Techniki ochrony gleb 6.10-TOG
Treści programowe:
A. Problematyka wykładów: Wprowadzenie do zagadnienia. Definicje pojęć. Prawne aspekty ochrony gruntów. Źródła, rodzaje i charakterystyka zanieczyszczeń podłoża gruntowego. Przekształcenia i degradacja gleb oraz jej formy: geotechniczna degradacja gleb (w tym m. in. przeobrażenia powierzchni Ziemi, mechaniczne uszkodzenie próchniczego poziomu gleby), fizyczna degradacja gleb (w tym m. in. odwodnienie, zawodnienie, erozja wodna i wietrzna); Techniki ochrony przeciwerozyjnej i zagospodarowania gruntów erodowanych, chemiczna degradacja gleb (w tym m. in. zakwaszenie, alkalizacja, zasolenie, degradacja powodowana przez zanieczyszczenie: metalami ciężkimi, związkami ropopochodnymi itp.), biologiczna degradacja gleb. Techniczno-biologiczne sposoby ochrony gleb, w tym ochronne funkcje szaty roślinnej. Agrotechniczne sposoby ochrony gleb Techniki ochrony gleb w środowisku miejskim. Ochrona mokradeł (głównie torfów) i retencja wodna
B. Problematyka laboratorium: Metodyka i pobór prób gleb przekształconych chemicznie i biologicznie. Erozja gleb – metody wyznaczania profilu hipsometrycznego stoku, określenie morfologii gleby na zboczu. Procesy stokowe i skutki ich oddziaływania – technika wyznaczania kierunków erozji liniowej, powierzchni zmycia i namycia na stoku. Ocena stopnia zerodowania zbocza. Ocena zagrożenia gleb erozją wodną – techniczne metody wyznaczenia stopni nasilenia potencjalnej erozji wodnej. Metody techniczne i biotechniczne zabezpieczeń przeciwerozyjnych stoków i skarp. Degradacja chemiczna gleb i metody biotechniczne neutralizacji gleb zasolonych - gipsowanie i przemywanie, zmiana struktury gleby. Oznaczenie pH w KCl, oznaczenie stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego kationami o charakterze zasadowym określenie technicznych sposobów neutralizacji gruntów.
Ocena stopnia zdegradowania gleb użytkowanych rolniczo, ocena zasobności gleb w fosfor, potas i magnez na podstawie analizy danych – wykreślenie mapy. Degradacja biologiczna gleb – określenie ubytku próchnicy.
C. Problematyka zajęć terenowych: Praktyczne zapoznanie studentów z formami degradacji gleb na skutek działalności górniczej(górnictwo odkrywkowe kruszyw i wapieni) oraz działalności erozyjnej wody w czasie powodzi. Poznanie technik stosowanych przy zabezpieczeniach przeciw erozyjnych skarp na zwałowiskach wewnętrznych kopalń odkrywkowych,
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
Nakład pracy studenta
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
obowiązkowe
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Tryb prowadzenia
Realizowany w sali
Wymagania
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się wg PRK z 2019r.
Wiedza: po zakończeniu kursu student:
- definiuje podstawowe pojęcia z zakresu degradacji i ochrony gleb OŚ1A_W02
- wymienia i charakteryzuje akty prawne dotyczące ochrony gruntów oraz środowiska glebowego OŚ1A_W18
- charakteryzuje źródła i rodzaje zanieczyszczeń podłoża gruntowego OŚ1A_W06
- omawia poszczególne formy degradacji gleb OŚ1A_W04
- wymienia metody i techniki stosowane w ochronie środowiska glebowego ze szczególnym uwzględnieniem ochronnej funkcji szaty roślinnej OŚ1A_W03, OŚ1A_W10
UMIEJĘTNOŚCI: po zakończeniu kursu student:
- stosuje podstawowe techniki pracy w terenie i laboratorium przydatne w analizie procesów stokowych OŚ1A_U08
- wykazuje umiejętność czytania ze zrozumieniem fachowej literatury oraz wykorzystuje ją w opracowaniu sprawozdań z przebiegu ćwiczeń laboratoryjnych OŚ1A_U29
- wykonuje profil hipsometryczny stoku, wskazuje odcinki stoku o największym zagrożeniu erozją OŚ1A_U10
- ocenia wybrane właściwości stoku (nachylenie, uziarnienie, zawartość próchnicy) ze względu na podatność występowania ruchów masowych OŚ1A_U12
- projektuje zabezpieczenia przeciw erozyjne, wybranych odcinków zbocza OŚ1A_U09
- rewiduje zagrożenie jakości gleb ze względu na występujące zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne OŚ1A_U05
- potrafi powiązać wielkość deponowanych zanieczyszczeń ze stopniem degradacji gleb OŚ1A_U05
KOMPETENCJE SPOŁECZNE: po zakończeniu kursu student:
- jest odpowiedzialny za powierzony sprzęt laboratoryjny i utrzymanie należytego porządku w laboratorium OŚ1A_W06
- efektywnie współdziała w pracy zespołowej w ramach zajęć laboratoryjnych i terenowych OŚ1A_W05
- wykazuje odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy własnej i kolegów OŚ1A_W10
- określa negatywny wpływ działalności gospodarczej człowieka na powierzchnię ziemi i stara się przeciwdziałać jego skutkom OŚ1A_W12
Kryteria oceniania
Podstawowe metody i kryteria oceny:
• Wykład: egzamin pisemny (100%);
• Laboratorium: zaliczenie z oceną
prace kontrolne - kolokwia (60%), sprawozdania z ćwiczeń (30%), aktywność podczas zajęć (10%);
• Zajęcia terenowe: zaliczenie z oceną
sprawozdanie z przeprowadzonych zajęć terenowych (60%), aktywność podczas zajęć (40%).
Praktyki zawodowe
nie dotyczy
Literatura
1. Kowalik P. 2001. Ochrona środowiska glebowego, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
2. Siuta J. (red.) 1978. Ochrona i rekultywacja gleb, PWR i L, Warszawa
3. Siuta J. (red.) 1999. Ochrona i rekultywacja gruntów w gminie, Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej, Warszawa.
4. Siuta J. 1995. Gleba diagnozowanie stanu i zagrożenia, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa
5. Siuta J. 1982. Ochrona gleb, Materiały do planowania przestrzennego, zeszyt 2, Instytut Kształtowania Środowiska, Warszawa
6. Turski R., Baran S. 1996. Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb, Wyd. Akad. Rolniczej, Lublin
7. Zadroga B., Oleńczuk-Neyman K. 2001. Ochrona i rekultywacja podłoża gruntowego, Wyd. Politechniki Gdańskiej, Gdańsk
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: