Średniowiecze HiT-Śre.

1. Inwazja arabska.
2. Pierwsze państwa słowiańskie.
3. Stosunki polsko-niemieckie za pierwszych Piastów (X-XII w.)
4. Stosunki polsko-ruskie za pierwszych Piastów (X-XII w.)
5. Polityka wschodnia Kazimierza Wielkiego i Andegawenów.
6. Wojna stuletnia.
7. Unia Polski z Litwą w Krewie i Horodle oraz jej konsekwencje
8. Polika dynastyczna Kazimierza Jagiellończyka .
9. Pierwsze krucjaty (1096-1204).
10. Kształtowanie się imperium Turków osmańskich.

Literatura uzupełniająca

Wykaz literatury A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć: T. Manteufell, Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2002. R. Michałowski, Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2009. B. Zientara, Historia powszechna średniowiecza, Warszawa 2000. J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej (VIII w . -1370), Wielka Historia Polski, t.2, Kraków 1999. K. Baczkowski, Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370-1506), Wielka Historia Polski, t.3, Kraków 1999. B. Literatura uzupełniająca M. Mączyńska, Wędrówki ludów, Kraków 1996, s. 46-90. A.Kokowski, Goci od Skandzy do Campi Gothorum, Warszawa 2007, 159-174; 227-249. H. Wolfram, Historia Gotów, Warszawa 2003, s. 53-112; 141-198. J. Strzelczyk, Wandalowie i ich afrykańskie państwo, Warszawa 1992, s.19-183. J. Strzelczyk, Zapomniane Narody Europy, Wrocław 2006, s.129-139 A. Hourani, Historia Arabów, Gdańsk 1995, s. 27-85. P.Hitti, Dzieje Arabów, Warszawa 1969, s. 97-230. Historia świata śródziemnomorskiego, red. J. Carpentier, Wrocław 2003, s. 111-125. R. Collins, Europa wczesnośredniowieczna 300-1000, Warszawa 1996, s. 275-335. McCornick, Narodziny Europy, Warszawa 2007, s. 307-313, 551-612. P. Riche, Karolingowie, ród który stworzył Europę, Warszawa 1996, (całość). J. Herrin, Krwawe cesarzowe, Warszawa 2006, s. 81-115. Poppe A., Ruś i Bizancjum w latach 986-989, w: Kwartalnik Historyczny, R. 85,1978, s. 3-22. K. Zakrzewski, Historia Bizancjum, Kraków 1999, s.244-248. S. Runciman, Teokracja bizantyńska, Warszawa 1982, s.104-107. G. Labuda, Państwo Samona, Warszawa 2009, s. 22-75. H. Paskiewicz, Poczatki Rusi, Poznań 1996, s. 15-70. T. Wasilewski, Bizancjum i Słowianie w IX wieku, Warszawa 1972, s. 23-38. T. Wasilewski, Historia Bułgarii, Warszawa 1988, s. 36-61. D.M. Lang, Bułgarzy, Warszawa 1983, s. 44-66. W. Duczko, Ruś wikingów, Warszawa 2006, s. 17-104. E. Roesdahl, Historia Wikingów, Gdańsk 2001, s.53- 155. F. Mowat, Wyprawy Wikingów, Katowice 2008, s. 9-114. R. Brown, Historia Normanów, Gdańsk 1996, s. 22-78. P. Johnson, Historia Anglików, Gdańsk 1995, s. 37- 86. L.Bazylow, Historia Mongolii, Wrocław 1981, s. 69-159. W. Rodziński, Historia Chin, Wroclaw 1992, s. 233-242, 260-269. J.P. Roux, Historia Turków, Gdańsk 2003, s. 159-198. J. Baszkiewicz, Historia Francji, Wrocław 2004, s. 120-149. H. Zins, Historia Anglii, Wrocław 2001, s. 87-116. S. Rosik, Opolini, Golensizi, Lupiglaa..., Ziemia opolsko-raciborska we wczesnym średniowieczu, w: Sacra Silentii provincia, 800 lat dziedzicznego Księstwa Opolskiego (1202-2002), red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole 2003, s. 27-37. S. Zajaczkowski, Podziały plemienne Polski w okresie powstania państwa polskiego, w: Początki Państwa Polskiego, Poznań 2002, s. 73-111. J. Krzyżanowska, Poglądy polskich kronikarzy średniowiecznych na Niemcy i stosunki polsko-niemieckie, w: Wokół stereotypów Niemców i Polaków, pod red. W. Wrzesińskiego, Wrocław 1993, s. 15-73. H. Łowmiański, Dynastia Piastów we wczesnym średniowieczu, w: Początki Państwa Polskiego, s. 111-163. A. Pleszczyński, Niemcy wobec pierwszej monarchii piastowskiej (963-1024). Narodziny stereotypu, Lublin 2008, s. 7-55. J. Dowiat, Chrzest Polski, Warszawa 1966, s. 25-89. G. Labuda, Jakimi drogami przyszło do Polski chrześcijaństwo? , w: Nasza Przeszłość t. 69 (1988), s. 39-80. J. Strzelczyk, Mieszko Pierwszy, Poznań 1992, s. 35-90. A. Pobóg-Lenartowicz, Factum św. Stanisława (krótkie przypomnienie problemu), w: Kult św. Stanisława na Śląsku (1253-2003), pod red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole 2004, s. 11-23. M. R. Pauk, Kult św. Stanisława na tle innych kultów politycznych Europy Środkowej w średniowieczu, w: Kult św. Stanisława na Śląsku (1253-2003), pod red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole 2004, s. 31-49. G. Labuda, Święty Stanisław, Poznań 2000, s. 95-160. J. Bieniak, Powstanie księstwa opolsko-raciborskiego jako wyraz przekształcania się Polski w dzielnicową poliarchię, w: Sacra Silentii Provintia. 800 lat dziedzicznego księstwa opolskiego (1202-2002), Opole 2003, s. 37-81. M. Dworsatschek, Władysław II Wygnaniec, Wrocław 1998, s. 13, 36-51. E. Rymar , Primogenitura zasadą regulującą następstwo w pryncypat w ustawie sukcesyjnej Bolesława Krzywoustego, cz. I „Sobótka” 48, 1993, z. I, s. 1-15, cz. II „Sobótka” 49, 1994, z. 1-2, s. 1-18. G. Labuda, Testament Bolesława Krzywoustego ,w: Opuscula Casimiro Tymieniecki septuagenario dedicata, Poznań 1959, s. 179-194. G. Labuda, Zabiegi o utrzymanie jedności państwa polskiego w latach 1138-1146, „Kwartalnik Historyczny” 66, 1959, z. 4, s. 1147-1167,. H. Łowmiański, Początki Polski, t. VI cz. I, Warszawa 1985, s. 134-165, K Maleczyński, Testament Bolesława Krzywoustego (recenzja z: G. Labuda, Testament...), „Sobótka” 16, 1961, z. 1, s. 109-110 M. Bogucka , H. Samsonowicz, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986, s. 84-88. B. Zientara, Źródła i geneza prawa niemieckiego (ius teutonicum) na tle ruchu osadniczego w Europie zachodniej i środkowej, Przegląd Historyczny, t. LXIX, 1978, s. 47-71. J. Baszkiewicz, Rola Piastów w procesie zjednoczenia państwowego Polski, [w:] Piastowie w dziejach Polski. Zbiór artykułów z okazji trzechsetnej rocznicy wygaśnięcia dynastii Piastów, pod red. R. Hecka, Wrocław 1975, s. 49-68. J. Bieniak, Zjednoczenie państwa polskiego, [w:] Polska dzielnicowa i zjednoczona. Państwo. Społeczeństwo. Kultura, pod red. A. Gieysztora, Warszawa 1972, s. 202-278. T. Jurek., Testament Henryka Probusa. Autentyk czy falsyfikat?, [w:] „Studia Źródłoznawcze”, t. XXXV, 1994, s. 79-99. A. Swieżawski., Plany koronacyjne Henryka Probusa. Królestwo polskie czy królestwo krakowskie?, [w:] „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego”, t. IV, 1999, s. 139-146. J. Wyrozumski: Kazimierz Wielki, Wrocław 2004, s. 94-130. J. Wyrozumski, Węgry i sprawa Rusi halicko-wlodzimierskiej za Kazimierza Wielkiego; Europa Środkowa i Wschodnia w polityce Piastów, Toruń 1996, s. 111-120. A. Prochaska, W sprawie zajęcia Rusi przez Kazimierza Wielkiego, Kwartalnik Historyczny, t. 6 1892, s. 1-33. F. Kiryk, Wielki król i jego następca. Kraków 1992, s. 12-30. A. Marzec, Kariery polityczne na Rusi Czerwonej za panowania Kazimierza Wielkiego (1340–1370), http://www.history.org.ua/JournALL/socium/4/1.pdf. A. Gąsiorowski, Monarchia nierównoprawnych stanów, w: Polska dzielnicowa i zjednoczona, pod red. A. Gieysztora, Warszawa 1972, s. 279-312; K. Górski, Rycerstwo i szlachta wobec możnowładztwa w XIV i XV w., "Kwartalnik Historyczny", t. 77, 1970, s. 829-845. K. Pieradzka , Ludwik I Andegaweński Wielki, w:Polski słownik biograficzny, Wrocław-Kraków-Warszawa, t. 18, 1973, s. 95-98; St. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Kraków 2002, 5.V.1 Podstawy sukcesji andegaweńskiej w Polsce, s.360-398. M. Koczerska, Autentyczność dokumentu unii krewskiej 1385 roku, "Kwartalnik Historyczny", t. 99, 1992, z. 1, s. 59 – 81. L. Korczak , O akcie krewskim raz jeszcze, "Studia Historyczne", r. 34, 1991, z. 3, s. 475-479; S. Szczur ., Negocjatorzy unii Polski z Litwą i ich kariery, "Analecta Cracoviensia", t. 19, 1987, s. 181-205. Z.H. Nowak, Królowe Małgorzata i Jadwiga – dwie unie w północnej i środkowowschodniej Europie, w: "Zapiski Historyczne", t. LXII, zeszyt 2-3, 1997, s. 7-15. W. Semkowicz, O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle roku 1413, w: "Lituano-Slavica Posnaniensia. Studia Historia", t. III, Poznań 1989, s. 7-139. S. Szybkowski, Przyczynek do badań nad kręgiem polskich współpracowników wielkiego księcia litewskiego, Społeczeństwo Polski Średniowiecznej, t. VII, s. 243-267. J. Krzyżaniakowa, J. Ochmański, Władysław Jagiełło, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1990 (całość). J. Sperka, Z dziejów wojen Władysława Jagiełły z księciem opolskim Władysławem. Działania wojenne w latach 1393-1394, w: Cracovia, Polonia, Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, Kraków 1995, s. 307-322. Marian Biskup, Wojna trzynastoletnia, Gdańsk 1965, s. 28-80. Antoni Czacharowski, Księga żołdu Związku Pruskiego z okresu wojny trzynastoletniej 1454-1466, Toruń 1969, s. 40-85

Efekty kształcenia

Przekrojowa znajomość najważniejszych związanych zagadnieniem osób, faktów i zjawisk. Posiada szczegółową wiedzę z zakresu dziejów wybranych regionów Europy i Azji na tle historii powszechnej i poszczególnych państw; Dostrzega relacje pomiędzy aktualnymi wydarzeniami a przeszłością;
Analiza materiału ikonograficznego i tekstowego. Potrafi analizować, selekcjonować, oceniać oraz użytkować informacje i dane z wykorzystaniem różnych źródeł i metod; Posiada elementarne umiejętności badawcze w zakresie nauk humanistycznych ze szczególnym uwzględnieniem historycznych; Posiada umiejętność samodzielnego poszerzania wiedzy i rozwoju umiejętności z zakresu studiowanej dyscypliny. Wzmocnienie tolerancji i szacunku do innych kultur, które kształtowały na równi z chrześcijaństwem dzieje średniowiecznej Europy. Potrafi pracować w grupie przyjmując zarówno rolę kierowniczą jak i członka zespołu; Dostrzega dylematy, zobowiązania etyczne i prawne wynikające z realizacji zadań związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego; Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się w swojej dyscyplinie.

Kryteria oceniania

wykład konwersatoryjny/ wykład z prezentacją multimedialną/ dyskusja panelowa

Literatura

T. Manteufell, Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2002.
R. Michałowski, Historia powszechna średniowiecze, Warszawa 2009.
B. Zientara, Historia powszechna średniowiecza, Warszawa 2000.
J. Wyrozumski, Dzieje Polski piastowskiej (VIII w . -1370), Wielka Historia Polski, t.2, Kraków 1999.
K. Baczkowski, Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370-1506), Wielka Historia Polski, t.3, Kraków 1999.

B. Literatura uzupełniająca
M. Mączyńska, Wędrówki ludów, Kraków 1996, s. 46-90.
A.Kokowski, Goci od Skandzy do Campi Gothorum, Warszawa 2007, 159-174; 227-249.
H. Wolfram, Historia Gotów, Warszawa 2003, s. 53-112; 141-198.
J. Strzelczyk, Wandalowie i ich afrykańskie państwo, Warszawa 1992, s.19-183.
J. Strzelczyk, Zapomniane Narody Europy, Wrocław 2006, s.129-139
A. Hourani, Historia Arabów, Gdańsk 1995, s. 27-85.
P.Hitti, Dzieje Arabów, Warszawa 1969, s. 97-230.
Historia świata śródziemnomorskiego, red. J. Carpentier, Wrocław 2003, s. 111-125.
R. Collins, Europa wczesnośredniowieczna 300-1000, Warszawa 1996, s. 275-335.
McCornick, Narodziny Europy, Warszawa 2007, s. 307-313, 551-612.
P. Riche, Karolingowie, ród który stworzył Europę, Warszawa 1996, (całość).
J. Herrin, Krwawe cesarzowe, Warszawa 2006, s. 81-115.
Poppe A., Ruś i Bizancjum w latach 986-989, w: Kwartalnik Historyczny, R. 85,1978, s. 3-22.
K. Zakrzewski, Historia Bizancjum, Kraków 1999, s.244-248.
S. Runciman, Teokracja bizantyńska, Warszawa 1982, s.104-107.
G. Labuda, Państwo Samona, Warszawa 2009, s. 22-75.
H. Paskiewicz, Poczatki Rusi, Poznań 1996, s. 15-70.
T. Wasilewski, Bizancjum i Słowianie w IX wieku, Warszawa 1972, s. 23-38.
T. Wasilewski, Historia Bułgarii, Warszawa 1988, s. 36-61.
D.M. Lang, Bułgarzy, Warszawa 1983, s. 44-66.
W. Duczko, Ruś wikingów, Warszawa 2006, s. 17-104.
E. Roesdahl, Historia Wikingów, Gdańsk 2001, s.53- 155.
F. Mowat, Wyprawy Wikingów, Katowice 2008, s. 9-114.
R. Brown, Historia Normanów, Gdańsk 1996, s. 22-78.
P. Johnson, Historia Anglików, Gdańsk 1995, s. 37- 86.
L.Bazylow, Historia Mongolii, Wrocław 1981, s. 69-159.
W. Rodziński, Historia Chin, Wroclaw 1992, s. 233-242, 260-269.
J.P. Roux, Historia Turków, Gdańsk 2003, s. 159-198.
J. Baszkiewicz, Historia Francji, Wrocław 2004, s. 120-149.
H. Zins, Historia Anglii, Wrocław 2001, s. 87-116.
S. Rosik, Opolini, Golensizi, Lupiglaa..., Ziemia opolsko-raciborska we wczesnym średniowieczu, w: Sacra Silentii provincia, 800 lat dziedzicznego Księstwa Opolskiego (1202-2002), red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole 2003, s. 27-37.
S. Zajaczkowski, Podziały plemienne Polski w okresie powstania państwa polskiego, w: Początki Państwa Polskiego, Poznań 2002, s. 73-111.
J. Krzyżanowska, Poglądy polskich kronikarzy średniowiecznych na Niemcy i stosunki polsko-niemieckie, w: Wokół stereotypów Niemców i Polaków, pod red. W. Wrzesińskiego, Wrocław 1993, s. 15-73.
H. Łowmiański, Dynastia Piastów we wczesnym średniowieczu, w: Początki Państwa Polskiego, s. 111-163.
A. Pleszczyński, Niemcy wobec pierwszej monarchii piastowskiej (963-1024). Narodziny stereotypu, Lublin 2008, s. 7-55.
J. Dowiat, Chrzest Polski, Warszawa 1966, s. 25-89.
G. Labuda, Jakimi drogami przyszło do Polski chrześcijaństwo? , w: Nasza Przeszłość t. 69 (1988), s. 39-80.
J. Strzelczyk, Mieszko Pierwszy, Poznań 1992, s. 35-90.
A. Pobóg-Lenartowicz, Factum św. Stanisława (krótkie przypomnienie problemu), w: Kult św. Stanisława na Śląsku (1253-2003), pod red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole 2004, s. 11-23.
M. R. Pauk, Kult św. Stanisława na tle innych kultów politycznych Europy Środkowej w średniowieczu, w: Kult św. Stanisława na Śląsku (1253-2003), pod red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole 2004, s. 31-49.
G. Labuda, Święty Stanisław, Poznań 2000, s. 95-160.
J. Bieniak, Powstanie księstwa opolsko-raciborskiego jako wyraz przekształcania się Polski w dzielnicową poliarchię, w: Sacra Silentii Provintia. 800 lat dziedzicznego księstwa opolskiego (1202-2002), Opole 2003, s. 37-81.
M. Dworsatschek, Władysław II Wygnaniec, Wrocław 1998, s. 13, 36-51.
E. Rymar , Primogenitura zasadą regulującą następstwo w pryncypat w ustawie sukcesyjnej Bolesława Krzywoustego, cz. I „Sobótka” 48, 1993, z. I, s. 1-15, cz. II „Sobótka” 49, 1994, z. 1-2, s. 1-18.
G. Labuda, Testament Bolesława Krzywoustego ,w: Opuscula Casimiro Tymieniecki septuagenario dedicata, Poznań 1959, s. 179-194.
G. Labuda, Zabiegi o utrzymanie jedności państwa polskiego w latach 1138-1146, „Kwartalnik Historyczny” 66, 1959, z. 4, s. 1147-1167,.
H. Łowmiański, Początki Polski, t. VI cz. I, Warszawa 1985, s. 134-165,
K Maleczyński, Testament Bolesława Krzywoustego (recenzja z: G. Labuda, Testament...), „Sobótka” 16, 1961, z. 1, s. 109-110
M. Bogucka , H. Samsonowicz, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986, s. 84-88.
B. Zientara, Źródła i geneza prawa niemieckiego (ius teutonicum) na tle ruchu osadniczego w Europie zachodniej i środkowej, Przegląd Historyczny, t. LXIX, 1978, s. 47-71.
J. Baszkiewicz, Rola Piastów w procesie zjednoczenia państwowego Polski, [w:] Piastowie w dziejach Polski. Zbiór artykułów z okazji trzechsetnej rocznicy wygaśnięcia dynastii Piastów, pod red. R. Hecka, Wrocław 1975, s. 49-68.
J. Bieniak, Zjednoczenie państwa polskiego, [w:] Polska dzielnicowa i zjednoczona. Państwo. Społeczeństwo. Kultura, pod red. A. Gieysztora, Warszawa 1972, s. 202-278.
T. Jurek., Testament Henryka Probusa. Autentyk czy falsyfikat?, [w:] „Studia Źródłoznawcze”, t. XXXV, 1994, s. 79-99.
A. Swieżawski., Plany koronacyjne Henryka Probusa. Królestwo polskie czy królestwo krakowskie?, [w:] „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego”, t. IV, 1999, s. 139-146.
J. Wyrozumski: Kazimierz Wielki, Wrocław 2004, s. 94-130.
J. Wyrozumski, Węgry i sprawa Rusi halicko-wlodzimierskiej za Kazimierza Wielkiego; Europa Środkowa i Wschodnia w polityce Piastów, Toruń 1996, s. 111-120.
A. Prochaska, W sprawie zajęcia Rusi przez Kazimierza Wielkiego, Kwartalnik Historyczny, t. 6 1892, s. 1-33.
F. Kiryk, Wielki król i jego następca. Kraków 1992, s. 12-30.
A. Marzec, Kariery polityczne na Rusi Czerwonej za panowania Kazimierza Wielkiego (1340–1370), http://www.history.org.ua/JournALL/socium/4/1.pdf.
A. Gąsiorowski, Monarchia nierównoprawnych stanów, w: Polska dzielnicowa i zjednoczona, pod red. A. Gieysztora, Warszawa 1972, s. 279-312;
K. Górski, Rycerstwo i szlachta wobec możnowładztwa w XIV i XV w., "Kwartalnik Historyczny", t. 77, 1970, s. 829-845.

Więcej informacji

Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb:

Strona przedmiotu HiT-Śre. w USOSweb