Dydaktyka przedmiotowa (szkoła podstawowa) biologia 6.1-DP
Treści programowe
A. Problematyka wykładu:
Akty prawne w dydaktyce biologii w szkole podstawowej. Teorie i uwarunkowania uczenia się i nauczania. Funkcje i zadania nauczyciela przedmiotowego, zasady etyki zawodu nauczyciela. Cele i zadania kształcenia z zakresu biologii. Zasady, strategie, formy pracy, środki dydaktyczne i metody nauczania-uczenia się biologii. Kategorie wymagań programowych. Rodzaje lekcji biologii i ich struktura. Sposoby planowania i przygotowania się do lekcji, struktura konspektu lekcji biologii. Jak zadawać pytania i konstruować zadania?
B. Problematyka ćwiczeń:
Przygotowanie do pracy w zawodzie nauczyciela biologii na II etapie edukacyjnym.
Planowanie zajęć w oparciu o aktualną podstawę programową, plany i programy nauczania. Analiza oprawy dydaktycznej dostępnej na rynku edukacyjnym. Interpretacja wybranych WSO i PSO. Dobór publikacji do nauczania i uczenia się uczniów, krytyka i zasady korzystania z różnych źródeł informacji biologicznej. Formułowanie celów nauczania, treści, strukturyzacja materiału, rozkład materiału. Wybrane zagadnienia z dydaktyki szczegółowej. Opracowywanie scenariuszy lekcji. Poznanie metodyki i dobrych praktyk prowadzenia zajęć. Prawidłowy dobór metod, form pracy i środków dydaktycznych do realizacji założonych celów. Planowanie, prowadzenie, hospitacja i ewaluacja lekcji próbnych. Sposoby przeprowadzania ewaluacji zgodnie z zasadami pomiaru dydaktycznego (arkusz i kwestionariusz samooceny, refleksja, ocena pracy indywidualnej, binarnej, w grupie, sposób opracowywania bieżącej kontroli). Zdobycie umiejętności przekazywania społeczeństwu informacji o osiągnięciach nauk biologicznych, roli naukowców w rozwoju współczesnego świata i technologii. Znaczenie popularyzacji nauki. Przekazywanie wiedzy w sposób zrozumiały dla społeczeństwa. Przygotowanie do egzaminu ósmoklasisty – analiza zadań.
Literatura uzupełniająca
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
Zna i rozumie:
M_N_D1/E1.W01 miejsce danego przedmiotu lub rodzaju zajęć w ramowych planach nauczania na poszczególnych etapach edukacyjnych D.1/E.1.W1
M_N_D1/E1.W02 podstawę programową danego przedmiotu, cele kształcenia i treści nauczania przedmiotu lub prowadzonych zajęć na poszczegó1nych etapach edukacyjnych, przedmiot lub rodzaj zajęć w kontekście wcześniejszego i dalszego kształcenia, struktur wiedzy w zakresie przedmiotu nauczania lub prowadzonych zajęć oraz kompetencje kluczowe i ich kształtowanie w ramach nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć D.1/E.1.W2
M_N_D1/E1.W03 integrację wewnątrz- i międzyprzedmiotową; zagadnienia związane z programem nauczania - tworzenie i modyfikacja, analiz, ocen, dobór i zatwierdzanie oraz zasady projektowania procesu kształcenia oraz rozkładu materiału D.1/E.1.W3
M_N_D1/E1.W05 konwencjonalne i niekonwencjonalne metody nauczania, w tym metody aktywizujące i metodę projektów, proces uczenia się przez działanie, odkrywanie lub dociekanie naukowe oraz prace: badawczej ucznia, a takie zasady doboru metod nauczania typowych dla danego przedmiotu lub rodzaju zajęć D.1/E.1.W5
M_N_D1/E1.W06 metodykę realizacji poszczególnych treści kształcenia w obrębie przedmiotu lub zajęć - rozwiązania merytoryczne i metodyczne, dobre praktyki, dostosowanie oddziaływań do potrzeb i możliwości uczniów lub grup uczniowskich o różnym potencjale i stylu uczenia się, typowe dla przedmiotu lub rodzaju zajęć błędy uczniowskie, ich role i sposoby wykorzystania w procesie dydaktycznym D.1/E.1.W6
M_N_D1/ El.W08 sposoby organizowania przestrzeni klasy szkolnej, z uwzględnieniem zasad projektowania uniwersalnego: środki dydaktyczne (podręczniki i pakiety edukacyjne), pomoce dydaktyczne - dobór i wykorzystanie zasobów edukacyjnych, w tym elektronicznych i obcojęzycznych, edukacyjne zastosowania mediów i technologii informacyjno-komunikacyjnej; myślenie komputacyjne w rozwiązywaniu problemów w zakresie nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć; potrzebę wyszukiwania, adaptacji i tworzenia elektronicznych zasobów edukacyjnych i projektowania multimediów D.1/E.1.W8
M_N_D1/E1.W09 metody kształcenia w odniesieniu do nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć, a także znaczenie kształtowania postawy odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania mediów cyfrowych oraz poszanowania praw własności intelektualnej D.1/E.1.W9
M_N_D1/E1.W011 egzaminy kończące etap edukacyjny i sposoby konstruowania testów, sprawdzianów oraz innych narzędzi przydatnych w procesie oceniania uczniów w ramach nauczanego przedmiotu D.1/E.1.W11
M_N_D1/E1.W013 znaczenie rozwijania umiejętności osobistych i społeczno-emocjonalnych uczniów: potrzeb kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów oraz budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów, a także kształtowania kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych D.1/E.1.W13
M_N_D1/E1.W014 warsztat pracy nauczyciela; właściwe wykorzystanie czasu lekcji i przez ucznia i nauczyciela; zagadnienia związane ze sprawdzaniem i ocenianiem jakości kształcenia oraz jej ewaluacją, a także z koniecznością analizy i oceny własnej pracy dydaktyczno-wychowawczej D.1/ E.1.W14
M_N_D1/E1.W015 potrzebę kształtowania u ucznia pozytywnego stosunku do nauki, rozwijania ciekawości. aktywności i samodzielności poznawczej, logicznego i krytycznego myślenia, kształtowania motywacji do uczenia się danego przedmiotu i nawyków systematycznego uczenia się, korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu, oraz przygotowania ucznia do uczenia się przez całe życie przez stymulowanie go do samodzielnej pracy D.1/E.1.W15
Umiejętności
Potrafi:
M_N_D1/E1.U01 identyfikować typowe zadania szkolne z celami kształcenia, w szczegó1ności z wymaganiami ogólnymi podstawy programowej, oraz z kompetencjami kluczowymi D.1/E.1.U1
M_N_D1/E1.U02 przeanalizować rozkład materiału D.1/E.1.U2
M_N_D1/E1.U03 identyfikować powiązania treści nauczanego przedmiotu lub prowadzonych zajęć z innymi treściami nauczania D.1/ E.1.U3
M_N_D1/E1.U04 dostosować sposób komunikacji do poziomu rozwojowego uczniów D.1/E.1.U4
M_N_D1/E1.U05 kreować sytuacje dydaktyczne służące aktywności i rozwojowi zainteresowań uczniów oraz popularyzacji wiedzy D.1/ E.1.U5
M_N_D1/E1.U07 dobierać metody pracy klasy oraz środki dydaktyczne, w tym z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnej, aktywizujące uczniów i uwzględniające ich zróżnicowane potrzeby edukacyjne D.1/E.1.U7
M_N_D1/E1.U08 merytorycznie, profesjonalnie i rzetelnie oceniać prac uczniów wykonywane w klasie i w domu D.1/E.1.U8
M_N_D1/E1.U09 skonstruować sprawdzian służący ocenie danych umiejętności uczniów D.1/E.1.U9
Kompetencje społeczne (postawy)
Jest gotów do:
M_N_D1/E1.K01 adaptowania metod pracy do potrzeb i różnych stylów uczenia się uczniów D.1/E.1.K1
M_N_D1/E1.K03 zachęcania uczniów do podejmowania prób badawczych oraz systematycznej aktywności fizycznej D.1/ E.1.K3
M_N_D1/E1.K04 promowania odpowiedzialnego i krytycznego wykorzystywania mediów cyfrowych oraz poszanowania praw własności intelektualnej D.1/E.1.K4
M_N_D1/E1.K05 kształtowania umiejętności współpracy uczniów, w tym grupowego rozwiązywania problemów D.1/E.1.K5
M_N_D1/E1.K06 budowania systemu wartości i rozwijania postaw etycznych uczniów oraz kształtowania ich kompetencji komunikacyjnych i nawyków kulturalnych D.1/ E.1.K6
M _N_D1/E1.K07 rozwijania u uczniów ciekawości, aktywności i samodzielności poznawczej oraz logicznego i krytycznego myślenia D.1/E.1.K7
M_N_D1/E1.K08 kształtowania nawyku systematycznego uczenia się i korzystania z różnych źródeł wiedzy, w tym z Internetu D.1/E.1.K8
Kryteria oceniania
A. Sposób zaliczenia
• zaliczenie z oceną: Ćw, W
B. Formy zaliczenia na przykład:
• W: kolokwium zaliczeniowe, pisemne
• L: ocena zaliczeniowa na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru z opracowania materiałów do dydaktyki biologii i aktywności na zajęciach
C. Podstawowe kryteria
• W: ponad 50% punktów za poprawne odpowiedzi
• Ćw: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych
Literatura
A.1. wykorzystywana podczas zajęć
Podręczniki i pomoce dydaktyczne do nauczania biologii w szkole podstawowej (II etap nauczania)
Podstawa programowa do nauczania biologii w szkole podstawowej (II etap nauczania): ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 14 lutego 2017 r. (s. 1, 24-25, 130-143)
Programy nauczania biologii w szkole podstawowej (II etap nauczania)
Cichy, D. 2003. Szkoła wobec wyzwań edukacji biologicznej i środowiskowej w XXI wieku. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych
Stawiński, W. (red). 2000. Dydaktyka biologii i ochrony środowiska. Warszawa-Poznań: PWN
A.2. studiowana samodzielnie przez studenta
Maciejowska, I., Odrowąż, E. (red.). 2012. Nauczanie przedmiotów przyrodniczych kształtujące postawy i umiejętności badawcze uczniów. Kraków: Wydawnictwo UJ
Szymański, T. 2000. O metodzie projektów: z historii, teorii i praktyki pewnej metody kształcenia. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: