Synteza i technologia środków leczniczych 7-S5-7-02
Treści kształcenia zawierają następującą tematykę:
Forma zajęć wykład (W)
W ramach wykładu studenci poznają ścieżkę prowadzącą do opracowania nowego środka leczniczego, począwszy od etapu projektowania substancji czynnej, aż do fazy procesów technologicznych zmierzających do przemysłowej produkcji związku. Studenci zapoznają się w szczególności z: (i) technologią otrzymywania wybranych substancji aktywnych farmaceutycznie i substancji pomocniczych w skali laboratoryjnej oraz przemysłowej w oparciu o procesy syntezy chemicznej i biotechnologicznej; (ii) jednostkowymi operacjami fizycznymi i chemicznymi zarówno w skali laboratoryjnej, jak i skali wielkoprzemysłowej prowadzącymi do otrzymania substancji aktywnych farmaceutycznie oraz substancji pomocniczych stosowanych w przemyśle farmaceutycznym; (iii) zasadami dobrych praktyk wytwarzania i pracy laboratoryjnej; (iv) metodami poszukiwania i projektowania nowych środków leczniczych wraz procesami technologicznymi; (v) wykorzystaniem nowoczesnych technik obliczeniowych.
Forma zajęć laboratorium (L)
Laboratoria mają za zadanie zapoznać z metodami projektowania i syntezy środków leczniczych, nauczyć samodzielnego przeprowadzania syntezy środków leczniczych.
L01. Zapoznanie z regulaminem pracowni. Bezpieczeństwo i higiena pracy w pracowni syntezy i technologii środków leczniczych. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Obowiązujące zarządzenia. Przypomnienie podstawowych wiadomości o szkle laboratoryjnym i montażu podstawowych zestawów laboratoryjnych.
L02. Synteza fenytoiny, etap 1.
L03. Synteza fenytoiny, etap 2.
L04. Synteza metylotiouracylu.
L05. Synteza sulfacetamidu, etap 1.
L06. Synteza sulfacetamidu, etap 2.
L07. Synteza sulfacetamidu, etap 3.
L08. Synteza sulfaguanidyny.
L09. Synteza sulfanilamidu, etap 1.
L10. Synteza sulfanilamidu, etap 2.
L11. Synteza sulfanilamidu, etap 3.
L12. Synteza mleczanu wapnia.
L13. Synteza dikumarolu.
L14. Synteza dijodohydroksychinoliny.
L15. Zaliczenie
Kierunek studiów
Literatura uzupełniająca
Poziom studiów
Profil kształcenia
Rodzaj przedmiotu
Semestr, w którym realizowany jest przedmiot
Wymagania
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2024/25-Z: | W cyklu 2023/24-Z: | W cyklu 2022/23-Z: |
Efekty kształcenia
Efekty uczenia się:
Wiedza
EKW1 Rozumie znaczenie leku syntetycznego w systemie opieki zdrowotnej w Polsce i na świecie.
EKW2 Zna podstawowe kategorie leków oraz problematykę ochrony patentowej.
EKW3 Zna metody poszukiwania nowych substancji leczniczych.
EKW4 Zna metody wytwarzania przykładowych substancji leczniczych, stosowane operacje fizyczne oraz jednostkowe procesy chemiczne ich ekonomikę i ekologię.
EKW5 Zna metody otrzymywania i rozdziału związków optycznie czynnych.
EKW6 Zna problematykę polimorfizmu.
EKW7 Zna zasady Dobrej Praktyki Wytwarzania i dokumentowania prowadzonych procesów technologicznych.
Umiejętności
EKU1 Ocenia prawidłowość doboru warunków wytwarzania substancji leczniczych mających wpływ na jakość produktów leczniczych.
EKU2 Projektuje syntezy substancji czynnych w oparciu o znajomość podstawowych operacji fizycznych i procesów chemicznych oraz kontrolę przebiegu procesu produkcyjnego.
EKU3 Dokonuje właściwego doboru odczynników, ich odzysku i utylizacji.
EKU4 Proponuje i realizuje technologię wytwarzania substancji czynnej.
EKU5 Wie, jak wpływać na wydajność poszczególnych etapów i całego procesu produkcyjnego leku.
EKU6 Proponuje rozwiązanie problemu badawczego związanego z lekiem syntetycznym.
EKU7 Potrafi wytypować etapy i parametry krytyczne w procesie syntezy substancji leczniczej oraz przygotować schemat blokowy przykładowego procesu syntezy.
EKU8 Potrafi wyjaśniać obecność pozostałości rozpuszczalników i innych zanieczyszczeń w substancji leczniczej.
Kompetencje społeczne
EKK1 Samodzielnie podejmuje decyzje, wyciąga i formułuje wnioski z własnych pomiarów i obserwacji.
