysunek planu miejscowego. Praca z danymi CAD w ArcMap. Importowanie danych wektorowych pomiędzy aplikacjami GIS i CAD.
Kolokwium - samodzielna praca w programie ArcMap sprawdzająca poziom zdobytej wiedzy i umiejętności do rozwiązania indywidualnego problemu przestrzennego.
Literatura uzupełniająca
Nakład pracy studenta
Profil kształcenia
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2023/24-Z: | W cyklu 2022/23-Z: |
Efekty kształcenia
Wiedza
Absolwent zna i rozumie:
1. podstawowe funkcje geograficznych systemów informacji przestrzennej oraz możliwości ich zastosowania na rzecz planowania i gospodarki przestrzennej (K_W01);
2. podstawowe pojęcia dotyczące danych przestrzennych i ich reprezentacji w modelu wektorowym, i rastrowym oraz podstawy teoretyczne dla tworzenia, i obsługi baz danych GIS, a także opisu podstawowych narzędzi analizy danych przestrzennych wykorzystywanych w planowaniu i gospodarce przestrzennej (K_W02, K_W03);
3. metody i narzędzia związane z pozyskiwaniem i przetwarzaniem danych w systemie GIS. Potrafi opisać powszechnie dostępne zasoby cyfrowych danych przestrzennych koniecznych dla badań z zakresu gospodarki przestrzennej (K_W05).
Umiejętności
Absolwent potrafi:
4. pozyskiwać i integrować dane przestrzenne w ramach umiejętności obsługi aplikacji GIS, potrafi te dane poprawnie odczytać, interpretować i analizować (K_U05, K_U07);
5. przeprowadzać podstawowe analizy przestrzenne na danych wektorowych i rastrowych w aplikacji GIS (K_U04, K_U05, K_U08).
Kompetencje społeczne
Absolwent jest gotów do:
6. krytycznej oceny posiadanej wiedzy z zakresu gospodarki przestrzennej i uznawania znaczenia geograficznych systemów informacji przestrzennej dla krytycznej oceny podjętych decyzji i analizy ich skutków w zakresie planowania i gospodarowania przestrzenią (K_K01);
7. wypełniania zobowiązań społecznych, współorganizowania działalności na rzecz środowiska społeczno-gospodarczego i przyrodniczego i inicjowania działania na rzecz interesu publicznego (K_K02).
Kryteria oceniania
A. Formy zaliczenia
WYKŁAD:
Zaliczenie na ocenę (test: pytania zamknięte i opisowe) (1, 2, 3)
LABORATORIUM:
Ćwiczenie praktyczne sprawdzające (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7)
Kolokwium z praktycznym rozwiązaniem przestrzennego zadania problemowego (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7)
Aktywność i zaangażowanie w pracę na zajęciach (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7)
B. Podstawowe kryteria ustalenia oceny
WYKŁAD:
Ocena z testu (100%)
Ocena pozytywna – uzyskanie co najmniej 50% wartości punktów
[0-49% (2,0); 50-60% (3,0); 61-70% (3,5), 71-80% (4,0), 81-90% (4,5); 91-100% (5,0)
LABORATORIUM:
Ćwiczenie praktyczne sprawdzające (20%)
Kolokwium z praktycznym rozwiązaniem przestrzennego zadania problemowego (70%)
Aktywność (10%)
Literatura
Davis D.E. 2009. GIS dla każdego. Wyd. Mikom, Warszawa.
Longley P., Goodchild M., Maguire D., Rhind D. 2007. GIS. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa.
Kraak M. J., Ormeling F. 1998. Kartografia-wizualizacja danych przestrzennych. PWN, Warszawa.
Bielecka E., Maj K. 2009. Systemy informacji przestrzennej. Podstawy teoretyczne. Wyd. WAT, Warszawa.
Gotlib D., Iwaniak A., Olszewski R. 2008. GIS. Obszary zastosowań. PWN, Warszawa.
Urbański J. 2008. GIS w badaniach przyrodniczych. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Urbański J. 1997. Zrozumieć GIS : analiza informacji przestrzennej. Wyd. PWN, Warszawa.
Litwin L., Mydra G.2005.Systemy Informacji Geograficznej.Zarządzanie danymi przestrzennymi w GIS, SIP, SIT, LIS. Helion.
Osada E. 2016. Geodezyjne układy odniesienia. Wyd. UxLan, Wrocław.
Medyńska-Gulij B. 2012, Kartografia i geowizualizacja, PWN Warszawa.
Pasławski J. 2006. Wprowadzenie do kartografii i topografii. Wyd. Nowa Era, Wrocław.
Rzeszewski M. Jasiewicz J. 2009. WebGIS - od map w Internecie do geoprzetwarzania [w:] Zwoliński Z. (red.), GIS- platforma integracyjna geografii, Poznań.
Elmasri R., Navathe S. B. 2005. Wprowadzenie do systemów baz danych, wyd. Helion, Gliwice.
Hernandez M. J. 2014. Projektowanie baz danych dla każdego: przewodnik krok po kroku, Gliwice: Helion,
Michael A., Kusleika R. 2018. Access 2016 Bible, John Wiley and Sons.
Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE), Dz.U. UE L 108, 25, 2007
Literatura uzupełniająca:
Myrda G. 1997. GIS czyli mapa w komputerze. Wyd. Helion, Warszawa.
Minami M., Sakala M., Wrightsell J. 2000. Using ArcMap, Esri Press.
Izdebski W.2018. Dobre praktyki udziału gmin i powiatów w tworzeniu infrastruktury danych przestrzennych w Polsce. Wyd. Geo-System Sp. z o.o., Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: