Prowadzony w cyklach: 2023/24-L, 2024/25-L

Punkty ECTS: 2

Język: polski

Organizowany przez: Wydział Filologiczny (dla: Uniwersytet Opolski)

Praktyka zawodowa ciągła (szkoła podstawowa) MN-FP-D2-02-PZC1

Czas trwania praktyki: 2 tygodnie września po I roku studiów II stopnia / 30 godzin.

Placówki/instytucje, w których można realizować praktykę: szkoła podstawowa.

Kryteria doboru opiekuna: nauczyciel języka polskiego zatrudniony w szkole, w której realizowana jest praktyka

Cele praktyki:
• Zapoznanie się ze specyfiką szkoły lub placówki, w której praktyka jest odbywana, w szczególności poznanie realizowanych przez nią zadań dydaktycznych, sposobu funkcjonowania, organizacji pracy, pracowników, uczestników procesów pedagogicznych oraz prowadzonej dokumentacji.
• Obserwowanie czynności podejmowanych przez opiekuna praktyk w toku prowadzonych przez niego lekcji.
• Współdziałanie z opiekunem praktyk w planowaniu i przeprowadzaniu lekcji, organizowaniu pracy przygotowywaniu pomocy dydaktycznych, wykorzystywaniu środków multimedialnych i technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej, kontrolowaniu i ocenianiu uczniów, podejmowaniu działań na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym uczniów szczególnie uzdolnionych, organizowaniu przestrzeni klasy, podejmowaniu działań w zakresie projektowania i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
• Pełnienie roli nauczyciela, a w szczególności planowanie lekcji, formułowanie celów, dobór metod i form pracy oraz środków dydaktycznych, dostosowywanie podejmowanych działań do możliwości i ograniczeń uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, podejmowanie indywidualnej pracy dydaktycznej z uczniami (w tym uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi), podejmowanie działań wychowawczych w toku pracy dydaktycznej.
• Podejmowanie współpracy z innymi nauczycielami, wychowawcą klasy, pedagogiem szkolnym, psychologiem szkolnym oraz specjalistami pracującymi z uczniami.
• Analiza i interpretacja zaobserwowanych albo doświadczanych sytuacji i zdarzeń pedagogicznych poprzez:
- prowadzenie dokumentacji praktyki,
- konfrontowanie wiedzy teoretycznej z praktyką,
- ocenę własnego funkcjonowania w toku wypełniania roli nauczyciela (dostrzeganie swoich mocnych i słabych stron),
- ocenę przebiegu prowadzonych lekcji oraz realizacji zamierzonych celów,
- konsultacje z opiekunem praktyk w celu omawiania obserwowanych i prowadzonych lekcji (zajęć).

Obowiązki studenta w czasie realizacji praktyki:

W czasie odbywania praktyki student podlega obowiązującej w szkole dyscyplinie pracy. Student jest także zobowiązany przestrzegać Regulaminu organizacji praktyk (Zarządzenie Rektora UO nr 15/2021) oraz niniejszej instrukcji realizacji praktyki.

Szczegółowe obowiązki studenta:

1. Student odbywa 30 godzin praktyki ciągłej, w tym:
- hospituje 5 lekcji języka polskiego;
- samodzielnie przeprowadza 10 lekcji języka polskiego;
- zapoznaje się z innymi formami pracy szkoły i nauczyciela polonisty.

2. Student zgłasza się w szkole w pierwszym dniu praktyki o wyznaczonej godzinie do opiekuna praktyki, którym może być nauczyciel dyplomowany lub mianowany.

3. Praktykant zobowiązany jest do
a) zapoznania się z:
- programem nauczania obowiązującym nauczycieli, u których będzie przeprowadzał lekcje;
- rocznym i semestralnym planem dydaktycznym dla poszczególnych klas;
- wyposażeniem pracowni polonistycznej;
- organizacją pracy biblioteki szkolnej;
- tematyką, planem i organizacją pracy w kołach zainteresowań (pracą z uczniami zdolnymi o zainteresowaniach przedmiotowych);
- sposobami pracy z uczniami mającymi kłopoty w nauce;
- zadaniami pedagoga szkolnego i psychologa oraz z ich współpracą z wychowawcą;

b) udziału w różnych formach pracy szkoły: radach pedagogicznych, zebraniach z rodzicami, spotkaniach ze specjalistami, dyżurach.
Szczegółowe informacje dotyczące zaznajomienia z dokumentacją szkolną oraz uczestnictwa w wyżej wymienionych formach pracy szkoły powinny zostać zamieszczone w dzienniczku praktyk i potwierdzone przez nauczyciela.

4. Przed rozpoczęciem samodzielnych zajęć student hospituje 5 lekcji języka polskiego. Student może również hospitować lekcje innych praktykantów oraz odbywać lekcje u innego nauczyciela niż opiekun praktyki.

5. Student zobowiązany jest do przeprowadzenia 10 samodzielnych lekcji języka polskiego (uwzględniających wszystkie działy treści programowych oraz wszystkie typy lekcji – lekcja wprowadzająca nowy materiał, powtórzeniowo-syntetyzująca, poświęcona kontroli i ocenie, ćwiczeniowa).

6. Zaleca się stosowanie zróżnicowanych metod kształcenia oraz różnorodnych form organizacji pracy uczniów, jak również posługiwanie się dostępnymi w danej szkole środkami dydaktycznymi.

7. Student zobowiązany jest do przedstawienia kierunkowemu koordynatorowi praktyk nie mniej niż 6 różnych (autorskich) scenariuszy lekcji języka polskiego.

8. Student powinien poprawić i ocenić całej klasie przynajmniej jedną pracę pisemną oraz zadanie domowe. Do dokumentacji należy dołączyć co najmniej 10 kserokopii sprawdzonych prac (w tym prac pisemnych i zadań domowych).

9. Praktykant powinien aktywnie włączyć się w organizację wycieczek tematycznych, uroczystości szkolnych itp.

10. Podstawą dopuszczenia studenta do prowadzenia lekcji jest scenariusz lekcyjny przedstawiony do akceptacji nauczycielowi oceniającemu lekcję. Na projekcie lekcji wymagany jest podpis nauczyciela.

11. Każda przeprowadzona lekcja studenta podlega omówieniu i ocenie przez nauczyciela na przedłożonym scenariuszu.

12. Na końcowym spotkaniu, podsumowującym praktykę, student przedkłada opiekunowi i dyrekcji szkoły (celem poświadczenia pieczątką i podpisem) własną dokumentację, na którą powinny składać się scenariusze twórcze; arkusze hospitacyjne; sprawdzone prace pisemne oraz dzienniczek praktyk.

Więcej informacji - zob. INSTRUKCJA ORGANIZACJI PRAKTYKI PEDAGOGICZNEJ CIĄGŁEJ (http://fp.wfil.uni.opole.pl/wp-content/uploads/FP-M_instrukcja-organizacji-praktyki-pedagogicznej-ciaglej-i-srodrocznej.pdf).

Kierunek studiów

filologia polska spec. nauczanie języka polskiego jako obcego

Literatura uzupełniająca

Wybrane artykuły z czasopism „Polonistyka. Innowacje”; „Polonistyka. Czasopismo dla Nauczycieli”; „Język Polski w Szkole Podstawowej”; artykuły z serii wydawniczej „Język a Edukacja”; poradniki wydane przez Ośrodek Rozwoju Edukacji (www.ore.edu.pl) i in.

Nakład pracy studenta

Studenci wykorzystują w praktyce zdobytą na studiach wiedzę. Prowadzą w szkole podstawowej lekcje języka polskiego na podstawie wcześniej przygotowanych konspektów. Hospitują zajęcia, krytycznie je oceniają. Biorą czynny udział w życiu szkoły. Godziny kontaktowe (30h /1 ECTS): 1 ECTS – praktyka w szkole podstawowej (30h/ 1ECTS) Praca własna studenta (30h/ 1 ECTS): 1 ECTS – przygotowanie do zajęć, sporządzanie dokumentacji (30h/ 1 ECTS)

Poziom studiów

studia II stopnia

Profil kształcenia

ogólnoakademicki

Rodzaj przedmiotu

obowiązkowe
uprawnienia pedagogiczne

Semestr, w którym realizowany jest przedmiot

Koordynatorzy przedmiotu

W cyklu 2022/23-L:

Sandra Caban

W cyklu 2023/24-L:

Anna Tabisz
Tomasz Wielg

Efekty kształcenia

Student:

a) w zakresie wiedzy:

1. zna zapisy podstawowych dokumentów regulujących pracę szkoły (K-W09; P7S_WK, m-W-4);

2. ma zaawansowaną wiedzę z zakresu edukacji polonistycznej i lingwodydaktyki (k-W09; m-W-1; m-W-2; m-W-3).

b) w zakresie umiejętności:

3. tworzy autorski konspekt lekcyjny (k_U01; P7S_WK, m-U-1).

4. realizuje zapisy podstawy programowej i innych dokumentów szkolnych (k_U02; P7S_UW, m-U-3; m-U-4).

5. kieruje do uczniów efektywne polecenia oraz komunikaty zwrotne (k_U04; P7S; UK; m-U-2; m-U-3; m-U-4).

6. efektywnie zarządza zespołem klasowym, aktywizuje uczniów do pracy (K-U07; P7S_UO; m-U-4).

7. umiejętnie zadaje i sprawdza pracę domową (k_U08; P7S_UU; m-U-2).

c) w zakresie kompetencji społecznych:

8. krytycznie ocenia dostępne narzędzia i pomoce dydaktyczne (k_K01; P7S_KK; m-K-1);

9. z poszanowaniem praw autorskich korzysta z wybranych narzędzi dydaktycznych (k_K03; P7S_KR; m-K-4);

10. przestrzega zasad etyki w kontakcie ze społecznością szkolną (k_K03; P7S_KR; m-K-2);

11. inspiruje uczniów (k_K02; P7S_KO; m-K-2).

12. odczuwa potrzebę ustawicznego rozwoju zawodowego (k_K03; P7S_KR; m-K-3).

Kryteria oceniania

50% - ogólna ocena praktyk (wystawiona przez opiekuna) - efekty 1-12.
50% - jakość i kompletność dokumentacji - efekty 1-12.

Uwaga!
Kierunkowemu koordynatorowi praktyk (nauczycielowi akademickiemu) dostarcza się:
- kserokopię opinii o przebiegu praktyki ciągłej (załącznik 1.),
- kserokopię karty przebiegu praktyki (załącznik 2.),
- 6 konspektów z przeprowadzonych lekcji zatwierdzonych przez opiekuna praktyk;
- 10 kserokopii sprawdzonych prac (w tym prac pisemnych i zadań domowych).
Obowiązkowo student powinien przesłać skan opinii o przebiegu praktyki ciągłej (załącznik 1.) na adres mailowy nauczyciela akademickiego.

Powyższa dokumentacja dostarczana jest przez opiekuna praktyki i studenta kierunkowemu koordynatorowi praktyk niezwłocznie po zakończeniu praktyki.

Za jakość i kompletność dokumentacji odpowiadają: student i opiekun praktyki (nauczyciel zatrudniony w szkole podstawowej).

Oryginalne dokumenty, tj. 2 egzemplarze opinii o przebiegu praktyki ciągłej (załącznik nr 1) wypełnione przez opiekuna praktyki, z pieczęcią szkoły; 2 karty przebiegu praktyki (załącznik nr 2) z pieczęcią szkoły; wszelkie umowy, rachunki itp. student lub/ i opiekun praktyk dostarczają do Obszaru Edukacji Ustawicznej i Praktyk Studenckich (http://cedu.uni.opole.pl/aktualnosci-zaklad-praktyk/).

Literatura

Bańkowska E. i Mikołajczuk A. (red), Kompetencje nauczyciela polonisty we współczesnej szkole, Warszawa 2006.

Bortnowski S., Jak uczyć poezji, Warszawa 1992.

Bortnowski S., Przewodnik po sztuce uczenia literatury, Warszawa 2005.

Chrząstowska B. (red.), Kompetencje szkolnego polonisty. Szkice i artykuły z metodyki, t. 1. Warszawa 1995.

Chrząstowska B. (red.), Kompetencje szkolnego polonisty. Szkice i artykuły z metodyki z lat 1994-1996, t. 2, Warszawa 1997.

Cyniak E. (red.), Z dydaktyki literatury i kultury w szkole, Łódź 1994

Dyduch B., Jędrychowska M., Kłakówna Z. A i inni, Jak uczyć odbioru tekstów literackich, [w:] Metodyka literatury, t. 1, oprac. J. Pachecka, A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2001.

Dziak A., Żurek S. J., E-polonistyka, Lublin 2009.

Gala S. (red.), Z dydaktyki języka ojczystego w szkole, Łódź 1996.

Karwatowska I. M., Tymiakin L., Edukacja polonistyczna. Metamorfozy kontekstów i metod, Lublin 2017.

Komorowska H. (red.), Ćwiczenia komunikacyjne w nauce języka obcego, Warszawa 1988.

Kowalik J., Narodziny nauczyciela polonisty. Szkice edukacyjne, Kraków 2006.

Kruszewski K. (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Warszawa 1991.

Kruszewski K., Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Warszawa 1998

Kwiatkowska-Ratajczak M. (red.), Innowacje i metody. W kręgu teorii i praktyki, Poznań 2011.

M. Żylińska, Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi, Toruń 2013.

Nagajowa M., ABC metodyki języka polskiego, Warszawa 1990.

Nagajowa M., Kształcenie języka ucznia w szkole podstawowej, Warszawa 1985.

Nocoń J., Polecenia i pytania w podręcznikach do nauki o języku, Opole 1997.

Nocoń J., Wiedza o języku czy wiedza językowa? – o uczeniu gramatyki w szkole, „Polonistyka” 2009, nr 8.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem. Szkoła podstawowa. Język polski, https://www.ore.edu.pl/wp-content/uploads/2018/03/podstawa-programowa-ksztalcenia-ogolnego-z-komentarzem.-szkola-podstawowa-jezyk-polski.pdf.

Polański E., Dydaktyka ortografii i interpunkcji, Warszawa 1995.

Seria wydawnicza Edukacja nauczycielska polonisty pod red. Anny Janus –Sitarz.

Sterna D., Uczę się uczyć. Ocenianie kształtujące w praktyce, Warszawa 2016.

Stewart J., Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi, Warszawa 2000.

Synowiec H. (red.), Podręczniki do kształcenia polonistycznego w zreformowanej szkole – koncepcje, funkcje, język, Kraków 2007.

Taraszkiewicz M., Jak uczyć lepiej? Czyli refleksyjny praktyk w działaniu, Warszawa 2006.

Uryga Z., Sienko M. (red.), Kształcenie sprawności językowej i komunikacyjnej. Obraz badań i działań dydaktycznych, Kraków 2005.

Wiśniewska H., Gry i zabawy w kształceniu językowym. Propozycje, scenariusze, projekty, Lublin 2000.

Wiśniewska H., Plisiecki J. (red.), Wokół szkoły i nauczyciela, Lublin 1997.