EKK2 Posiada nawyk korzystania z technologii informacyjnych do wyszukiwania i selekcjonowania informacji.
EKK3 Stosuje zasady pracy w laboratorium chemicznym, ma świadomość wpływu swojej działalności na środowisko i otoczenie jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo swoje i innych; przestrzega zasad pracy z odczynnikami chemicznymi.
EKK4 Posiada umiejętność pracy w zespole.
Kryteria oceniania
Metody dydaktyczne:
M1 Wykład z prezentacją multimedialną wykonaną w programie Microsoft Office PowerPoint
M2 Dyskusja dydaktyczna związana z wykładem, rozwiązywanie zadań problemowych
M3 Przygotowanie teoretyczne i metodyczne do wykonania ćwiczenia
M4 Ćwiczenia laboratoryjne: opracowanie sprawozdania z wykonanych ćwiczeń
M5 Konsultacje organizowane w indywidualnych przypadkach.
Sposoby oceny:
OF1 Obecność na wykładach
OF2 Aktywność na zajęciach. Wykonanie 8 preparatów, zaliczenie kolokwiów i zaliczenie 8 sprawozdań z wykonanych ćwiczeń.
OP1 Egzamin
OP2 Średnia ocen formujących
Warunki zaliczenia przedmiotu:
Wykład: Zaliczenie, Egzamin
Laboratorium: uzyskanie pozytywnej oceny z laboratorium.
Wykład: Zaliczenie, Egzamin
Obecność; egzamin testowy
Test. Ocenę końcową ustala się na podstawie procentowej liczby uzyskanych punktów.
Oceny: dost (3.0); dost plus (3.5); dobry (4.0); dobry plus (4.5); bardzo dobry (5.0) otrzymują ci studenci, którzy uzyskali odpowiednio co najmniej 60%, 68%, 76%, 84%, 92% sumarycznej maksymalnej liczby punktów z testu.
Laboratorium, zaliczenie z oceną
Wykonanie 8 preparatów z godnie z harmonogramem, zaliczenie kolokwiów i zaliczenie 8 sprawozdań z wykonanych ćwiczeń. Każde sprawozdanie i kolokwium oceniane jest w procentach.
Oceny: dost (3.0); dost plus (3,5); dobry (4,0); dobry plus (4,5); bardzo dobry (5,0) otrzymują ci studenci, którzy uzyskali odpowiednio co najmniej 60%, 68%, 76%, 84%, 92% sumarycznej wartości z kolokwiów i oddanych sprawozdań.
Literatura
1) Alder R.W., Baker R., Brown J.M. Mechanizmy reakcji w Chemii Organicznej. PWN Warszawa 1977
2) Biniecki St. Preparatyka środków leczniczych. Podręcznik dla studentów farmacji. PZWL Warszawa 1983
3) Gawroński J., Gawrońska K., Kacprzak K., Kwit M. Współczesna Synteza Organiczna. Wybór eksperymentów. PWN Warszawa 2004
4) Harrington. P. Pharmaceutical process chemistry for synthesis, John Wiley@Sons, Hoboken 2011
5) Jerzmanowska Z. Preparatyka organicznych związków chemicznych. PZWL Warszawa 1973
6) Kasprzykowska R., Kasprzykowski F. Preparatyka organiczna środków farmaceutycznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego. Gdańsk 2018
7) Kieć-Kononowicz K. Wybrane Zagadnienia z Metod Poszukiwania i Otrzymywania Środków Leczniczych. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2000
8) Kowalski P. Laboratorium Chemii Organicznej. WNT Warszawa 2004
9) Kuczyński L. Technologia leków. WNT Warszawa 1971
10) Marona H. Syntezy środków leczniczych. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2006
11) McMurry J. Chemia organiczna. Tom I i II. Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. Warszawa 2000
12) Molenda J. Chemia techniczna. WNT Warszawa 1985
13) Rylander P.N. Hydrogenation methods. Academic Press. London 1985
14) Silverman Richard B.: Chemia organiczna w projektowaniu leków. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne. Warszawa 2004
15) Skwarski D., Seńczuk L., Kalinowska-Torz J., Ćwiczenia z technologii chemicznej środków leczniczych, Wydawnictwo AM. Poznań 1987
16) Tkaczyński T., Tkaczyńska D. Synteza i Technologia Chemiczna Leków. PZWL Warszawa 1984
17) Tułecki J. Technologia środków leczniczych. Warszawa PZWL 1978
18) Vogel A. Preparatyka Organiczna. WNT Warszawa 2018
19) Wermuth C. G. The Practice of Medicinal Chemistry. Elsevier 2011
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: