Biologia i ekologia chwastów 6.5-BiECH
Treści programowe
A. Problematyka ćwiczeń laboratoryjnych: Klasyfikacje roślin synantropijnych. Biologia chwastów, a możliwości ich utrzymania się na polach uprawnych. Grupy biologiczne chwastów polnych. Ważniejsze właściwości biologiczne chwastów (np. potencjał reprodukcyjny, sposoby rozsiewania się chwastów, przebieg i warunki kiełkowania nasion chwastów). Ekologiczne grupy chwastów segetalnych. Konkurencja w agrocenozie. Układ przestrzenny chwastów w łanach roślin uprawnych. Chwasty – specjaliści lnowi. Fitoindykacja – znaczenie chwastów wskaźnikowych w ocenie warunków siedliskowych. Chwasty upraw zbożowych i okopowych oraz siedlisk ruderalnych. Morfologia, właściwości biologiczne, przyczyny dominacji i trudności w zwalczaniu wybranych ekspansywnych gatunków chwastów segetalnych i ruderalnych. Chwasty ginące i rzadkie polskich agrocenoz – analiza przyczyn zanikania ich populacji na wybranych przykładach. Poznanie wybranych gatunków chwastów segetalnych i ruderalnych oraz ich diaspor.
B. Problematyka kursu terenowego: Rozpoznawanie w terenie gatunków chwastów w różnych typach upraw: zbożowych, okopowych oraz chwastów siedlisk ruderalnych. Rozpoznawanie zbiorowisk chwastów upraw zbożowych i okopowych.
Literatura uzupełniająca
Rodzaj przedmiotu
Tryb prowadzenia
Realizowany w sali
Wymagania
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Wiedza
K_W13_przedstawia historyczne i współczesne przyczyny zróżnicowania chwastów w różnych typach siedlisk_P6S_WG
K_W14_wyjaśnia podstawowe reguły i opisuje mechanizmy funkcjonowania chwastów na poziomie agrobiocenozy i agroekosystemu_P6S_WG
K_W20_interpretuje elementarne zasady klasyfikacji i nomenklatury roślin uznanych za chwasty oraz wymienia główne grupy systematyczne_P6S_WG
K_W27_przedstawia podstawowe metody i techniki prowadzenia badań terenowych w środowisku przyrodniczym oraz możliwości ich wykorzystania w ochronie przyrody_P6S_WG
Umiejętności
K_U02_wykorzystuje podstawowe metody i techniki stosowane w pracy terenowej w środowisku przyrodniczym_P6S_UW
K_U03_posługuje się biologiczną literaturą naukową w języku ojczystym_P6S_UK
K_U05_samodzielnie wyszukuje i korzysta z dostępnych źródeł informacji biologicznej, w tym ze źródeł elektronicznych_P6S_UW
K_U08_przeprowadza obserwacje oraz wykonuje w terenie lub laboratorium proste pomiary fizyczne, biologiczne i chemiczne_P6S_UO
K_U09_dokonuje syntezy danych pochodzących z różnych źródeł i wyciąga na tej podstawie wnioski_P6S_UO
K_U010_w dyskusji specjalistycznej potrafi posługiwać się językiem naukowym typowym dla nauk biologicznych_P6S_UK
K_U013_uczy się samodzielnie wyznaczonych zagadnień_P6S_UU
Kompetencje społeczne
K_K01_wykazuje zainteresowanie podstawowymi zjawiskami i procesami przyrodniczymi, w szczególności biologicznymi, rozumiejąc potrzebę ciągłego kształcenia się_P6S_KK
K_K03_jest odpowiedzialny za powierzony sprzęt i własną pracę oraz szanuje pracę innych_P6S_KO
K_K06_rozumie potrzebę podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych_P6S_KR
K_K12_wykazuje postawę otwartości na współpracę z innymi osobami oraz zaangażowanie w pracę grupową_P6S_KR
Kryteria oceniania
Metody dydaktyczne:
• ćwiczenia laboratoryjne: obserwacja mikroskopowa i makroskopowa materiału roślinnego, prezentacja, dyskusja, praca w grupach
• kurs terenowy: dydaktyczna wycieczka terenowa
Sposób zaliczenia:
• ćwiczenia laboratoryjne: zaliczenie z oceną
• kurs terenowy: zaliczenie z oceną
Formy zaliczenia:
• ćwiczenia laboratoryjne: ocena zaliczeniowa na podstawie ocen cząstkowych otrzymywanych w trakcie trwania semestru na podstawie aktywnego uczestnictwa w dyskusji, zaliczenia kolokwium oraz poprawnie wykonanych i opisanych rysunków
• kurs terenowy: ocena zaliczeniowa na podstawie aktywności na zajęciach oraz sprawozdania z zajęć w terenie
Podstawowe kryteria:
L: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych, poprawności wykonania i opisania rysunków oraz aktywności na zajęciach
KT: ustalenie oceny na podstawie analizy wnikliwości i adekwatności treści sprawozdania z zajęć oraz aktywności podczas ćwiczeń terenowych
Literatura
Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć:
1. Wykorzystywana podczas zajęć
Woźnica Z. 2008. Herbologia. Podstawy, biologia, ekologia i zwalczanie chwastów. PWRiL, Warszawa.
Aldrich R.J. 1997. Ekologia chwastów w roślinach uprawnych – Podstawy zwalczania chwastów. Wyd. Chemia i Inżynieria Ekologiczna, Opole.
Nowak S., Nowak A. 2011. Chwasty zagrożone i ginące województwa opolskiego. Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Opole.
Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J., Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Holubicz-Kliza G. 2004. Rolniczy atlas chwastów. IUNG, Puławy.
Tymrakiewicz W. 1959. Atlas chwastów. PWRiL, Warszawa.
Skrzypczak G., Blecharczyk A., Swędrzyński A. 1996. Podręczny atlas chwastów. Wyd. Medix Plus, Poznań.
Kulpa W. 1958. Owoce i nasiona chwastów. Klucze do oznaczania. PWN, Warszawa.
Nowak S., Nowak A., Jermaczek A. 2013. Zagrożone chwasty polne Opolszczyzny i ich ochrona. Wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin.
Jäger E.J., Müller F., Ritz C.M., Welk E., Wesche K. 2017. Rothmaler - Exkursionsflora von Deutschland. Gefässpflanzen: Atlasband. 13 Auflage. Springer Spektrum, Berlin.
Matuszkiewicz W. 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa.
2. Studiowana samodzielnie przez studenta
jw.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: